با وجودی که صنعت گردشگری در جهان به عنوان بزرگ ترین صنعت خدماتی از نظر درآمدزایی شناخته می شــود، اما شــروع کرونا همانند دیگر نقاط جهان عامل رکود و خاموشــی این صنعت در ایران شد و طی چهارماهه نخســت ســال 2020 با کاهش 51 درصدی مواجه شده و حدود 1/5 میلیون توریست خود را از دست دادیم.
همچنین ضربه شدیدی به مشاغل فعال در این حوزه وارد گردید و منجر به تعطیلی بسیاری از کسب و کارها شده است.
بر طبق پیش بینی ها، گردشگری ایران چه از نظر میزان شاغلان و بازار کار صنعت گردشگری و چه از نظر هزینه کرد توریست های خارجی و داخلی ایران، رشد زیادی نخواهد داشت.
تعطیلی آژانس های مســافرتی، خبر از آتش زیر خاکســتر در فضای این کسب و کارها می دهد.
برای سال ها و حتی دهه های متمادی، چالش های بنیادینی بر سر راه فعالیت آژانس های گردشگری وجود داشته است که از عمده ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. نبود امکان تبادلات مالی و بانکی بین المللی، چالش صدور ویزا برای گردشــگران خروجی، برخورد بســیار سختگیرانه با گردشگران خارجی، نبود مراودات بین المللی مؤثر
2. سیاست گذاری سلیقه ای و عملی نشدن سیاست های کلی، عدم یکپارچگی در نهادهای مرتبط با حوزه گردشگری
3. قطعی اینترنت و مسئله فیلترینگ، نبود امکان همکاری و برقراری ارتباط مؤثر با همکاران و پلتفرم های خارجی
4. مهاجرت نیروی انسانی متخصص، تعدیل اجباری نیروی متخصص، نبود ساختار آموزش کاربردی نیروی انسانی تمامی این موارد به نتیجه مشترکی می انجامد که باعث از میان رفتن روزافزون امید و انگیزه دست اندرکاران این صنعت شده و هر روز به کوچک شدن بدنه این صنعت ملی درآمدزا انجامیده است.
در کنار این مسایل، مسئله حذف روادید در گستره قابل ملاحظه ای از کشورها از نظر کارآمدی پذیرفته شده است، اما سازوکار پیشبرد این سیاســت در داخل کشــور به گونه ای اســت که پیامدهای مورد انتظار آن محقق نشده و در سایه این تدابیر نقش دفاتر مسافرتی در نظارت و ساماندهی و پیگیری مسافران ورودی با سازوکار صدور ویزا نادیده گرفته شده و به آشفتگی بیشتر برنامه ریزی های مسافران ورودی انجامیده است.
لیکن بر عهده همه دلسوزان این صنف است تا با پیشنهادهای کاربردی در سطح وسع و توانشان برای بهبود این چشم انداز فعالیت نمایند.
پیشنهادهای زیر که به نظر این جانب می رسد از آن جمله است:
در بخش دفاتر مســافرتی کانترهایی از قبل تعریف شــده اند که با دیجیتالی شدن این خدمات از کاربرد آن ها کاسته شده، مانند کانتر فروش بلیط، رزرواسیون هتل ها و ...
اما جایگزینی برای این بخش ها معرفی نشده است، لذا با تجمیع خدمات مرتبط گردشگری در ذیل خدمات در جریان، می توان به بدنه نحیف دفاتر مســافرتی جان تازه ای بخشــید، مانند افزودن بخش ویزای تحصیلی و ساماندهی این خدمات در پوشــش آژانس ها و یا ارائه مجوز دفاتر ترجمه رســمی که بخش لاینفک گردشگری هستند، اما مسافران باید خارج از بدنه به آن مراجعه کنند.
بدیهی اســت افراد ذیصلاح باید درخواســت صدور مجوزهایی از این دست را از ارگان های ذیربط پیگیری کنند.
با این همه شاید فعالیت در بخش گردشگری یکی از پایه های امتیازی برای دریافت این مجوزها باشد و انگیزه لازم را برای ایجاد بخش های ویژه این خدمات به صورت ویژه ایجاد کند.
«روزنامه اقتصادی آسیا - اول مهر 1403»