عبدالرحمن امینی-استاد دانشگاه
ایران در تامین نهاده‌های دامی، وابستگی ۸۰ درصدی به واردات دارد، بی‌شک کاربرد دانش و فناوری در بخش تولیدات این نهاده‌ها، تاثیر بسزایی در کاهش وابستگی صنعت دام و طیور و نهاده‌های وارداتی خواهد داشت.
گفتنی است، کاربرد فناوری، راندمان تولید را افزایش می‌دهد و منجر به استفاده از جیره‌های مناسب‌تری می‌شود.
بنابراین، توجه بیشتر به دانش‌بنیان‌ها در این حوزه باعث کاهش استفاده از نهاده‌های وارداتی در صنعت دام و طیور می‌شود.
واقعیت این است که زراعت علوفه دامی در کشور بهینه و کارآمد نیست، به‌همین‌دلیل فعالیت دانش‌بنیان‌ها در بخش زراعت علوفه دامی یک ضرورت به‌حساب می‌آید.
برای مثال، باوجود اینکه ایران جزو کشورهای ابتدایی در کاشت یونجه بوده، امروز یونجه‌های مرغوبی کاشت نمی‌شود و میزان پروتئین موجود در یونجه ایرانی ۱۵ تا ۱۶ درصد است که در نهایت، میزان پروتئینی که می‌توانیم از یونجه بگیریم، به ۱۴ درصد می‌رسد.
دلیل این نامرغوبی نسبت به کشورهای اروپایی و امریکا، زراعت اشتباه و فروش غیراصولی آن است.
اگر یونجه از پروتئین خام بیشتری برخوردار بود، نیاز کمتری به مصرف کنجاله برای گاوهای شیری داشتیم.
برای مثال، اگر این میزان پروتئین خام در یونجه کشورمان به ۲۰ درصد برسد، در نهایت مجبور به ۷ درصد استفاده از کنجاله خام خواهیم بود. بیشترین میزان واردات نهاده‌های دامی مربوط به کنجاله سویا، ذرت و جو است و هر ساله نزدیک ۲۰به میلیون تن وارد می‌کنیم.
حال اگر نهاده‌هایی را که در داخل کشور تولید می‌شود، به روش‌های بهینه‌سازی تولید کنیم، بی‌شک نیاز ما را به واردات کم می‌کند و بی‌شک ورود دانش در بخش زراعت تاثیر زیادی بر تولید خواهد داشت.
تفاله و پوست میوه‌ها و پسماندهای سبزیجات را می‌توان با روش‌های علمی و فناورانه وارد چرخه نهاده‌ها کرد.
از آنجایی که محصولات کشاورزی متنوعی در کشور تولید می‌شود، می‌توان از پسماندهای آن، که خروجی کارخانجات هستند، در تامین نهاده‌های دامی استفاده کرد.
برای مثال، می‌توانیم با روش‌های فناورانه از پسماند کارخانجات قند و آبمیوه‌گیری که کمک زیادی به تامین غذای دام و طیور می‌کنند، نهایت استفاده را ببریم.
در واقع، خشک کردن و فرآوری و نگهداری آن، علم و فناوری می‌طلبد تا به خوراک دام و طیور تبدیل شود.
بی‌شک علم و توان فناوری کافی برای افزایش نهاده‌های داخلی داریم، اما به این معنی نیست که نیاز کشور را به واردات کم می‌کند.
کشور از نظر متخصصان غنی است و مهارت کافی در تامین خوراک دام و طیور داریم.
گفتنی است، امکانات علمی و فنی کافی در افزایش کمیت خوراک دام وجود دارد و تنها نیازمند توجه بیشتری هستیم.
اگر رانت برخی شرکت‌هایی که نهاده‌های دامی وارد می‌کنند، حذف شود، می‌توانیم در مسیر خودکفایی خوراک دام و طیور قرار بگیریم.
در واقع، برخی شرکت‌ها از واردات این نهاده‌ها سود زیادی می‌برند و اگر جلو رانت آنها گرفته شود، درصد زیادی از وابستگی کشور کم می‌شود.
در بحث کیفیت مشکلی نداریم و معضل اصلی در صنعت دام و طیور وابستگی به خارج در تامین نهاده‌ها است و مشکل اصلی دیگر، عدم‌کنترل در بازار است.
اگر هر فرد روستایی یا عشایری که در سیستم تامین خوراک دام فعالیت می‌کند، بتواند بازار خود را پیدا کند و دست مافیا کوتاه شود؛ شاهد تولید بیشتری خواهیم بود.
بنابراین، مشکل اصلی، عدم‌کنترل بازار است که چالش‌برانگیز شده است.
بخش زیادی از کنستانتره موردنیاز صنعت دام و طیور در کارخانجات خوراک دام و طیور تولید می‌شوند که تحت‌نظارت جدی سازمان دام پزشکی هستند.
تولید خوراک مضر به‌ندرت در کشور اتفاق می‌افتد.
همچنین، گوشت قرمز تولیدات بخش روستایی و عشایری در کشور از مرغوبیت بالایی برخوردار است و معضل جدی در باب تولید خوراک ناسالم وجود ندارد.
شاید کمتر از نیم درصد خوراک دام و طیور در کشور حاوی مواد غذایی باشد که درصدی از آلودگی‌ها را دربرداشته باشد.
تناقضی که با اتحادیه اروپا داریم، این است که استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها از سال ۲۰۰۶ برای دام و طیور ممنوع، اما هنوز در کشور ما استفاه می‌شود که در 10 سال اخیر این میزان کمتر نیز شده است.
«پایگاه خبری گسترش نیوز - 12 اردیبهشت 1402»
[/sect id=[file]] |