دلار به رکورد جدیدی رسید.

 

در شرایطی که طی روزهای گذشته قیمت ارز هر روز رکورد جدیدی را ثبت می کند، در بازار دیروز از مرز ۳۶ هزار تومان گذشت تا ظرف یک هفته بیش از ۵ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کند.

 

 

 

 

به گزارشی در روزهای اخیر فعالان اقتصادی و کارشناسان نسبت به وضعیت بازار ارز هشدارهای صریحی مطرح کردند و نسبت به روند فعلی ابراز نگرانی کردند.

 

با توجه به اینکه اقتصاد ایران و تولید داخل به شدت وابسته به ارز خارجی است به نظر می رسد که باید منتظر افزایش و جهش های قیمتی در آینده نزدیک باشیم.

 

سیاستی که دولت سیزدهم در بیش از یک سال گذشته در بازار ارز اجرا کرده سرکوب قیمتی بوده است، با این وجود امروز دلار نسبت به ۱۵ ماه پیش حدود ۴۰ درصد افزایش قیمت پیدا کرده است.

 

کارشناسان معتقدند اگر سیاست سرکوب قیمتی وجود نداشت، نرخ ارز می توانست به صورت طبیعی خودش را تعدیل کند و با جهش های فعلی مواجه نشود.

 

ضمن آنکه احتمالا باید اثر افزایش قیمت دلار را در سایر بازار دارایی ها به زودی مشاهده کنیم.

 

از این رو می توان از وقوع شوک جدید به اقتصاد ایران رونمایی کرد.

 

قیمت دلار در معاملات نقدی هفته گذشته رشد قابل توجهی را ثبت کرد همین امر باعث شد قیمت سکه هم بر مدار صعود قرار بگیرد.

 

قیمت هر قطعه سکه امامی عصر روز پنجشنبه با حدود ۵۰ هزار تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه در رقم ۱۶میلیون تومان معامله شد.

 

 

اقدام بانک مرکزی برای کاهش قیمت سکه

 

افزایش قیمت سکه و دلار و باعث شده تا بانک مرکزی در واکنش به نوسانات دلار و سکه، از یک بسته سیاستی چند وجهی رونمایی کند.

 

بسته ای که شاید بتواند در هفته جاری، از شدت تب بازارها بکاهد و آرامش را به بازار بازگرداند.

 

علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی سیاست های جدید «عرضه گواهی سکه بهار آزادی»، «ورود بخش خصوصی برای کمک به عرضه سکه» و «حذف مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی از بودجه۱۴۰۱» معرفی کرد.

 

همچنین به گفته رئیس کل، در حال حاضر عرضه ارز فراتر از تقاضا است و مشکلی در تامین اسکناس و حواله وجود ندارد.

 

اقدام اول صالح آبادی برای مهار کردن قیمت سکه انتشار اوراق سکه بهار آزادی است.

 

رئیس کل بانک مرکزی از انتشار اوراق سکه بهار آزادی در هفته جاری خبر داد.

 

مرحله اول این اوراق با سررسید ۶ماهه و معاف از مالیات در بورس منتشر خواهد شد و قیمت تسویه اوراق نیز قیمت روز سکه خواهد بود.

 

اشخاص حقیقی و همچنین صندوق های سرمایه گذاری در طلا می توانند برای تنوع بخشیدن به سبد سرمایه گذاری خود، در چارچوب ضوابط تعیین شده، این اوراق را خریداری کنند.

 

اقدام دوم بانک مرکزی اجازه به بخش خصوصی برای عرضه سکه است.

 

علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی گفت که باتوجه به حباب موجود و تقاضای فعالان بخش خصوصی از بانک مرکزی مقرر شد طلای آب شده ارائه و سپس به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود.

 

بنابراین با توجه به تقاضای فعالان بخش خصوصی در این زمینه درحال حاضر کارگروه ویژه ای در این باره در بانک مرکزی تشکیل شده است و این امر تحت نظارت بانک مرکزی خواهد بود و البته توسط بخش خصوصی می تواند این کار انجام شود.

 

دهه هاست که نرخ ارز در ایران محل نزاع بوده است.

 

در این نزاع، شهروند ایرانی به طور کلی مدافع سرکوب نرخ ارز از سوی دولت بوده است و دست بر قضا، دولت ها نیز مصرانه این خواسته را دنبال کرده اند.

 

سرکوب نرخ ارز از سوی دولت، شاید از معدود مواردی بوده است که شهروند و سیاستگذار ایرانی در آن بی چون و چرا توافق داشته اند.

 

در این نزاع، تنها اقتصاددانان و فعالان اقتصادی بوده اند که آن طرف گود ایستاده و بر اجرا و ادامه این سیاست تاخته اند.

 

نرخ ارز عددی دلبخواهی یا سیاسی نیست که بخواهیم با آن به هر صورت که دلخواه ما باشد، بازی کنیم! این نرخ، در تعیین سرنوشت صنعت داخلی و نیروی کار داخلی بسیار مهم و موثر است.

 

شاید برای خواننده ایرانی جالب باشد که بداند، دولت چین سال هاست نرخ پول ملی -یوآن- خود را در برابر دلار «تضعیف» می کند تا بتواند صادرات خود را ارزان تر و واردات را برای خود گران تر کند و از این طریق موجب رونق صنعت خود و اشتغال نیروی کار خود شود و به صنعت آمریکا و وضعیت اشتغال نیروی کار آمریکایی ضربه وارد کند.

 

اما معنای لغوی «تضعیف» پول ملی در برابر ارز خارجی، شهروند ایرانی و سیاستگذار ایرانی را دچار کژتابی کرده است؛ به این صورت که هر نوع تضعیفی نامطلوب است و باید در برابر آن ایستاد.

 

در حالی که در اقتصاد لزوما این گونه نیست؛ زیرا قضاوت اقتصاد به قیاس هزینه نهایی و منافع نهایی آن بازمی گردد؛ نه به گزاره های کلی! با این مقدمه، در این پرونده از باشگاه اقتصاددانان، به ارز نیمایی و مداخله دولت در خصوص نرخ ارز تخصیص یافته به صادرات و واردات می پردازیم.

 

اینکه این سیاست پس از چهار سال آیا توانسته است از افزایش نرخ ارز در بازار آزاد جلوگیری کند یا خیر؛ اینکه این سیاست چه تاثیری بر رشد اقتصادی کشور و سایر شاخص های اقتصادی کشور داشته است و در نهایت اینکه سیاست های مداخله گرانه در تعیین نرخ ارز چه تجربه ای در سایر کشورهای در حال توسعه دارند؟

 

با توجه به اینکه وجود انحصار در اقتصاد به دلایلی از قبیل شکست در تخصیص بهینه منابع، عرضه کالاها با قیمت بالا و کیفیت پایین و... خسارت آمیز است و منافع مصرف کنندگان به عنوان یکی از طرفین بازار به طور کامل در نظر گرفته نمی شوند، بنابراین مداخله دولت ها راهکاری علمی برای مواجهه با این وضعیت است؛ اما نحوه مداخله دولت ها(همانند قیمت گذاری دستوری) بسته به نوع انحصار(انحصار طبیعی یا انحصار غیرطبیعی) متفاوت است.

 

 

«روزنامه اقتصادی اسکناس - 15 آبان 1401»

   تاریخ ثبت: 1401/08/14     |     [sect id=[file]] | [/sect id=[file]] |