توسعه سواحل مکران به کارآمدی و عقلانیت نیاز دارد
در حالی یک فوریت لایحه اساسنامه سازمان توسعه ســواحل مکران در مجلس به تصویب رســیده اســت که حسین دهقــان، نماینده ویژه رئیــس جمهور و دبیر شورای توسعه سواحل مکران اعلام کرده سند جدید توســعه سواحل مکران ۱۵ مهر نهایی و ۲۵ مهر از آن رونمایی خواهد شد.
تدوین کنندگان این سند تاکنون نتوانســته اند اقتصاددانان توســعه و فعالان مناطق آزاد را نسبت به این طرح اقناع کنند؛ این در حالی اســت که یک فوریت آن حتی در مجلس به تصویب رســیده است! در دو سالی که از تشکیل ستاد توسعه سواحل مکران با دبیری ســرتیپ پاسدار حســین دهقان می گذرد روز به روز بر منتقدان این ســتاد افزوده می شــود و حتی نتوانســته اند در جغرافیای مکــران، نخبگان، دانشــگاهیان، علما و حتی نماینــدگان مجلس را با خود همراه کند.
بخشــی از این مخالفت ها به جامعه محلی، علما، فرهیختگان، دانشــگاهیان و نمایندگان مردم برمی گردد؛ آن ها می گویند ملاحظاتشــان در این دو سال در فرایند های ستاد توسعه سواحل مکران مطرح شــده، اما در تدوین اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران اعمال نشده است.
از طرفی یکی دیگر از عوامل مخالفت با ســتاد توســعه ســواحل مکران عدم اســتفاده از ظرفیت نیروی انســانی این منطقه در هســته مرکزی این ســتاد به طور شایسته است تا دغدغه بومیان در فرایند توســعه حل شــود؛ اما هنوز حســین دهقان فرصت حضور بومیان منطقه مکران را در ستاد توسعه سواحل مکران آنطور که شایسته و بایســته است فراهم نکرده و این ستاد به محلی برای افرادی تبدیل شده که در ساختمان شیشه ای خیابان پاسداران پایتخت مستقر هستند اما برای مردم مکران نســخه می پیچند! از سوی دیگر حسین دهقان گفته است مکران را به دوبی و شانگهای تبدیل خواهد کرد؛
اما این ادعا با کدام درایت و دوراندیشی مطرح است؟ آیا موقعیت سوق الجیشی و بی نظیر مکران همچون سایر مناطق آزاد ایران قربانی کوته فکری و ناهماهنگی ای نخواهد شد که سه دهه است مناطق آزاد ایران را قربانی کج اندیشــی ها کرده اســت؟
درست است که سواحل مکران از ظرفیت های بی نظیری برای توسعه اقتصادی ایران برخوردار اســت اما با سوءمدیریت ها از همین الان مشــخص است که سرنوشت مکران به سرنوشت هفت منطقه آزاد تجاری و ده ها منطقه ویژه اقتصادی تبدیل خواهد شد و همان بلایی که سر این مناطق آزاد ســر مکران نیز خواهد آمد.
کارشناســان بســیاری معتقدند یکی از عوامل مهم در ناکارآمدی مناطــق آزاد تجــاری در ایران، عدم ثبات مدیریتی و دخالت عوامل بیرونی در مدیریت این مناطق اســت.
در حالی قرار اســت ســتاد توســعه سواحل مکران با مصوبــه مجلــس کار خود را آغاز کند که حتی تعیین مدیر عامل منطقه آزاد چابهار نیز به پیشنهاد رئیس ســتاد توسعه سواحل مکران منوط شده و این همان دردی اســت که فعالان مناطق آزاد از آن همواره یاد کرده اند.متولیان توسعه سواحل مکران از یاد برده اند که توســعه این ساحل مهم و استراتژیک، بیش از آن که به اسناســنامه و تشــکیل ستاد نیاز داشته باشد به تدبیر و تخصص نیاز دارد، همان فاکتورهای مهمی که باعث شده مناطق آزاد جبل علی در امارات و شانگهای در چین به موفقیت های چشــمگیر دست پیدا کنند.
در همین رابطه رحمان سادات نجفی، رئیس شورای هماهنگی و همــکاری فعالین اقتصادی مناطق آزاد می گوید: آقای حسین دهقان گفته که مکران را دوبی و شانگ های می کند، باید گفت آرزو که عیب نیست! کشور ما، کشور پرظرفیتی است و اگر از زمان تشکیل مناطق آزاد به این مناطق به عنوان یک پروژه ملی توجه می شــد و اجازه می دادند قانون آن را درســت اجرایی شود ما می توانستیم رقیب جبل علی باشیم؛ اما ... وی افزود: به هر صورت همیشــه قوانین و بخشــنامه ها و آیین نامه های ما به نفع کشــور های همســایه تنظیم شده یعنی آب به آسیاب غریبه ها ریخته ایم! اگر این آب را در آسیاب آن ها نریخته بودیم امروز شرایط بسیار متفاوتی داشتیم.
رئیس شورای هماهنگی و همکاری فعالین اقتصادی مناطق آزاد با اشاره به ظرفیت های بی بدیل کشور پهناور ایران گفت: طرح توسعه سواحل مکران طرح بسیار پرظرفیتی است به شرطی که همه ارکان و همــه حوزه های حاکمیتی کشــور حول این محور باشند.
اگر سرنوشت مکران همانند مناطق آزاد ما باشد، طرح توسعه سواحل مکران نیز در حد آرزو و آمال باقی خواهد ماند و به اجرا درنمی آید.
متزلزل ساختن جایگاه دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد
مجیــد صیادنورد، کارشــناس مناطق آزاد نیز گفت: ســازمان توسعه ســواحل مکران یک نهاد بالادستی نســبت به ســازمان منطقه آزاد چابهار اســت که به صورت مســتقل از دبیرخانه شــورایعالی مناطق آزاد عمل می کند.وی ادامه داد: ســازمان توسعه سواحل مکران یک مجموعه گسترده از مناطق جغرافیایی با بهره مندی از مزایای مناطق آزاد اســت که عملا جدا از دبیرخانه شــورای عالی مناطق آزاد خواهد بود، در حالــی که دبیرخانــه در آن، جایگاهی ندارد.
این در آینده در مسیر تحقق کارکرد های این سازمان ایجاد مشــکل می کند.
صیادنورد با بیان اینکه این مســاله تضعیف جایگاه دبیرخانه اســت و در عین حال تعدد نهاد های فرا استانی در مسیر حکمرانی به تنوع منبع اعمال حاکمیت و قانون منجر می شود، ادامه داد: این ســازمان نهادی هم عرض در حوزه هماهنگ ســازی نهاد دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد در سطح این مناطق محسوب می شود که امکان عملکرد فرانظارتی و تفسیر به رأی از قانون(چه قانون عادی، چه قانون مناطق آزاد و ...) به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این سازمان در آن وجود دارد.
«روزنامه مواجهه اقتصادی - 16 مهر 1402»
[/sect id=[file]] |