توســعه پایدار توسعه ای است انسان محور و بر پایه ی دانش که با استفاده صحیــح و بهینه از تمامی منابع و امکانــات موجود و انجام برنامه ریزی و داشتن بینشــی بلندمدت، با تأکید بر برنامه های اجرایی واقع بینانه تحقق می یابد.
توسعه ی دانش عمومی و تخصصی، بهینه سازی مصرف انرژی و همچنین استانداردســازی مصرف آن در بخش های مختلف مصرف کننده از مهم تریــن روش های کنتــرل مصرف حامل های انــرژی و صیانت از ســرمایه های ملی اســت.
با توجه به مبالغ پرداختی در بخش یارانه های انرژی در کشور، بازار بزرگ صنعت بهینه سازی مصرف انرژی در ایران نیاز به توسعه، برنامه ریزی و نگرشی راهبردی دارد.
اجرای صحیح و اصولی برنامه های بهینه سازی مصرف حامل های انرژی که آثــار آن در تمامی زیر بخش های اقتصاد ملی و بهبود محیط زیســت ملموس اســت، در تأمین سیاســت های راهبردی کشور در سطوح ملی و بین المللی نقشــی تعیین کننده دارد.
ضرورت و اهمیت انرژی در ســاختار و ثبات اقتصادی، اجتماعی و سیاســی کشــور از یک سو و آگاهی از این نکته که منابع انرژی فســیلی در دسترس نســل کنونی پایان پذیر بوده از ســوی دیگر، مبنای توجهات خاص و عمده در چند سال گذشته به انرژی بوده است.
تشکیل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت و همچنین سازمان بهره وری انرژی در کشور در این راستا بوده است.
با نگاهی به آمــار و اطلاعات موجود درباره ی فاصله ی شــدت مصرف انرژی در ایران با کشــورهای توســعه یافته، مصرف نــاکارای انرژی در کشــور بیشــتر به چشــم می آید که از مهم ترین دلایل آن بــازده پایین فناوری هــای تبدیل انــرژی و فرهنگ غیرصحیح مصرف انرژی اســت.
علاوه بر آن فرســودگی تجهیزات، قدیمی بــودن فرایند های تولید، عدم توجه به فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی در واحدهای صنعتی، استفاده از تجهیزات و لوازم خانگی با کارایی کم و فرهنگ ناصحیح استفاده از انرژی در بخش ساختمان و تکنولوژی های پایین خودروهای تولیدی در کشور از عوامل مهم مصرف غیرمنطقی انرژی در بخش های مختلف کشور هستند.
مدیریــت جامــع انرژی عبــارت اســت از راهبری الگویی منســجم و سیستماتیک جهت اجرایی نمودن طرحهای صرفه جویی انرژی بر اساس پتانســیلهای شناسایی شــده به منظور: افزایش راندمان مصرف حاملهای انرژی و اســتفاده بهینه از انــرژی / افزایش بهــره وری تولید / کاهش انتشار آلاینده زیست محیطی / کاهش هزینه های مصرف انرژی و تولید محصول ابزارهای لازم جهت کاربری مدیریت انرژی.
برای این مهم بــه موارد ذیل احتیاج داریــم:
- نیروی کار متخصص
- تجهیزات و آزمایشــگاه انــدازه گیری جریان انــرژی
- ابزارهای تحلیلی کارا
- منابع و اعتبارات مالی جهت اجرای طرحهای بازیافت انرژی.
مراحــل اجرای مدیریت جامــع انرژی:
- برگزاری دوره های آموزشــی کوتاه مدت مدیریت انرژی قدم اول
- بررســی وضعیت مصرف انرژی در واحدهــای صنعتی از طریق اندازه گیری شــدت جریان انرژی و ممیزی انرژی در بخشــهای فرآیندی و خدماتی قدم دوم
- شناسایی راهکارها و پتانســیلهای بالقوه جهت کاهش شدت مصرف انرژی قدم سوم
- مشاوره و ارائه راهکارهای اصولی جهت بالفعل نمودن پتانســیلهای شناسایی شده قدم چهارم.
دستاوردهای مدیریت جامع انرژی:
آگاه سازی کارشناسان به متدولوژیها و روش شناســیهای جدید در زمینه مدیریت انــرژی:
- آموزش ابزارهای تحلیلی جدید به کارشناســان واحدهای صنعتی جهت افزایش توانمندی آنها در تحلیل مســائل و مشــکلات بخش انرژی
- تدوین استانداردها و اســتخراج نرم های انرژی در واحدهای صنعتی
- تشخصیص راهکارهای صرفه جویی انرژی در واحدهای صنعتی
- تدوین برنامه های کوتاه مدت و میان مدت صرفه جویی انرژی.
بســیاری از کشــورهای صنعتی و پاره ای از کشــورهای در حال توسعه سال هاســت در مواجهه با بحــران انرژی، سیاســت ها و مکانیزم هایی را در زمینه صیانت و صرفه جویــی مصرف انرژی اعمال نموده اند.
همچنین اقدامات اجرایی چه در ســطح ملی و منطقه ای و چه در ســطح بین المللی در دســتور کار این کشورها قرار گرفته است.
به طور کلی در این کشورها، سیاست ها و مکانیزم ها در زمینه های مختلف حمل و نقل، صنایع، مصارف بخــش ســاختمان و لوازم خانگی و شــیوه های تولید انــرژی به گونه ای همه جانبه اجرا شــده و با بهبود آن ها توانســته اند به روش های مؤثرتری برای صرفه جویی در مصرف انرژی به روش های مناسبی برای صرفه جویی در مصرف انرژی و همچنین کاهش آسیب های زیست محیطی دست یابند.
«روزنامه اقتصادی امروز - 9 مرداد 1403»