محمد غفوری، کارشناس بازار سرمایه
در رابطه با روند بورس و ریزش های آن، تحلیل های زیادی در خصوص شــرایطی که بــورس در ایــن روزها تجربه می کند وجود دارند و می توان گفتT تحلیل های اغلب فعالان بازار سرمایه و افــرادی کــه به نوعی، در بورس ذینفع هســتند متفاوت هســتند که از آن جمله می توان به دامنه نوســان، اظهارنظر درمورد ســطح تصمیم گیری مدیران از منظر حاکمیت شرکتی و ... اشاره کرد.
وی در گفتگــویی ادامه داد: در خصوص دامنه نوسان و دستکاری های انجام شده در بورس، به جرأت می توان گفت که در سال جاری، شــاهد بیشــترین دســتکاری در طول تاریخ بازار سرمایه در قبلا دامنه نوسان بودیم و بازارساز فکر می کرد صرفا با محدودیت دامنه نوســان می تواند فشار عرضه ها را در بازار کنترل کند و می توان گفت تا حدودی زهر فروشــنده ها در بازار سرمایه گرفته شود.
این کارشــناس بازار سرمایه گفت: به طور کلی، از آن جایی که ما از ابزاری تحت عنوان دامنه نوسان برخوردار هستیم و بازارهای جهانی دارای این ابزار نیســتند.
به همین دلیل، وقتی بازار سرمایه کشور دچار تنش و چالش می شــود از فاکتور محدودیت در مثبت و منفی بودن ســهام اســتفاده می کنیم و درواقع، ابزار دامنه نوسان تبدیل به سیاستی شده اســت که بازارســاز فکر می کنــد، می تواند با این محدودیــت، حداقل زهر فروشــندگان را در بازار سرمایه بگیرد.
محمد غفوری تأکید کرد: در زمان هایی مثل کرونا و بحــران مالی، بازار ســاز بــا نقدینگی ها یا تخصیص خط اعتباری های بسیار قوی می تواند به بــازار کمک کند، قطعا ؛ نــه حرف درمانی! چون وضعیت فعلی بورس از وعده و وعیدها گذشته است و دچار یک چالش خیلی بزرگی در بازار شده ایم و آن هم این است که انگیزه ورود به بازار سرمایه وجود ندارد..
یعنی سیاســت ها باعث شــده اند تا انگیزه ای برای ورود سرمایه گذار جدید به بازار شکل نگیرد و همه این عوامل، نشأت گرفته از این موضوع هستند که بورس در یک رهاشــدگی بســیار بدی قرار گرفته اســت که حتی با روی کار آمدن دولت جدید هم، تا این لحظه نتوانسته است به شرایط مطلوب دست پیدا کند.
این کارشــناس بازار سرمایه تأکید کرد: بسیاری از فعالان بازار ســرمایه مشــتاق و امیدوار بودند که با روی کار آمــدن دولــت چهاردهــم حداقــل، حمایت هایی از بازار سرمایه صورت بگیرد که صرفا اخباری نباشــند و به منظــور بهبود وضعیت بازار ســرمایه باشــد که تا این لحظه، شاهد این موضوع نیستیم.
یعنی شرایط فعلی؛ در انقباضی ترین حالت ممکــن بانــک مرکزی قــرار دارد و همچنان مثل گذشته، تأمین مالی از بازار سرمایه صورت می گیرد و در حالی پذیره نویسی های صندوق ها ادامه دارند که شــرایط بــه گونه ای نیســت تا شــاهد ورود سرمایه گذار به بازار سرمایه باشیم و همین موضوع، نقدینگــی در بــازار را دچار چالش کرده اســت.
از طرفی، هیچ حمایتی از بازار سرمایه به منظور ایجاد انگیــزه کوتاه مدت و یا میان مدت شــکل نگرفته است؛ بنابراین همچنان سیاست های انقباضی، نرخ بهره بالا و نرخ سود اخزای بیش از ۳۰-۳۵ درصدی و نرخ سود فری ریسکی که الان به ۳۰-۳۵ درصد رســیده اســت بزرگ ترین چالش ها و ریسک های بازار سرمایه به شمار می آیند.
محمــد غفــوری ادامــه داد: اگر نگاهــی به بورس کشورهایی داشته باشیم که در آن ها، جنگ وجود دارد، می بینیم در بازار آن ها تعادل برقرار است ولی بازار ســرمایه ایران حدود ۴ ســال و نیم است که در رهاشــدگی کامل قرار دارد و تا این لحظه، نه دولت قبلــی و نــه دولت جدید اقدام موثری برای برطرف شدن مشکلات بورس انجام نداده اند که برای ورود ســرمایه گذار جدید به بازار سرمایه انگیزه ای ایجاد شود.
زیرا این انگیزه زمانی به وجود می آید که تقویت نقدینگی توسط بازارساز در بازار سرمایه شکل بگیرد.
محمد غفوری خاطرنشان کرد: انتظار کاهش نرخ بهره یا کمتر شــدن گپ نرخ دلار نیما با دلار بازار آزاد، لغو قیمت گذاری دستوری یا اقداماتی که قطعا می توانند در بودجه ســال آینده تأثیرگذار باشند، نرخ خوراک پتروشــیمی ها و همین طور، عوارض گریبان گیر سود خالص صادراتی شرکت ها که قطعا شــرکت های بازار ســرمایه شده و باعث شده است سود خالص شرکت های تولیدی از سال ۱۴۰۰، از ۳۷ درصد به محدوده ۱۸ درصد افت کند از جمله دلایلی هســتند که باید به صورت جدی پیگیری شوند و در صورتی می توانیم بگوییم که بازار سرمایه می توانــد به وضعیــت متعادل خود برگردد و روند بهتری در آن شکل بگیرد که این مشکلات برطرف شــوند و یا انتظارات به ســمتی بروند که برای رفع چالش ها و مشــکلات موجود اقدامات لازم صورت بگیرد، ولی متأســفانه هنوز شاهد شرایط مطلوبی روی تابلوی معاملات نیســتیم.
چون بازارساز فکر می کند با محدودیت دامنه نوسان یا کمتر و بیشتر کــردن دامنه نوســان می تواند تعــادل را به بازار برگرداند که بنده فکر نمی کنم این طور باشد.
زیرا مشــکل بازار ســرمایه خیلی حادتر از محدودیت دامنه نوســان یا باز کردن آن اســت که امیدوارم اقداماتی انجام شود تا حداقل، سهامداران خسته ای کــه از بخــش مولــد اقتصاد کشــور ضربه جدی خورده اند و در مقایســه با تورم و بازارهای موازی، بازدهــی نامعقولــی را در ســهام های خود تجربه کرده اند تا حدی بتوانند شــاهد روزهای خوبی در بازار سرمایه باشند.
«روزنامه نقش اقتصاد - 24 مهر 1403»