امــروزه، جهان اقتصــاد، افراد را بــا موقعیت های شــغلی متنوعی روبرو ســاخته که گاها انتخاب بهتریــن و مناســب ترین گزینــه بــرای فعالیت تجاری را قدری دشــوار می ســازد.
به طــور مثال لازم اســت که پیش از هر انتخابی، از خود ســوال کنید کــه چه هدفی از کســب و کار خــود دارید؟
آیا مایلید محصــول و خدماتی قابــل لمس تولید کرده و در اختیار بازار هدف قرار دهید؟
یا شــاید از ماجراجویی های عرصــه تولید دل خوشی ندارید و دوست دارید در حوزه خرید و فروش فعالیت کنید.
همچنین ممکن اســت صرفا ارائه خدماتی چون خدمات آمــوزشی، ورزشی، هنــری و ... برایتان کافی باشد و نیاز شغلی شما را اغنا نماید.
معمولا کســب و کار در شــکل خصوصی آن نمود پیدا می کند که تلاش دارد بر ســود بیشتر یا فروش بیشتر تمرکز کند و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهــد.
اما در شــکل دولتی آن بیشــتر مشــارکت تعداد بیشــتری از افراد جامعه اهمیت دارد.
به طور خلاصه سه روش برای شــروع یک کسب و کار وجود دارد:
۱. راه اندازی کسب و کار از صفر
۲. خرید کسب و کار موجود از شخص دیگر
۳. نمایندگی یا فرانچایز (فرانشیز)
۴. مدیریت فرایند کسب و کار فرنچایز
یک فرنچایز از مک دونالد
فرنچایز انگلیــسی(franchise) یا حق امتیاز که با نام های فــرداد، برترانه یا فرانشیز نیز شــناخته می شوند گونه ای از کســب و کار است که بر پایه آن به یک شرکت اختیارداده می شــود که تولیدات یا فراورده های شــرکت دیگر را بفروشد و در برابر آن مبلغی دریافت کند که به ایــن مبلغ، مبلغ فرنچایز می گویند.
فرانشیز یک شــبکه ارتباطی میان کسب و کارهای مســتقل کوچک اســت که به هر یک از این کسب و کارهــای کوچک اجــازه می دهد کــه تحت یک نام بازرگانی مشــترک و یک هویــت فعالیت کنند و همــگی از یک متــد موفق (که پیشــتر آزمایش شــده) و بازاریابی مشــترک بهره گیری کنند.
در عمل فرانشیز یک راهبرد کسب و کار برای جذب و نگهداری مشتری است.
یک سیستم بازاریابی است که هدف آن ایجاد یک تصویر در بــاره فراورده ها یا خدمات یک شــرکت در ذهن مشــتری می باشد.
روشی برای تعریف فراورده ها یا خدمات اســت به گونه ای که نیازهای مشتری را برآورده کند تعریف فرنچایز کســب و کارهای کوچکی که تحت شبکه ارتباطی فرنچایز با یکدیگر و به طور مشــترک بــه فعالیت خواهنــد پرداخــت را «کســب و کارهــای تحت پوشــش» و شــرکتی را که وظیفــه آن برقراری این شــبکه و ارائه متدهای موفــق از قبل آزمایش شده به کســب و کارهای تحت پوشــش می باشد، «هماهنگ کننده» می نامند.
واگذاری فرنچایز چگونه صورت می گیرد؟
اجازه دهید ابتدا با یک مثال شــروع کنیم، فرض کنید شــما مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان پول راکــد در اختیار داشــته و امکان اجاره مغازه در یکی از نقاط مناســب شهر خود را دارا باشید.
شما پس از بررسی گزینه های مختلف ســرمایه گذاری، قید راه اندازی کســب و کار خــود را زده و می خواهید فرنچایز شــرکت A را تهیه کنید شرکت A به شــما می گوید که با پرداخت مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان، کلیــه فعالیت های مورد نیاز راه اندازی شعبه را در یک ماه از جمله:
• طراحی و پیاده ســازی دکور متناســب با شعبه های دیگر
• خریداری و نصــب تجهیزات مورد نیاز کســب و کار )مانند تجهیزات آشپزخانه برای یک رستوران(
• نصب و راه اندازی سیســتم های فنــاوری اطلاعات مورد نیاز (مانند سرور، دوربین و ... (
•نصب و راه اندازی سیســتم های حسابداری و اداری مورد نیاز
• نصب تابلوی سر در با برند شرکت A
•دســتورالعمل های کامــل و دقیق چگونــه تهیه یا فروش محصول را همزمان با اینکه شــما در این یــک ماه آموزش های مورد نیاز کســب و کار را در محل شرکت A می بینید انجام داده و در انتها شما به عنوان صاحب کسب و کار وارد شعبه خود شوید.
البته شــرکت A پس از راه اندازی شــعبه شما اقدام به بازرسی هــای دوره ای کرده تــا از کیفیت خدمات ارائه شــده به مشــتریان مطمئــن باشــد و در ازای آن بنا به توافقــات اولیه، درصد کــمی از فروش را به صورت ماهانه از شــما دریافت می کنــد )تحت عنوان (RoyaltyFee بسته به میزان قدرت برند، شــما از روز اول مشتریانی دارید که شما را به خوبی می شناســند و کیفیت ارائه شده توسط شما را تأیید می کنند اجازه دهید مثال هایی از سطح کشورهای دیگر بزنیم شناخته شــده ترین شــرکتی که اقدام به فروش حق امتیاز کســب و کار خود می کند، شــرکت مک دونالد می باشد.
بر اساس گزارش ســال ۲۰۱۶ اداره بورس و اوراق بهادار آمریکا، مک دونالد حدود ۳۷۰۰۰ شــعبه در سرتاسر جهان دارد که به بیش از ۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان روزانه غذا می فروشد.
جالب است بدانید برای اینکه بتوانید حــق امتیاز مک دونالد را خریداری کنید باید از دانشــگاه این شــرکت مــدرک همبرگر داشــته باشید!
فرض کنید این شــرکت فردا اقدام به تأسیس یک شــعبه در ایران کرد؛ بدون شــک بدون هیچ گونه تبلیــغی از همان روز افتتاحیه مشــتریانی برای آن وجود داشــته و صاحب فرنچایــز دغدغه ای بابت مشتری نخواهد داشت هیچ کدام از ارقام بالا بدون اســتفاده کــردن از مدل فرنچایز بــرای مک دونالد امکان پذیــر نمی بود.
حتی مدیریت همزمان ۱۰ شــعبه ای که متعلق به یک فرد می باشــد، جدا از فعالیت های بی پایان روزانه، نیازمند سرمایه گذاری عظیمی می باشد فرنچایز برای شــرکت واگذارکننده آن این خاصیت را دارد که مســئولیت های اداره یک شــعبه را بین خود و واگذاردهنده تقسیم کرده و مســئولیت فعالیت های روزانه را صاحب شعبه واگذار کرده و خود فعالیت های پشتیبانی و کنترل کیفی اصلی را بر عهده می گیرد.
«روزنامه اقتصاد مردم - 18 مهر 1403»