در مورد انتقال وجه الکترونیکی برای همه با چک الکترونیک گزارش می دهد؛
علی صالح آبادی هفته پیش در آیین رونمایی از سامانه شبکه فراگیر قرض الحسنه شفق اظهار کرد: یکی از راهبردهای مهم بانک مرکزی اقدامات مبانی بر فناوری است، زیرا بدون سامانه امکان نظارت وجود ندارد.
وی افزود: از اقدامات انجام شده در این خصوص ساماندهی پایانه های فروشگاهی است که در ماه های گذشته این پروژه به اتمام رسید و اقدام دیگر اصلاح قانون چک است که عملیاتی شد و دو هفته آینده چک الکترونیک صادر می شود.
چک الکترونیکی در واقع نوعی انتقال الکترونیکی ساده از حساب جاری شما است که سرعت، دقت و امنیت بیشتری در عملکرد و نقد شوندگی دارد.
به عبارتی چک الکترونیکی یاeCheck نسخه دیجیتالی چک کاغذی است که پول را از حساب جاری پرداخت کننده، برداشت می کند و از طریق پردازشگر مستقیما بدون دخالت کارمندان بانک، به حساب جاری دریافت کننده منتقل می کند.
چک دیجیتال درست مانند چک های کاغذی عمل می کند و تمامی اطلاعاتی که طبق قانون جدید چک باید روی چک های کاغذی پیاده شود، به صورت الکترونیکی در سامانه چک الکترونیکی ثبت و به صورت خودکار بر روی چک دیجیتال درج می شود.
چک دیجیتال از زیر مجموعه های انتقال وجه الکترونیکی (EFT)به شمار می رود که مانند دیگر خدمات بانکداری الکترونیک، عملیات بانکی را تسریع می کند.
برای استفاده از خدمات چک الکترونیکی باید شماره مسیریابی بانک، شماره حساب جاری به همراه نام صاحب حساب در دسترس باشد.
برای تایید پرداخت الکترونیکی چک، مشتری با تایید شرایط و ضوابط وب سایت و امضای الکترونیکی قرارداد، تراکنش را تایید می کند. زمانی که پرداخت الکترونیکی چک انجام می شود، بلافاصله رسیدی صادر شده که می توان آن را چاپ و یا به صورت فایل PDF ذخیره کرد.
نقد کردن چک الکترونیکی کار کردن با چک الکترونیکی خیلی هم پیچیده نیست.
درست مانند چک های کاغذی، کسی که چک را می نویسد(یعنی همان صادرکننده) باید اطلاعات خواسته شده را وارد سامانه کند و درخواست خود را به صورت دیجیتال در قسمت تعیین شده در سامانه چک الکترونیکی ثبت کند تا ترمینـال های دستگاه، آن را به بانک انتقال دهند.
دریافت کننده هم باید اطلاعات چک الکترونیکی را به دقت مطالعه کرده و ثبت آن را تایید کند تا چک در قالب سپرده در اختیار بانک پرداخت کننده قرار بگیرد.
زمانی که گیرنده درخواست نقد شدن چک را کند، بانک عامل بعد از تایید چک دیجیتال ثبت شده در سیستم، حسابی که مربوط به آن است را شارژ می کند تا پرداخت در زمان مقرر صورت بگیرد. امضای چک دیجیتال به چه صورت انجام می شود؟ این امکان به راحتی برای شما فراهم شده است تا چک الکترونیکی خود را به صورت دیجیتال امضا کنید.
زیرساخت کلید عمومی (PKI)که از مجموعه ای شامل سخت افزار، نرم افزار، سیاست ها و دستورالعمل های مدیریتی به منظور توزیع، استفاده، ذخیره و ابطال گواهی های دیجیتال شکل گرفته، بستر امنی ایجاد می کند تا شما امضا دیجیتال خود را انجام دهید و یک مرجع معتبر و قانونی آن را تایید کند.
داده پیام که شامل اطلاعات چک است به همراه امضاء الکترونیک از طریق دستگاه دیجیتال مورداستفاده کاربر به بانک ارسال می شود.
بانک پس از عملیات احراز هویت، اقدام به صدور چک یا تایید آن می کند.
از لحاظ قانونی امضا الکترونیکی به هر نوع علامت پیوسته یا به نحوی منطقی متصل شده به داده پیام اتلاق می شود که به شناسایی فرد امضا کننده کمک می کند.
این فرایند در زیر ساخت «نماد» بانک مرکزی و به واسطه روش های تایید شده در سامانه چک الکترونیکی انجام می شود.
