پیشران پنهان اقتصاد ایران /آزادسازی پهنه های بلوکه شده معدنی در کشور

 

 

 

 

 

 

همچنین توانسته رتبه ی نخست در تولید گاز طبیعی و رتبه سوم نفت جهان را با 158٫7 میلیارد بشکه از آن خود کند.

 

موقعیت ایران در منطقه و وجود کشورهای همسایه مانند عربستان و ترکیه که از از نظر ذخایر معدنی بسیار فقیر هستند و به دلیل آهنگ رشد و توسعه ی اقتصادی به منابع معدنی نیازمندند که ایران می تواند منبع خوبی برای تأمین نیاز آن ها بحساب بیاید.

 

همچنین ایران با اختصاص 18 درصد منابع گاز و 9 درصد منابع نفتی به خود، توانسته جایگاه خوبی در میان کشورهای معدنی دنیا برای تأمین انرژی، فعالیت های معدنی به ویژه در فرآوری و فلزات به دست آورد و با توجه به منابع زیادی که دارد قیمت انرژی تا 50 درصد قیمت جهانی می باشد.

 

این موقعیت باعث ایجاد شرایطی شده که شرکت های بزرگ تمام عملیات مرتبط با معدن را در با قیمت تمام شده مناسب ایران انجام دهند و به بازارهای نزدیک منطقه صادر نمایند.

 

همچنین وجود بازار مناسب مصرف در ایران و کشورهای منطقه،نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده بخش معدن، دسترسی به آب های آزاد و قیمت مناسب انرژی، ایران بعنوان یکی از کشورهای بسیار شاخص جهت سرمایه گذاری شرکت های بزرگ معدنی شناخته می شود.

 

بخش معدن به عنوان مهم ترین موتور محرکه و پیشران اقتصاد و توسعه یافتگی در کشورهای معدن خیز از جمله ایران به شمار می رود و با این پتانسیل خدادادی می شود در کشور به رشد و پیشرفت دست یافت و نقشی تأثیرگذار در جامعه بین الملل ایفا کرد؛ لذا با توجه به وجود صنعت معدنکاری در ایران و بی تاثیری تحریم در این بخش، این پتانسیل وجود دارد که بخش معدنی تأثیر بالایی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد و با تغییر رویکرد، اقتصاد نفتی کشور را به اقتصاد معدنی و صنایع مرتبط با آن تبدیل کرد که این موضوع مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته و باید توجه بیشتری به آن شود.

 

براساس آمار سازمان جهانی کار، به ازای هر شغل مستقیم در بخش معدن 17 موقعیت شغلی وابسته می تواند ایجاد شود؛ بنابراین باید اذعان کرد که تأثیر معدن بر رشد اقتصادی کشور به طور مستقیم و غیرمستقیم بسیار بیشتر از تأثیر تجارت و صنایع است؛ همچنین باید خاطرنشان ساخت با توجه به پراکندگی معادن در سراسر کشور و وجود این منابع در مناطق دورافتاده و محروم، اشتغال ایجادشده به واسطه فعالیت های معدنی از اهمیت ویژه تری برخوردار خواهد بود.

 

رشد اقتصادی هشت درصدی با تمرکز بر ارتقای بهره وری، اشتغال زایی، تسهیل فضای کسب و کار، توسعه صادرات، ایجاد ثبات اقتصاد و عدالت محوری، از جمله اهداف اصلی بودجه 1401 است و معدن کاران برای داشتن یک سال موفق باید به نکات و موارد مربوط به بخش معدن در آن توجه ویژه داشته باشند.

 

 

2 اقدام مهم وزارت صمت برای فعال کردن بخش معدن

 

معاون وزیر صمت با اشاره به دو اقدام مهم وزارت صمت برای فعال کردن بخش معدن، از آزادسازی پهنه های بلوکه شده معدنی در سه استان خبر داد و گفت: پروژه مزایده کشوری پنج هزار و 349 محدوده معدنی تا 26 آذرماه ادامه خواهد یافت.

 

سید رضا محتشمی پور« افزود: آزادسازی پهنه های بلوکه شده معدنی در سه استان سیستان و بلوچستان، البرز و آذربایجان غربی آغاز شده که این مهم به معدن کارانی که مایل به ثبت محدوده فعالیت اکتشافی در محدوده های جدید دارند اجازه فعالیت خواهد داد.

