یک کانال مطمئن برای ورود کلیه فعالان اقتصادی کرمان به بازار سرمایه
تلخیص و تنظیم از: واحد تولید خبر
کارگزاری کارآمد از زیر مجموعه های هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان و یکی از قدیمیترین شرکتهای کارگزاری در ایران است. این کارگزاری از سال ۷۵ مجوز تاسیس گرفته و هر سال با رشدی قابل ملاحظه، فعالیت های خود را توسعه داده است. در حال حاضر ۱۰۸ شرکت کارگزاری در کشور با مجوز رسمی از سازمان بورس فعالیت میکنند که کارگزاری کارآمد از موفق ترین آنهاست.
دکتر حسین عادلزاده، مدیرعامل کارگزاری کارآمد در گفتوگویی پر محتوا با روزنامه «سازندگی»، از چگونگی فعالیت های این شرکت و وضع بازار سهام در شرایط کرونایی و آینده بورس ایران سخن گفته است که بخش هایی از پاسخ های کارشناسی ایشان به خبرنگار ” سازندگی” را جهت اطلاع علاقه مندان، مرور می کنیم:
هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان با ترکیب سهامداری شرکت کرمانموتور ۴۹درصد، صنایع خودروسازی ۴۱درصد و گروه اقتصادی کرمان خودرو ۱۰درصد در سال ۹۶ و در زمانی که جامعه به بورس رغبت نشان نمی داد، صد در صد سهام کارگزاری کارآمد را خریداری و تملک کرد و از آذرِ همان سال، با به کارگیری نیروهای توانمند، هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان از طریق کارگزاری کارآمد، به مجموعه شرکت های کارگزاری بورس پیوست.
اما این که چرا هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان با دهها شرکت زیرمجموعه، به سراغ یک کارگزاری قدیمی رفته و آن را خریداری کرده، باید گفت: در سال ۹۶ مجموعه صنایع خودروسازی کرمان به این نتیجه رسید که برای تامین مالی از بازار سرمایه نیاز به یک بازوی کمکی دارد .پس از بررسی، نهایتا کارگزاری کارآمد را انتخاب کرد ، چون تامین مالی از بازار سرمایه به مراتب بهتر و آسانتر از بانک هاست. به این ترتیب بود که گروه صنایع خودروسازی کرمان و شرکت های زیرمجموعه، از تولیدکنندگان قطعات گرفته تا واردات و پشتیبانی به تدریج وارد بازار سرمایه شدند.
در ساختار کارگزاری کارآمد، ما حدود ۶۰ نفر نیروی انسانی داریم. در دو سال گذشته شعب مختلفی در تهران و شهرستان ها دایر کرده ایم. در تهران به جز دفتر مرکزی در خیابان میرداماد، شعبه های خیابان دولت، گیشا، میرداماد و تالار مرکزی هم فعال هستند و در مشهد، کرمان، زنجان، رشت، شیراز، ارومیه و اصفهان نیز شعب کارگزاری کارآمد فعالیت قابل ملاحظه ای دارند. چند شعبه دیگر هم در حال راهاندازی است. در کنارافزایش تعداد شعب، تلاش کردیم با توجه به استقبال مردم از بازار سرمایه، خدمات کارگزاری کارآمد را نیز گسترش دهیم. همچنین امیدواریم در آینده نزدیک، در تمام مراکز استانها شعبه و دفتر نمایندگی دایر کنیم و تابلوی کارگزاری کارآمد را بالا ببریم ان شاءالله. علاوه بر این، با توجه به مقتضیات روز، تصمیم داریم با بهره گیری از بستر اینترنتی، شهرستانها و شهرهای کوچک دورافتاده را هم تحت پوشش قرار دهیم.
کارگزاری کارآمد در شرایط ویژه کرونایی و خطرناک بودن ازدحام مردم در دفاتر کارگزاری ها و با توجه به پروسه اخذ کد بورسی، با راهاندازی سیستم احراز هویت غیرحضوری، امکان دسترسی مردم به بازار سرمایه را تسهیل و غیر حضوری کرده است. البته این کار مهم با همراهی و مجوز سازمان بورس و شرکت سپرده گذاری مرکزی، انجام شده است و افراد می توانند از طریق وب سایت این شرکت فقط با گرفتن یک فیلم ده ثانیهای از خود و ارایه کارت ملی از هر نقطه ای که حضور دارند، به راحتی احراز هویت شده و کد بورسی بگیرند. با این روش، دیگر نیازی به مراجعه حضوری نخواهد بود. ما با پیشگامی در این طرح، مفتخریم که اولین کارگزاری هستیم که احراز هویت غیرحضوری را اجرا کرده است.