برای این منظور هم صادرکننده و هم دریافت کننده چک باید در شبکه بانکی دارای حساب بانکی باشند.
نحوه پرداخت با چک الکترونیکی چک های الکترونیکی از طریق اتاق های پایاپای اتوماتیک (AHC)قابل پرداخت هستند.
متقاضیان به وسیله کارتابلی که به آن ها داده می شود می توانند درخواست چک الکترونیکی بدهند.
بعد از طی شدن مراحل صدور و تایید، چک صادر شده در کارتابل فرد دریافت کنند نمایش داده می شود.
گیرنده چک می تواند به صورت الکترونیکی درخواست پرداخت مبلغ قیدشده در چک را بدهد یا آن را به فرد دیگری منتقل کند.
خوشبختانه به غیر از عملیات مربوط به مسدود کردن چک و دریافت گواهی عدم پرداخت که نیاز است به صورت حضوری به شعبه بانک مراجعه کنید، بقیه فرآیندهای مربوط به چک را می توان به صورت غیرحضوری و از طریق سامانه الکترونیکی چک انجام داد.
برای نقد کردن چک نیز لازم نیست تنها زمانی که قصد انتقال چک الکترونیکی برای فرد دیگری را داشته باشید باید اقدام به دریافت گواهی امضای الکترونیکی کنید.
چه پرداخت هایی را می توان با چک الکترونیکی انجام داد؟ برای مواردی که نیاز دارید به صورت مکرر هر چند وقت یک بار پرداختی را انجام دهید، چک های دیجیتال بهترین گزینه برای شما خواهند بود.
به عنوان مثال برای پرداخت وام، عضویت در باشگاه، پرداخت اجاره و پرداخت کارت اعتباری می توانید به صورت الکترونیکی چک بکشید.
کاربران به راحتی می توانند حساب خود را طوری تنظیم کنند که پرداخت ها در دوره های مشخصی انجام شوند.
همچنین اگر بخواهید به صورت اینترنتی یا تلفنی کالا یا خدماتی را سفارش بدهید، می توانید از دسته چک الکترونیکی خود استفاده کنید.
امنیت چک دیجیتال بدون شک چک الکترونیکی خیلی امن تر از چک کاغذی است، چرا که نمی توان آن را تغییر داد یا به طور کلی منکر صدورش شد.
از آن گذشته بانک مرکزی زیرساختی ایجاد کرده تا صادرکنندگان یا انتقال دهندگان چک از طریق امضای دیجیتال، احراز هویت و اعتبارسنجی شوند و همین امر بر امنیت چک های دیجیتال اضافه می کند.
فراموش نکنید که در چک های کاغذی سنتی احتمال خط خوردگی یا اشتباه نوشتن همیشه وجود دارد و اگر این اتفاق بیافتد، راهی ندارید جز اینکه برگه چک را پشت نویسی یا ابطال کنید که البته پشت نویسی هم در قانون جدید چک با محدودیت هایی روبه رو است.
اما در خصوص صدور این نوع چک، دیگر با چنین دردسرهایی مواجه نخواهید شد.
همچنین سامانه چکاد و کد نهاب امنیت چک های الکترونیکی را بیش از پیش تضمین می کنند.
چکاد مخفف سامانه مرکزی چک الکترونیک است و نهاب هم سامانه ای حاوی اطلاعات هویتی مشتریان بانکی است که با اختصاص دادن شماره شناسایی ویژه برای هر کاربر بانکی، امکان احراز هویت آسان و سریع افراد در شبکه بانکی را فراهم می کند.
مزایای چک الکترونیکی بی هیچ تردید یکی از مهم ترین مزایای چک الکترونیکی امنیت بالای آن است. چراکه با اعتبارسنجی وضعیت اعتبار بانکی فردی که چک می کشد مشخص می شود، امکان سرقت یا تحریف آن وجود ندارد و شما می توانید در صورت مشاهده اولین تخلف، چک را به راحتی مسدود کنید.
از دیگر مزایا مهم این چک ها به این موارد می توان اشاره کرد؛ عدم محدودیت تعداد برگ چک عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی صرفه جویی در مصرف کاغذ اطلاع رسانی از وضعیت نقل وانتقالات چک حذف مراحل زمان گیر مثل جابه جایی، دسته بندی و حسابداری چک ها کارمزد و هزینه عملیاتی پایین تر مدیریت ریسک بهتر سرعت بالا فرآیندهای صدور و پرداخت چک امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک به کمک ابزار های مدرن همچون تلفن همراه، ای تی ام ها و اینترنت امکان جایگزینی در تمامی معاملات مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه از این موضوع نیز نمی توان غافل شد که قانون جدید چک و چک های دیجیتال تا حد زیادی جرایم بانکی را کاهش داده است.