 

 وی بیان داشت: علاوه بر آن از چند ماه پیش درگیر پروژه مزایده کشوری پنج هزار و 349  محدوده معدنی هستیم که از 26 مهرماه آغاز شده، اطلاعات آنها در سامانه «ستاد» دولت بارگذاری شده و معدن کاران می توانند با مراجعه به آن اطلاعات مورد نیازشان را اخذ کنند.

 

معدن کاران برای اطلاعات تکمیلی می توانند به استان ها مراجعه کرده و پرونده معادن مد نظرشان را دریافت کنند.

 

وی ادامه داد: این پروژه تا 26 آذرماه در چهار مرحله در استان های مختلف ادامه خواهد یافت و در این مزایده تعدادی محدوده های فعال و پروانه های بهره برداری، محدوده های متروکه، محدوده های اکتشافی، پروانه های اکتشافی و برخی گواهی کشف های تایید صلاحیت شده که با توقف در کار مواجه بودند، واگذار خواهد شد.

 

محتشمی پور تاکید کرد: در کمتر از 6 ماه آینده مزایده بعدی معادن برگزار خواهد شد که در آن محدوده های بدون تقاضای در این دوره از مزایده و همچنین محدوده هایی که در ماه های آینده آزادسازی می شوند، آماده واگذاری به مردم خواهد بود.

 

 

 50  معدن راکد استان تهران از اواخر آبان ماه به مزایده گذاشته می شود

 

در همین راستا معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران از مزایده حدود 50 معدن راکد این استان از اواخر آبان ماه خبر داد.

 

«علی عبدی» افزود: از آغاز روی کار آمدن دولت سیزدهم و با پیگیری های وزارت صنعت، معدن و تجارت، معادن فعال و راکد استان تهران مورد رصد و پایش قرار گرفت و به تدریج در سامانه کاداستر معدنی ثبت شد.

 

وی گفت: اکنون همه معادن راکد استان که قابلیت واگذاری از طریق مزایده داشته باشند، شناسایی شده اند.

 

این مسوول یادآور شد: مقرر شده در کل کشور بیش از پنج هزار معدن در سه مرحله در پاییز امسال به مزایده گذاشته شوند که اطلاعیه های مربوط به معادن استان تهران از اواخر آبان ماه منتشر خواهد شد.

 

وی بیان داشت: 50 محدوده معدنی راکد شامل 38 پروانه بهره برداری معادن، چهار گواهی کشف و هشت پروانه اکتشاف در این مرحله به فرآیند مزایده خواهند رفت.

 

عبدی خاطرنشان کرد: اطلاعات، مشخصات و مختصات این معادن در سامانه تدارکات دولت قرار داده خواهد شد و افرادی که از شرایط فنی و مالی لازم برخوردار باشند می توانند در این مزایده حضور یابند.

 

وی ادامه داد: 28 آبان ماه تاریخ انتشار آگهی های مربوطه خواهد بود و افراد واجد شرایط می توانند فرم های مربوط به مزایده را از هشتم آذرماه از سامانه تدارکات دولت دریافت کنند. معاون امور معادن سازمان صمت استان تهران تاکید کرد: حداکثر زمان ارسال مدارک تکمیل شده تا تاریخ 23 آذرماه خواهد بود و در 26   آذرماه پاکت های مزایده برای معرفی برندگان بازگشایی خواهد شد.

 

وی خواستار آن شد تا متقاضیان مدارک مربوط به احراز شرایط فنی و مالی شان را به سازمان نظام مهندسی معدن استان تحویل دهند تا مورد بررسی قرار گیرد.

 

عبدی گفت: در سال های گذشته هر کسی می توانست صلاحیت فنی و مالی بگیرد، اما امسال و با توجه به صدور بخشنامه جدید، صلاحیت مالی فقط به کسانی که صلاحیت فنی داشته باشند تعلق خواهد گرفت.

 

وی افزود: برای دریافت صلاحیت مالی، دارا بودن حداقل مدرک لیسانس مهندسی معدن یا زمین شناسی از سوی فرد متقاضی یا یکی از اعضای هیات مدیره شرکت مربوطه لازم است و علاوه بر آن، با توجه به معدل گیری حساب بانکی 6 ماهه افراد و شرکت ها، هر 50 میلیون تومان سپرده در بانک یک امتیاز محسوب می شود.

 

این مسوول خاطرنشان کرد: معادن مختلف مصالح ساختمانی، سنگ لاشه، مرمریت، بنتونیت، سولفات سدیم، زئولیت، باریت، سیلیس و غیره در این دوره از مزایده معادن راکد استان وجود دارد.