کارگزاری کارآمد زیرمجموعه صنایع خودروسازی کرمان است و باید اهداف کلان هلدینگ را هم مد نظر قرار دهد. ما به عنوان یک کارگزاری پیشرو، در ابتدا تلاش می کنیم که از بازار رقابتی بین کارگزاری ها جا نمانیم و خدماتمان را توسعه دهیم. در عین حال وظیفه داریم به سهامدارانمان کمک کنیم که در این بازار حضور پررنگتری داشته باشند. هم اکنون سهام گروه اقتصادی کرمان خودرو با نماد «خکرمان» در فرابورس خرید و فروش میشود. برنامه بعدی هلدینگ، عرضه سهام شرکت کرمانموتور است و در آینده هم هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان در بورس عرضه خواهد شد. همانطور که میدانید در حال حاضر تامین مالی از طریق بانکها سخت شده و هزینه زیادی دارد. بنابراین بسیاری از شرکتها برای تامین مالی و توسعه پروژه های خود به بازار سرمایه روی آورده اند. گروه صنعتی کرمان خودرو هم از این روش بهره خواهد گرفت و ما تلاش می کنیم که این فرآیند برای هلدینگ صنایع خودروسازی کرمان سریعتر و سهلتر شود.
در سه سال اخیر، تحولات بزرگی در این مجموعه رخ داده است. سال ۹۶ که صنایع خودروسازی کرمان، کارگزاری را خریداری کرد، کارآمد زیان انباشته داشت! اما در حال حاضر، نه تنها زیان را پوشش داده ایم، بلکه سود خوبی هم بدست آوردهایم. برنامه بعدی ما افزایش سرمایه کارگزاری است. با این افزایش سرمایه، انشالله سبد خدماتمان را تکمیل خواهیم کرد. پس از آن به تدریج مجوز فعالیت در بورس کالا، بورس انرژی، معاملات طلا و غیره نیز به سبد خدمات کارگزاری کارآمد اضافه خواهد شد.
برای گسترش فعالیت کارگزاری ها و بهبود خدمات رسانی به فعالان بازار سرمایه، نیاز به حمایتهای دولت و مسئولان بازار سرمایه است. طی یک سال اخیر، دولت حمایت های خیلی خوبی از بازار سرمایه داشته است. نمونه آن آزادسازی سهام عدالت است که سبب شد دارندگان این سهام امکان فروش بخشی از سهم خود را پیدا کنند. گروهی هم که روش مستقیم را در این طرح انتخاب کردند، ترغیب شده اند که وارد بازار سرمایه شوند. این اقدامات سبب شده تا بورس به عنوان یک مکان مطمئن برای سرمایه گذاری در بین خانواده های ایرانی به تدریج جای خود را باز کند.
البته به برخی اقدامات هم نقد داریم و معتقدیم که برخی تصمیم های دولت برای بازار سرمایه باید کارشناسانهتر انجام شود. بازار سرمایه، بازار تخصصی و مبتنی بر علم است. هر تصمیمی که برای روان سازی یا جذب سرمایه در این بازار از سوی نهادهای نظارتی و دولت گرفته می شود، باید همه جوانب و تاثیراتی که بر بازار می گذارد را مد نظر قرار دهد. در مورد سهام عدالت، اگرچه به طور کلی دولت عملکرد خوبی داشت، ولی اگر کار به صورت کارشناسیتر صورت می گرفت مثلا فرصت بیشتری به شرکتهای کارگزاری داده می شد تا زیرساختهای خود را آماده کنند و بعد ازاین آمادگی، این طرح اجرایی می شد، حتما شاهد سرعت و کیفیت بهتری در ارایه خدمات بودیم.
