نیل به توسعة پایدار

 

 

 

 

 

اصولا زنده بودن هیچ موجودی بدون انرژی معنی ندارد و هر عملی، اعم از گفتار، کردار، پندار، نفس کشیدن، خوردن، و نوشیدن، همه و همه نیاز به مصرف انرژی دارند یعنی نیاز به مصرف انرژی، مثل همة مصارف یاد شده، اجتناب ناپذیر است.

 

جالب است توجه کنیم که برای تبدیلات انرژی هم، به انرژی نیاز است.

 

همة اینها نشان دهندة نقش مهم انرژی در تأمین احتیاجات روزمرة بشــر (آب، غذا، هوای پاک، بهداشت، آموزش، مسکن و ...) است.

 

به تحقیق می توان قدرت هر کشوری را به میزان بهره مندی و بهره برداری آن کشور از منابع انرژی دانست و به یک معنی می توان گفت که کشوری قوی تر است و قوی خواهد ماند که توان بیشتری در استفادة بهینه از انرژی (یعنی استفاده با کارآیی بالاتر، استفادة پاک با حفظ طراوت محیط زیست و ...) را دارا باشد.

 

در بعد جهانی نیز، به طریق اولی، استفاده مناسب از انرژی و لحاظ کردن ملاحظات جانبی آن، نیاز بدیهی حفظ امنیت است.

 

بدون شــک، نیل به توسعة پایدار و همه جانبه، مســتلزم وجود یک برنامة راهبردی و دوراندیشــانه است.

 

در میان همة عوامل دخیل و مؤثر در امر توسعه، نقش انرژی، چه در اجرای نقشه های توسعه و چه در پایداری آن، بسیار تعیین کننده و در اولویت اول است.

 

در ســطح کلان، افزایش شاخص بهره وری انرژی سبب افزایش شاخص کل بهره وری اقتصاد می شود.

 

طبق تعریف، شاخص بهره وری انرژی عکس شاخص شدت انرژی است و از تقسیم تولید ناخالص داخلی به مصرف نهایی انرژی حاصل می شود.

 

با استفاده از این شاخص می توان اهداف و سیاست های عمومی تقاضا و بهره وری انرژی و همچنین رابطه بین تقاضای انرژی و رشد اقتصادی را تحلیل کرد.

 

در حقیقت، کاهش شدت انرژی سبب افزایش بهره وری انرژی می شود که به نوبه خود افزایش بهره وری انرژی و بهره وری کلان را به دنبال خواهد داشت.

 

یکی از بزرگترین چالش های جوامع امروزی کمبود ذخایر انرژی اســت.

بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان، راهکارها و روش های مختلفی را در مصرف انرژی ارائه می دهد.

 

ســاختمان ها – بدون در نظر گرفتن نوع کاربری – یکی از بزرگترین منابع اتلاف انرژی به شمار می روند.

 

این مسئله نه تنها در خصوص صرفه جویی در مصرف انرژی و هزینه های آن اهمیت دارد، بلکه سبب افزایش آلودگی محیط زیست می شود.

 

کشــور ایران با میزان شدت انرژی معادل ۱۹( تن معادل نفت خام به هزار دلار) بین کشورهای دنیا در رتبه ۱۱۸ بهره وری انرژی قرار می گیرد.

 

بخش صنعت یکی از بخش های مهم مصرف کننده انرژی در کشور است.

 

این بخش زیربخش های متنوعی را در بخش تقاضای نهایی انرژی (نظیر صنایع فلزی و غیرفلزی، صنایع غذایی و کشاورزی و صنایع پتروشیمی)، بخش فرآورش و تبدیل (نظیر نیروگاه ها و پالایشگاه های نفت وگاز) و صنایع بالادستی نفت وگاز شامل می شود.

 

بخش صنعت با مصرف انرژی حدود ۳۸۴ میلیون بشکه معادل نفت خام در سال ۹۵ ، سهمی معادل ۳۲/۴ درصد از کل انرژی تقاضای نهایی را به خود اختصاص داده است، همچنین در سال ۹۵ در بخش فرآورش و تبدیل، میزان مصرف انرژی حدود ۴۹۸ میلیون بشکه معادل نفت خام است.

 

مدیریت (یا بهینه سازی) مصرف انرژی، به معنی تنظیم برنامه و ایجاد ساختار و سازماندهی مناسب برای کنترل و نظارت دائم بر نحوة بکارگیری منابع انرژی، همچنین بازنگری مرتب و مستمر در تعیین سهم صورتهای مختلف انرژی برای مصرف، ارتقاء سطح تکنولوژی، و اعمال اهرمهای لازم برای افزایش کارآیی و اثربخشی، و به بیان دیگر، نیل به بهره وری بالاتر، در مصرف انرژی می باشد که امری گریزناپذیر است.

 

به عبارت ساده تر، بهینه سازی مصرف انرژی، به معنی استفادة درست و به قدر نیاز انرژی، برای تضمین توسعة پایدار و تأمین انرژی برای همگان، و برای همة نسلها، و نیز جلوگیری از مضرات زیست محیطی ناشی از مصرف نادرست و مسرفانة انرژی، در حد مقدورات، است.

 

لازم به ذکر است که بخصوص مصرف انرژی، به دلیل تبدیل بخش قابل ملاحظه ای از صورتهای مختلف انرژی به انرژی گرمایی طی پروسة تبدیلات، موجب بیشترین آثار سوء بر محیط زیست به دلیل افزایش انتروپی و در نتیجه، کاهش راندمان انرژی جهانی می شود.

 

مراحل هفت گانه بهینه ســازی مصرف انرژی:

 

۱ ـ شناسایی مصرف کننده های انرژی

 

 ۲ـ شناساندن مشکل به مصرف کننده های انرژی

 

۳ـ مشاوره دادن به کسانی که درصدد بهینه سازی مصرف انرژی هستند

 

۴ـ بازاریابی و ایجاد انگیزه توسط دولت

 

۵ـ حرکت به سوی تکنولوژی های بهتر

 

۶ـ کمکهای مالی برای راه اندازی تولید و بهره برداری

 

۷ـ تدوین قوانین و اعمال مقررات لازم.

 

«روزنامه امروز - 31 اردیبهشت 1402»