رویا و واقعیت در برنامۀ هفتم

با این حال این برنامه، باعث کشــمکش دولت و مجلس هم شــد و تغییراتی که اهالی بهارســتان در متن برنامه اعمال کردند، اعتراض دولت را در پی داشــت.

به رغم این نزاع ها، روز گذشــته رییس مجلس اعلام کرد که در نشســت مشترک با رییس جمهور توافق بر سر این لایحه حاصل شده است.

در جلســه علنی روز گذشــته مجلس، بررســی گزارش کمیســیون تلفیق در مورد لایحه برنامه هفتم توسعه در دستور کار قرار گرفت و رئیس مجلس شــورای اســلامی در این نشست گفت: «در نشست مشــترکی که با رئیس جمهور داشتم به این نتیجه رسیدیم که موضوعات در برنامه هفتم توسعه در مجلس شورای اسلامی پیش برده شود و در مواردی که ایراد وجود دارد با همکاری یکدیگر مسائل را مرتفع کنیم».

رئیس مجلس در بخشی از سخنانش گفت: در بحث این که گفته می شود شاکله لایحه تغییر کرده است یک جلسه مشورتی بین دولت و هیات رئیســه کمیســیون تلفیق و رئیس ســازمان برنامه و بودجه و آقای دهقان تشکیل شده و آنچه که از برآورد این جلسه به بنده گفته شد این بود که شــاکله لایحه به هم نخورده اســت.

بنده با رئیس جمهور قبل از آغاز بررســی کلیات لایحه در صحن مجلس شورای اسلامی جلسه مشورتی داشتم و قرار شد کار را جلو ببریم و در موضوعاتی که ایراد وجود دارد همکاری برای رفع ایراد صورت گیرد.

ســخنان رییس مجلس در شــرایطی مطرح شده است که بهادری جهرمی سخنگوی دولت، در نشست خبری هفتگی خود در روز سه شنبه 28 شــهریورماه گفته بود: برنامه هفتم باید در چارچوب سیاســت های کلی این برنامه که از ســوی مقام معظم رهبری صادر شده است، تدوین و قانونگذاری شود، این که بخواهیم فهرستی از آمال و آرزوها را در برنامه بیاوریم، نه در چارچوب سیاست های کلی است و نه قابلیت اجرایی برای مردم دارد.

دولت در این چارچوب سعی کرد برنامه را تدوین کند و لایحه به مجلس رفته است.

به رغم این اظهارات و بر اســاس گفت وگوهای مطرح شــده در جلســه علنی مجلس، به نظر می رسد دولت و مجلس حداقل در ظاهر امر به توافق رسیده اند و اختلافات را حل کرده یا می خواهند حل کنند.

با این همه سوای توافق دو قوه، به اذعان اغلب صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی آن چه در این برنامه مدون شده هیچ نسبتی با واقعیت اقتصاد ایران ندارد و صرفا تصویری رویاگونه از آینده را در ذهن دارد.

در همین راستا وحید شقاقی، اقتصاددان معتقد است: «فکر می کنم این برنامه برای 100 سال یا 200 سال قبل مناسب بود، ولی برای امروز، برنامه هفتم به هیچ وجه پاسخ گو نیست.»

وی در گفت وگو با خبرآنلاین گفت: در مورد برنامه هفتم، آنچه که فعال آماده شده، با انتظارات بسیار فاصله دارد و برنامه بسیار ضعیفی است که پارادایم آن هم بیشتر موج دوم است.

مفهوم موج دوم این است که بیشتر معطوف به انقلاب صنعتی دوم می شــود و عناصر قرن بیســت و یکم مثل انقلاب صنعتی ســوم و چهارم دیده نشده و یا اصلا فهمیده نشده است.

برنامه هفتم با چالش های عدیده ای مواجه اســت و اگر برنامه هفتم به همین شــکل تصویب شــود، به طور قطع شکاف تمدنی ایران با کشورهای همسایه را بیشتر خواهد کرد و به هیچ عنوان پاسخ گوی جهان قرن بیست و یکمی نیست.

این کارشــناس اقتصادی در بخش دیگری از ســخنانش تاکید می کند: به طور قطع آنچه که موجب می شــود یک انســان یا یک کشــور به پیشــرفت برســد، اندیشــه نوین اســت.

ما بــا اندیشــه های کهنه اقتصــادی، با تفکرات منسوخ شــده اقتصــادی یا تفکــرات موج دوم صنعــت، امــکان رقابت با کشــورهای همســایه را نخواهیم داشــت.

با ایــن روش ها، نه بهره وری رشــد خواهد کرد و نه اقتصــاد دانش بنیان محقق می شود.

علی قنبری، اقتصاددان و اســتاد دانشــگاه هم در باره برنامه هفتم معتقد اســت: برنامه هفتم توسعه برخلاف اسم آن، جنبه توسعه ای و مبنای علمی ندارد.

این برنامه مسئله محور نیست و به مشکلات اساسی کشور مانند تورم، بیکاری، نقدینگی و ضریب جینی و رشد اقتصادی به صورت علمی پرداخته نشده است و اسناد پشتیبان ندارد.

مسئولان سعی کرده اند ملغمه ای از خواسته ها و آرمان های خود را در این برنامه بگنجانند، در صورتی که هیچ راهکار عملی برای دســت یافتن به این آرمان ها وجود ندارد و هیچ نکته ای در خصوص جذب ســرمایه گذاری خارجی که مهمترین مولفه در بخش توسعه است، در این برنامه آورده نشده است.

قنبــری در بخــش دیگری از ســخنانش با اشــاره بــه اینکه خیلــی از اقتصاددانــان و صاحب نظران این برنامــه را غیرعملیاتــی می دانند، گفــت: این برداشــت می شــود که دولت بــه دنبال رفع تکلیف بوده اســت، چرا که برنامه توســعه بایــد در نتیجه آمایش ســرزمینی و در راســتای ســوق دادن جامعه به ســمت رشــد و توسعه پایدار باشــد.

دولت ســیزدهم به مبانی اساســی و علمی در برنامه توسعه هفتم توجه نکرده است.

«روزنامه آسیا - 4 مهر 1402»