بزرگترین پرسشی که این روزها ذهن مردم را درگیر کرده این است که معاملات بورسی چه سودی برای دولت داشتهاست؟ در این رابطه باید گفت: دولت پیش از تحریم ها روزانه دو و نیم میلیون بشکه نفت می فروخت و پول آن را برای بودجه و طرح های توسعه ای کشور هزینه می کرد. خروج آمریکا از برجام و تحریم های آمریکا، سبب کاهش فروش نفت شد و درآمدهای دولت به شدت تحت تاثیر قرار گرفت. هرچند عدم وابستگی به درآمد نفت یکی از آرزوهای دیرینه اقتصاد ایران بوده، اما واقعیت این است که این کاهش درآمد در اقتصاد کشور بی تاثیر نبوده است. به طور کلی دولت برای تامین نیازهای بودجه ای خود به مالیات و فروش نفت وابسته است. مالیات از بخش های مختلفی تامین می شود، از مالیات تولید و عملکرد گرفته تا مالیات بر ارزش افزوده و… یکی از مالیاتهایی که دولت اخیرا بسرعت وصول میکند، مالیات نقل و انتقال سهام است. یعنی هر شخصی که در بورس خرید و فروش انجام میدهد، بابت فروش سهامش، نیمدرصد مالیات پرداخت میکند. با یک حساب سرانگشتی و با توجه به حجم معاملات روزانه، دولت به صورت روزانه، معادل درآمد حدود ۱۰۰هزار بشکه نفت از معاملات بورس دریافت می کند. یعنی پول مردم که در بورس گردش پیدا میکند، هم افراد منتفع میشوند، هم شرکتها میتوانند تامین مالی کنند و خط تولیدشان را گسترش داده و تولیداتشان را افزایش دهند و نیروی انسانی جدید بکار گیرند و آمار اشتغال را بالا ببرند و درنهایت دولت هم به طور مستقل، مالیات دریافت کرده و منتفع می شود. این چرخه به طور کلی به نفع اقتصاد کشور می چرخد . به این ترتیب همه از این رونق، منتفع میشوند.
حتما شنیده اید که گروهی معتقدند این بازار حباب دارد، من این را قبول ندارم و شخصا نسبت به بورس خوشبینم. ممکن است بعضی از سهمها، در بعضی از شرکتهای کوچک بیشتر از ارزش واقعیشان ارزشگذاری شوند، ولی به طور کلی بازار سهام ما هنوز هم جای سرمایهگذاری دارد. البته افرادی که میخواهند وارد این بازار شوند باید هوشمندانه عمل کنند. سهمی را انتخاب کنند که بنیاد قویای دارد. درآمد شرکت را در نظر بگیرند که آیا آن شرکت میتواند درآمدش را حفظ کند؟ یعنی با آگاهی وارد شوند. اگر با آگاهی، و مهارت وارد بازار شوند، قطعا میتوانند سودهای خوبی کسب کنند. بنابراین با توجه به کل شرایط، توصیه من به افرادی که تازه وارد بازار سرمایه شده یا قصد دارند وارد شوند این است که با سرمایهای بیایند که به آن نیاز ندارند. بازار سرمایه همیشه نسبت به بازارهای موازی، سودآوری بیشتری داشته و در بلندمدت بهتر عمل کرده است. در کوتاهمدت ممکن است بازار بخواهد اصلاح کند، یا منفی شود، اگر کسی صبر نداشته باشد، مهارت نداشته باشد، متضرر میشود و برای همیشه ممکن است از بازار دلزده شود. به همین دلیل توصیه این است که افراد با روحیه ریسکپذیری و صبر زیاد برای سرمایهگذاری بلندمدت به بورس وارد شوند.
بی شک « علم مالی» از پیچیدهترین و سختترین زیرشاخه های علم اقتصاد است. کارگزاریها با بکارگیری دانش مالی بیشترین استفاده را از این بخش می برند. کارگزاری کارآمد در این حوزه هم فعال است و علاوه بر آموزش به نیروهای خود، زمینه آموزش های عمومی را هم ایجاد کرده است. در این زمینه دوره های آموزشی مختلفی برای کارکنان شرکت نیز برگزار شده است تا به صورت تخصصی تر، راه های شناسایی فساد اقتصادی ، رشوه و پول شویی را هم بیاموزند و برای بالابردن کیفیت خدمات به مشتریان، از تخصص های لازم برخوردار باشند. همچنین در حوزه ارتباطات اجتماعی، کارکنان دوره هایی را گذرانده اند تا بتوانند میزان تعامل خود با مشتریان را بالا ببرند.