 

وی گفت: در مجموع 285 معدن دارای بهره بردار در استان تهران وجود دارد و از بین آنها 245  مورد آنها فعال و 40 معدن دیگر به دلایلی همچون نبود بازار، مشکلات معارضان محلی و دولتی، ضعف زیرساخت های زیربنایی یا خدمات آب، برق و غیره غیرفعال است.

 

عبدی تاکید کرد: در تلاشیم با برگزاری جلسات و مکاتبه های متعدد و با رفع موانع و مشکلات موجود، این 40 معدن غیرفعال را به چرخه تولید بازگردانیم.

 

وی یادآور شد: سال گذشته 15 معدن راکد استان به مزایده رفت که اکنون در مرحله صدور پروانه بهره برداری برای آنها هستیم.

 

معادن مهم ایران همانطور که می دانید ایران از نظر ذخایر معدنی و زیر زمینی بسیار غنی است که با دارا بودن 37 بیلیون تن ذخایر کشف شده، 57 بیلیون تن ذخایر بالقوه و حدود 68 نوع ماده معدنی غیرنفتی در بین 15 قدرت معدنی جهان قرار گرفته است.

 

 

مهمترین این معادن عبارتند از:

 

• گاز طبیعی: گاز طبیعی نوعی سوخت فسیلی گازی شکل است که اثرات زیان آور کمتری نسبت به سوخت های فسیلی دیگر برجای می گذارد.

 

 همچنین بعنوان منابع تجدیدناپذیر شناخته می شود.

 

•  نفت: نفت یا پترولیوم یک مایع غلیظ و افروختنی با رنگ های قهوه ای سوخته، سبز تیره و یا سیاه است که در لایه های بالایی بخش هایی از پوسته ی زمین پیدا می شود.

 

طلای سیاه نام دیگر نفت است.

 

این مایع ارزشمند جز سوخت های فسیلی و تجدید ناپذیر است.

 

• آهن: فلز آهن با نماد شیمیایی Fe  در نخستین دوره ی فلزهای واسطه جدول تناوبی قرار گرفته است.

 

آهن از نظر جرم، بزرگترین عنصر سازنده زمین است.

 

همچنین چهارمین عنصر متداول در پوسته و اصلی ترین عنصر سازنده ی هسته بیرونی و درونی زمین محسوب می شود.

 

•  زغال سنگ: این کانی سیاه رنگ از پسماند مواد گیاهی دوران های قدیم زمین شناختی به وجود آمده است.

 

همچنین به عنوان ماده اولیه ی برخی صنایع شیمیایی برای تولید روغن، گاز، قطران، کک و سوخت کاربرد دارد.

 

•  روی: روی یا زینک دارای رنگ سفید متمایل به آبی بوده که بر اثر مجاورت با هوا تیره رنگ می شود و در هنگام سوختن رنگ سبز براقی مشاهده می شود.

 

روی چهارمین فلز مورد استفاده در دنیا است.

 

همچنین در ساخت آلیاژهای مختلفی مانند فولاد گالوانیزه و برنج استفاده می شود.

 

• سرب: سرب در طبیعت به شکل کانی به نام گالن پیدا می شود.

 

این فلز تشعشعات هسته ای را از خود عبور نمی دهد.

 

•  مس: از ویژگی های فلز خالص مس می توان به شکل پذیری و رسانایی گرمایی و الکتریکی بالا،، نرم و چکش خوار بودن اشاره نمود.

 

گفتنی است مس در برابر هوای آزاد به رنگ قرمز مایل به نارنجی است.

 

بشر هزاران سال است که از این فلز استفاده می کند.

 

• طلا: این فلز نرم و چگال و شکل پذیر به رنگ زرد روشن و براق است که در مجاورت هوا و آب زنگ نمی زند و تغییر رنگ نمی دهد.

 

طلا صورت خالص در طبیعت به صورت دانه ای یا تکه ای در میان سنگ ها، کانی های بلوری شده و مواد ته نشینی آبرفتی یافت می شود.

 

همچنین در میان کانی ها به صورت ترکیبی با دیگر عنصرها به ویژه تلوریم دیده شده اما فراوان نیست.

 

به روایت ایمیدرو کل ذخایر طلای معدنی شناخته شده در ایران حدود 300 تن برآورد شده که عمده ی این معادن در موته-آستانه و منطقه های تکاب داشکسن و منطقه شرق ایران شامل تنگستن، حوزه فلززایی طلا، طلای ده سلم خوسف، پلی متال بینالود حوزه فلززایی مس، پلی متال خاش – زاهدان و آنتیموان قرار دارند.

 

 

«روزنامه اخبار صنعت - سوم آبان 1401»