از آنجا که با ثبت اطلاعات در سامانه های الکترونیکی، امکان صدور چک به وعده و بی محل وجود ندارد، احتمال برگشت خوردن و کلاهبرداری نیز کمتر می شود.
معایب چک الکترونیکی خوشبختانه برای چک الکترونیکی نمی توان موانعی که بانکداری معایب زیادی برشمرد.
اما مسلما الکترونیکی با آن مواجه است مانند قطعی یا کند شدن سرعت اینترنت و ایجاد اختلال در روند عملیات بانکی، گریبانگیر چک های الکترونیکی نیز می شود.
همچنین درصورتی که سرورهای بانک به دلیل تعمیر یا خرابی برای مدتی از دسترس خارج شود، امکان صدور یا پرداخت چک به صورت آنلاین وجود نخواهد داشت.
به طور کلی وابستگی چک های الکترونیکی به اینترنت، مهم ترین عیب آن ها به حساب می آید.
برای اینکه برگ چک دیجیتال صادر شود، درخواست دهنده باید عملیات آنلاین مربوط به آن را به طور کامل انجام دهد.
بنابراین، از این نوع چک ها نمی توان به راحتی چک های کاغذی در فروشگاه ها استفاده کرد.
روش درخواست صدور چک الکترونیکی برای اینکه درخواست صدور چک شما مورد قبول قرار بگیرد باید از این شرایط برخوردار باشید؛ هم شما به عنوان صادرکننده چک و هم فردی که چک را دریافت می کند، در یکی از بانک های کشور دارای حساب باشید.
هر دو دارای کد شهاب باشید. هر دو گواهی امضای الکترونیکی خود را از سامانه نماد دریافت کرده باشید.
در سامانه چک الکترونیکی بانک مرکزی و سامانه های صیاد، چکاوک و ساتنا عضو باشید.
اگر این شرایط را داشتید، می توانید به وسیله سامانه چک الکترونیکی، درخواست خود را ارسال کرده و چک موردنظرتان را دریافت کنید.
اعتبارسنجی در سامانه صیاد، فراهم کردن فضایی امن برای ارسال و دریافت داده پیام ها به کمک سامانه چکاوک و پردازش و تسویه تراکنش ها به وسیله سامانه ساتنا صورت می گیرد.
از همین رو عضویت در تمامی این سامانه ها ضروری است.
لازم به ذکر است کد شهاب نیز همان شناسه هویت الکترونیکی بانکی به حساب می آید و هر فردی باید کد شهاب منحصر به فرد خودش را دریافت و نگه داری کند.
خدمات سامانه چک دیجیتال سامانه چک الکترونیکی زیر نظر بانک مرکزی بستری امن برای صدور و پرداخت چک فراهم می کند.
یکی از مهم ترین خدمات سامانه چک دیجیتال این است که به کاربر اجازه می دهد با فعالسازی خدمت چک الکترونیکی و با معرفی گواهی امضاء الکترونیکی درخواست دسته چک دیجیتال بدهد. علاوه بر این به کمک این سامانه می توان بدون نیاز به مراجعه حضوری به بانک اقدامات زیر را انجام داد: تاریخچه انتقال چک در مبادلات را مشاهده کرد عملیات مربوط به استعلام چک را انجام داد نسبت به نقد شدن چک اقدامات لازم را به عمل آورد درگاه های الکترونیکی امن بانک ها مانند اینترنت بانک و موبایل بانک یا نرم افزارهای مخصوص شعب از جمله راه های دسترسی و استفاده از این سامانه هستند.
به واسطه این درگاه ها ارتباط مطمئنی میان سیستم متمرکز بانک ها و سامانه چک های الکترونیکی شکل می گیرد تا به واسطه آن، این خدمت از خدمات بانکداری الکترونیک به مردم ارائه شود.
تمامی فرآیندهایی که در این سامانه انجام می شود برطبق مفاد قانون جدید صدور چک است.
بنابراین اگر قصد دارید تا دسته چک جدید دریافت کنید باید حداقل ۸۰ درصد مجموع برگ چک های کاغذی و دیجیتال شما تعیین وضعیت شده باشد.
قرار بر این است در فاز اول اجرای طرح دسته چک الکترونیکی، چک های از نوع ریالی صادر شوند.
«روزنامه اخبار صنعت - 30 مهر 1401»
[/sect id=[file]] |