در کارگزاری کارآمد، آموزش برای مشتریان بازار سرمایه را هم مد نظر قرارداده ایم. در این راستا، برای بالا بردن سطح دانش و آگاهی مشتریان کارگزاری و علاقه مندان به فعالیت در بازار سرمایه، مجوز تاسیس کالج کارآمد را از سازمان بورس دریافت کرده ایم. در این کالج مباحث مربوط به بازار سرمایه از پایه تا مراحل تخصصی تر شامل: آشنایی با بازار سرمایه ، تابلوخوانی و دورههای ویژه مثلاً آموزش تحلیل تکنیکال و بنیادی را آموزش میدهیم. در کالج کارآمد اساتید بسیار مجرب داخل مجموعه و هم خارج از مجموعه حضور دارند. البته در حال حاضر بخشی از این آموزش ها به صورت رایگان در بستر مجازی در مرحله اجراست. چون معتقدیم که این کار بخشی از مسئولیت اجتماعی کارگزاری کارآمد است و به همین دلیل آن را تخصصی تر پیگیری خواهیم کرد. در حال حاضر آموزش مجازی بازار سرمایه از طریق شبکه های اجتماعی نظیر تلگرام و اینستاگرام هم در حال انجام است . بسترهای لازم برای دوره های آنلاین هم فراهم شده است. دوره های حضوری هم بعد از عادی شدن شرایط موجود(کرونا) راه اندازی خواهد شد.
نکته مهم در مورد افرادی که قصد دارند در بورس سرمایه گذاری کنند، این است که خیلی از این افراد به واسطه عدم شناخت و آگاهی، متاسفانه در دام شیادان گرفتار میشوند که از قضا این افراد بلندگو هم دارند! آنها بدون ترس از قانون، شروع به تبلیغ میکنند، در حالی که حتی سواد مالی کافی هم ندارند! افرادی را میشناسم که کمتر از سه ماه است به بورس وارد شده اند و قصد دارند دوره آموزشی هم برگزار کنند! این افراد پرسروصدا که در شبکه های اجتماعی فعال هستند، موجب گمراهی کسانی می شوند که تازه وارد بورس شده اند! ما تلاش می کنیم با عنایت به مجوز رسمی از سازمان بورس، آموزش های لازم را به صورت تخصصی و برپایه اصول علمی در اختیار افراد علاقمند قرار دهیم تا به سهم خودبخشی از این ضرر و زیانها در بازار بورس را کاهش دهیم. این خطر در کمین کسانی است که بدون آموزش، وارد بازار سهام میشوند و همواره ممکن است در دام افراد شیاد بیفتند و علاوه بر اینکه سرمایه خود را از دست بدهند، برای همیشه از این بازار رانده شوند! هر شخصی که از این بازار برود، به طور میانگین حدود ۲۰ نفر دیگر را هم ناراضی میکند. در بورس برخلاف کسب و کارهای دیگر، هر چه عمق بازار بیشتر باشد، نقدشوندگی و درآمدزایی بیشتر خواهد شد. در این راستا ما تلاش می کنیم که با آموزش، به افراد کمک کنیم تا بیشترین بهره را با کمترین هزینه از بازار سرمایه ببرند.
در باره سابقه بورس و سهامداری در ایران، باید گفت: بازار بورس در ایران، برای اولین بار قبل از انقلاب راهاندازی شد. با وقوع انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، عملا نقش بورس کمرنگ شد، اما در سال ۶۸ همزمان با پایان جنگ و آغاز دوران سازندگی، بورس هم دوباره جان گرفت و به تبع آن، فعالیت کارگزاریها نیز رونق گرفت. به دنبال فعال شدن و افزایش تعداد کارگزاری ها، فعالیت مردم هم به تدریج در این بازار افزایش پیدا کرد و امروزه به بیشترین سقف مشارکت مردم در بازار سرمایه رسیده ایم.
بورس از ارکان اصلی تامین سرمایه در اقتصاد محسوب می شود. پولی که در مجرای بازار سرمایه قرار می گیرد ، در نهایت صرف تولید، اشتغالزایی و رونق اقتصادی میشود. سرمایه گذاری در این بازار برخلاف بازارهای موازی، مولد است. حال آن که ورود جریان نقدینگی به بازارهای موازی مثل طلا ، دلار ، مسکن یا خودرو، موجب عدم توازن در اقتصاد و در نهایت تورمزایی می شود. جریان سفته بازی در سایر بازارها هم موجب بهم خوردن تعادل در سایر بخش های اقتصادی می شود، در حالی که سرمایه گذاری در بورس، یک فعالیت برد-برد هم به نفع شرکت ها و هم سهامداران است.
در واقع هر زمان که جریان نقدینگی بسوی بازار ارز رفته، موجب افزایش نرخ تورم شده و در نهایت هیچ کمکی به اقتصاد نکرده است. وقتی شخصی پولش را در دلار سرمایهگذاری میکند، مثل این است که پولش را در بالش پنهان کرده، زیرا عملا این پول از گردونه اقتصادی خارج شده است! نتیجه این کار، لطمه به خود و به اقتصاد کشور است. شاید در بهترین حالت، ارزش ذاتی پول خود را حفظ کرده باشد، ولی این سرمایه مولد نیست! یعنی منجر به تولید نمیشود و به اقتصاد کمکی نمیکند.
