فردین آقابزرگی مدیرعامل سبدگردان نیکان
در شــرایطی که بازار ســرمایه با نوســانات متعددی روبه رو است، برخی این تصور را دارند که دوران سودآوری بورس به پایان رسیده و دیگر ظرفیت رشد ندارد.
این دیدگاه هرچنــد در فضای روانی فعلی بازار قابل درک اســت اما نگاهی واقع بینانه تر و مقایســه ای بــه بازارهای موازی می تواند تصویر متفاوتی ارائه دهد.
برای تحلیــل دقیق وضعیت بورس باید آن را در قیاس با سایر بازارهای دارایی مانند خودرو، مسکن، ارز و طلا قرار داد.
در بازار خودرو و مســکن طی ســال های اخیر رشد قیمت هــا اغلب از ارزش واقــعی دارایی ها فراتر رفته و شــاهد نوعی حباب قیمتی هســتیم.
با این حال رکود در معاملات نیز شــدت گرفته است.
در بازار ارز و طلا، اگرچه نوسانات شــدید و جهش های مقطعی قیمت رخ داده امــا این بازارهــا نیز از ثبات برخوردار نیســتند و بیشــتر تابع متغیرهای سیاسی و بین المللی هســتند.
در چنین شــرایطی تصور اینکه بورس به پایان راه رسیده باشــد، نوعی بدفهمی تاریخی از ماهیت بازار ســرمایه است.
بررسی های آماری نشــان می دهــد که در بازه های بلندمدت ۱۵ تا ۳۰ ســاله، بورس ایران بازدهی بالاتری نســبت به سایر بازارها داشته است.
این واقعیت تاریخی بیانگر ظرفیت بنیادی بازار سرمایه برای رشد در بلندمدت اســت؛ ظرفیتی که حتی در شرایط ســخت اقتصادی، تحریم هــا، ناترازی های مــالی دولــت و بحران های ژئوپلیتیک نیز همچنان پابرجاســت.
اکنون که نقدینگی گســترده ای در اقتصاد کشور در جریان است - برآوردها رقــم آن را بیــش از ۱۱۰۰هزار میلیــارد تومان اعلام کرده اند- بازار ســرمایه می تواند بســتر مناسبی برای جذب ایــن حجم از پول و هدایت آن به ســمت تولید و توسعه باشد.
البته نباید انتظار داشت که مسیر رشد بورس همانند ابتدای سال، سریع، مســتمر و یک طرفه باشد.
واقعیت این است که بازار سرمایه ایران از منظر توسعه ابزارهای مالی، یکی از عقب مانده ترین بازارهای دنیاســت.
بیش از ۹۰ درصد حجم معاملات به سهام و حق تقدم محدود شده و ابزارهایی مانند قراردادهای آتی، اختیار معامله و سایر مشتقات، هنوز در بازار جایگاه باثباتی ندارند.
دلیل اصلی آن نیز به ضعف زیرســاخت آموزشی، فرهنگی و فنی در میان فعالان بازار بازمی گردد.
در حال حاضــر تنها طیف کوچکی از نهادهای مالی و فعــالان حرفــه ای توانســته اند وارد عرصه معاملات مشتقه شــوند بنابراین تصور اینکه بورس اشباع شده و سرمایه گذاران باید به طور گسترده به سمت موقعیت های فروش اختیار معامله حرکت کنند، تحلیل نادرستی است.
حتی در صورت تداوم تحریم ها، عدم توافق های سیاسی یا تشدید بحران های منطقه ای نمی توان بازار سرمایه را تمام شده دانست.
بورس همواره بازاری زنده، منعطف و قابل بازگشت است به ویژه زمانی که ساختار آن اصلاح، اعتماد عمومی بازســازی و جریان نقدینگی هوشمند به سمت آن هدایت شود.
«روزنامه جهان صنعت - 10 تیر 1404»