ایران، به مثابه پل تجاری بین دو بازار ۷ تریلیون دلاری


روابط تجاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است.
بر اساس گزارشها، حجم تجارت ایران با کشورهای عضو این اتحادیه در سالهای اخیر به ۳.۶ میلیارد دلار رسیده است.
عباس عبدالخانی رایزن بازرگانی ج.ا.ایران در دوحه: ایران با قرارگیری در موقعیتی استراتژیک میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا در شمال و شورای همکاری خلیج فارس در جنوب، نقش کلیدی در تسهیل تجارت و ترانزیت کالا بین این دو منطقه میتواند ایفا کند.
این موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد، فرصتهای بینظیری را برای ایران فراهم میکند تا بهعنوان پل ارتباطی و حلقه وصل اقتصادی بین این دو بازار مهم عمل کند.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) شامل پنج کشور روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان است.
این اتحادیه با جمعیتی بالغ بر ۲۰۰ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی بیش از ۵ تریلیون دلار، بازاری گسترده و متنوع را تشکیل میدهد.
اقتصادهای عضو این اتحادیه در حوزههای مختلفی از جمله انرژی، معدن، کشاورزی و صنایع سنگین فعالیت دارند و بهدنبال گسترش روابط تجاری و اقتصادی با سایر مناطق جهان هستند.
از سوی دیگر، شورای همکاری خلیج فارس (GCC) متشکل از شش کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت، عمان و بحرین است.
این کشورها با جمعیتی حدود ۵۸ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی حدود ۲ تریلیون دلار، از ثروتمندترین کشورهای جهان بهشمار میروند.
اقتصادهای GCC عمدتاً بر پایه صادرات نفت و گاز استوار است، اما در سالهای اخیر تلاشهای گستردهای برای تنوع بخشی به اقتصاد و توسعه بخشهای غیرنفتی مانند گردشگری، مالی و صنایع صورت گرفته است.
روابط تجاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است.
بر اساس گزارشها، حجم تجارت ایران با کشورهای عضو این اتحادیه در سالهای اخیر به ۳.۶ میلیارد دلار رسیده است.
این مبادلات شامل صادرات محصولاتی مانند محصولات پتروشیمی، فولاد، محصولات کشاورزی و خشکبار از ایران و واردات کالاهایی همچون ماشینآلات صنعتی، تجهیزات پزشکی و مواد اولیه مورد نیاز صنایع داخلی از کشورهای اوراسیا است.
علاوه بر این، ایران و اتحادیه اوراسیا موافقتنامه تجارت آزاد دارند که مقرر است ۸۷ درصد کالاهای تجاری بین دو طرف مشمول تجارت آزاد شود.
در مقابل، حجم روابط تجاری ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس حدود ۳۰ میلیارد دلار است.
مراودات تجاری ایران با برخی از کشورهای GCC مانند امارات، سلطنت عمان و قطر در سالهای اخیر گسترش یافته است.
مبادلات تجاری فعلی بیشتر شامل صادرات مواد غذایی، مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی، مواد پتروشیمی و آهن و فولاد از ایران و واردات کالاهای واسطهای و تجهیزات الکترونیکی از این کشورها است.
ایران با بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی خود، میتواند به عنوان پل ارتباطی مؤثر بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و شورای همکاری خلیج فارس عمل کند.
این نقش میتواند از طریق توسعه زیرساختهای حمل و نقل و ترانزیت، ایجاد کریدورهای تجاری و تسهیل مقررات گمرکی و تجاری محقق شود.
به عنوان مثال، کریدور شمال-جنوب که از روسیه، آذربایجان و ایران عبور میکند، میتواند مسیر مناسبی برای انتقال کالا بین اوراسیا و خلیج فارس باشد.
همچنین، توسعه بنادر جنوبی ایران در خلیج فارس و اتصال آنها به شبکه ریلی و جادهای کشور، امکان دسترسی سریع و مقرونبهصرفه به بازارهای GCC را فراهم میکند.
فرصتهای بالقوهای در این میان وجود دارد که میتواند به نفع هر سه طرف باشد.
کشورهای اوراسیا میتوانند از طریق ایران به بازارهای خلیج فارس دسترسی پیدا کنند و محصولات خود را با هزینه و زمان کمتر به این منطقه صادر کنند.
از سوی دیگر، کشورهای GCC میتوانند از مسیر ایران برای دسترسی به بازارهای اوراسیا استفاده کنند.
این تعاملات میتواند به افزایش حجم تجارت، کاهش هزینههای حملو نقل و تقویت همکاریهای اقتصادی و سیاسی بین این کشورها منجر شود.
برای بهرهبرداری از این فرصتها، ایران نیازمند توسعه زیرساختهای حمل و نقل و ایجاد تسهیلات گمرکی مناسب است.
علاوه بر این، همکاریهای منطقهای میتواند به تسهیل مبادلات تجاری کمک کند.
ایران میتواند با اتخاذ سیاستهای مناسب، نقش محوری خود را در اتصال اوراسیا و خلیج فارس تقویت کند و از منافع اقتصادی آن بهرهمند شود.