باید توجه داشت که بازار سرمایه کارکردی متفاوت از سایر بازارها دارد. پولی که وارد بازار سرمایه می شود، به واحدهای تولیدی کمک می کند تا پروژه های نیمه تمام خود را تکمیل کنند. این اتفاق موجب افزایش تولید و رونق شرکت ها میشود که نتیجه آن اشتغالزایی برای کشور است و در نهایت به رشد اقتصاد کشور کمک میکند. از همه مهمتر، اینکه پول در بازار سرمایه، وارد بخشهای تورمزا نشده و تورم و رکود اقتصادی بدنبال ندارد. در این زمینه بکارگیری راهکارهای کاهش نرخ تورم با بهره گیری از بازار سرمایه، یک ضرورت است.
فراموش نکنیم که ما افراد کم درآمد در جامعه بسیار داریم؛ متاسفانه افزایش تورم، معاش روزمره مردم را به شدت متاثر می کند. یکی از راه های کمک به این افراد، تعمیق بازار سرمایه است. این بازار فرصت های کسب و کار را افزایش می دهد و البته امنیت شغلی ایجاد می کند. خاصیت دیگر این بازار، سودآوری برای سرمایه های خرد است. عرضه های اولیه در نوع خود یک سرمایه گذاری کوچک، ولی مطمئن محسوب می شود. البته پارامترهای مختلفی در رشد بازار سرمایه و رونق این روزهای بورس اثرگذار بوده است که از جمله می توان به کاهش و تثبیت نرخ سود بانکی از شهریور ۹۶ اشاره کرد که بر روند رو به رشد این بازار بسیار اثرگذار بود. عامل دیگر که موجب رشد بازار سرمایه شد، نرخ تورم بود. وقتی دلار از ۴هزار تومان به ۱۲هزار تومان رسید و در یک فاصله زمانی کم، با یک شیب تند شروع به رشد کرد، کسانی که سرمایه های خود را به بورس آورده بودند، به سودهای بزرگ دست یافتند. بنابراین تورم در رشد بازار سرمایه موثر بود.
عامل دیگر رونق بازار سرمایه، افزایش نرخ ارز بود. سیاست های کنترلی دولت ها برای تثبیت نرخ ارز، در نهایت دوام نمی آورد. اهرم کنترل نرخ ارز که رها شد، بر همه بخش های اقتصادی از جمله بورس تاثیر گذاشت. زیرا بسیاری از شرکتهای حاضر در بورس، صادراتمحور هستند. مثل پتروشیمیها، فولادیها و معدنیها. یک اثر این افزایش نرخ ارز موجب شد که دلار ۳هزار و ۸۰۰ تومانی به ۱۲هزار تومان رسید، ارزش صادرات و درآمد شرکتها بالا رفت و سودآورتر شدند. اما تورم حاصل از این افزایش نرخ ارز بر سایر شرکت ها هم تاثیر گذاشت.زمثلا برخی از شرکتها، مثل ایرانخودرو که بخش قابل توجهی از قطعات خودروهای تولیدی خود را وارد میکنند. افزایش نرخ تورم باعث افزایش هزینه تولید محصولات واردات محور شد و در فرایند نهایی تولید، قیمتِ تمامشده محصول آنها بالا رفت.
از سوی دیگرافزایش نرخ تورم، منجر به رشد دارایی شرکت ها شد. در ماه های اخیر،تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها به خبر بسیار مهمی برای فعالان بازار سرمایه تبدیل شده است. شرکتی مثل ایرانخودرو را در نظر بگیرید؛ این شرکت خط تولید دارد. خط تولید این شرکت اعم از ماشینآلات ، سوله، زمین، ساختمان و… است. وقتی نرخ تورم افزایش می یابد، دارایی شرکت ها، صرف نظر از اینکه سود ده باشند یا نه، تولید داشته باشند یا با کمترین ظرفیت خود کار کنند، در نهایت قیمت دارایی آنها با تورم افزایش پیدا می کند. در نتیجه سهام شرکتی مثل ایران خودرو که در ۲سال گذشته ۲۶۰ تومان بود، ۱۰برابر رشد داشت. این فرآیند در نتیجه تورم و به نفع سهامداران اتفاق افتاده است.