روزهای سخت و کابوس وار تمام نشدنی از ریزش بازار پیش روی سهامداران قرارگرفته و دامنه محدود نوسان باعث شده است که سهم ها به راحتی در صف فروش و صف خرید قرار بگیرند.
به گزارشی، در حالی سازمان بورس از ابتدای خردادماه محدودیت دو درصدی دامنه نوسان قیمت ها را به بازار سهام تحمیل کرده که پیشتر، دعوای این سازمان با بانک مرکزی بر سر افزایش سود سپرده های بانکی و رشد سود تضمینی اخزا بالا گرفته بود.
سازمان بورس حتی از بانک مرکزی به دیوان عدالت اداری هم شکایت کرد تا مرکز مبادله ارز و طلای بانک مرکزی غیرقانونی اعلام شود.
پس از رسانه ای شدن این اختلاف، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، به طور تلویحی اعلام کرد این بانک قصد صدمه زدن به بورس را ندارد و از سیاست های خود قدری عقب نشینی کرد.
نشانه آن هم اولتیماتوم به بانک ها برای پایان بخشیدن به پرداخت سودهای بالاتر از مصوبه شورای پول و اعتبار بود.
در این شرایط یک روز شاهد رنج مثبت و خرید در ارقامی بالاتر از دامنه هستیم و یک روز رنج منفی و فروش در ارقامی پایین تر از دامنه نوسان رخ می دهد.
البته گاهی مثل ابتدای این هفته چند فروشنده بزرگ با فروش های خود یک یا چند سهم بزرگ را با توجه به دامنه محدود، در صف فروش قرار می دهند و برای روز بعد فشار فروش مضاعف ایجاد می کنند.
به اعتقاد کارشناسان این دامنه فعال افت بازار شده و نقدشوندگی و جذابیت بازار برای گردش پول رو به چالش کشیده است و همین دو مساله باعث تماشاگر شدن بسیاری از فعالان بازار شده است.
از طرف دیگر با وجود ارزش معاملات ۳.۱ همتی که حتی برای این دامنه هم یک رقم کم محسوب می شود، شاهد خروج پول حقیقی ۵۱۰ میلیارد تومانی از سهام و حق تقدم هستیم که نشان از شروع یک روند جدید از خروج پول حقیقی از بازار سرمایه دارد، در این راستا بیش از یک سوم از ارزش معاملات روز نخست هفته اختصاص به خروج پول حقیقی از بازار دارد.
با استفاده از دامنه نوسان بازار در تنگنا گرفته شده است، برای همین بورس بیش از هر چیزی به اعتماد سازی نیاز دارد، چرا که تصمیمات خلق الساعه اعتماد به بازار رو هدف گرفته و فرار حقیقی ها موید همین موضوع است.
اما دامنه نوسان محدود یک حرکت خاص برای محدوده زمانی مشخص در روند فعلی خاص است که البته ایراداتی دارد، دامنه نوسان محدود مشکلاتی برای بازار ایجاد کرده است و در حال حاضر بسیاری اذعان دارند که بازار در دامنه ارزنده ای قرار دارد، به این معنی که مشکل بازار ارزندگی نیست.
به گفته کارشناسان دامنه نوسان وقتی می تواند کارکرد درست خود را داشته باشد که مشکل عدم ارزندگی باشد.
از این رو شاید دامنه نوسان بتواند در جایی مرز تعادل را حفظ کن.
در واقع هیچ تفاوتی بین دامنه نوسان ۲ و ۵ در ریزش نخواهد بود و همین شدت ریزش را با دامنه ۵ درصد هم خواهیم داشت وقتی جریان پولی که قرار بود در بازار حاضر شود امروز به هر دلیلی با هر شکلی فقط تماشا چیست.
فضای فعلی کشور فضای قفل شده و پرهیز از هرگونه تصمیم گیری است و همین موضوع به بازار سرمایه نیز سرایت کرده است.
ارزیابی کارشناسی از وضعیت بورس
در این خصوص محمد غفوری با اشاره به وضعیت نابسامان بورس اعلام کرد: بازار سهام هفته های گذشته شاهد ریزش های مکرر و افت قیمت بود که در نهایت کاهش ۳۲.۲ درصدی شاخص از ابتدای خرداد رقم خورد.
افزایش نااطمینانی سیاسی، نوسانات غیرقابل پیش بینی در قیمت بازارهای رقیب و نبود چشم انداز روشن از آینده وضعیت اقتصادی، سه عامل اصلی ایجاد بلاتکلیفی سهامداران و بورس گریزی هستند.
او افزود: در فضای سرخ معاملات، مهار شک ها یکی از سخت ترین کارهای ممکن است.
تردیدها در همه بازارها باعث سرگردانی نقدینگی شده است.
سرمایه گذاران در شرایط کنونی به دنبال بازاری هستند که با حداقل تردیدها و ریسک ها مواجه باشد.
ابهامات پیرامون مسائل انتخاباتی و سناریوهای احتمالی برنامه آتی گروه اقتصادی جدید، سبب شده تمرکز سرمایه گذاران بجای وضعیت بنیادی بورس، روی مسائل دیگر باشد.
دولت فعلی برنامه مشخصی برای بازار سهام نداشت و بورس دوران بدی را تجربه کرد. به گونه ای که ارزش دلاری آن با کاهش شدیدی مواجه شد.
به همین دلیل فراز و فرود انتخاباتی برای اهالی بورسی از اهمیت فراوانی برخوردار است.
برخی دستورالعمل هایی که بازار را به چالش کشید اگر با روی کار آمدن دولت جدید اصلاح شود، ورق جدیدی از معاملات را نمایان خواهد کرد.
غفوری گفت: گروه اقتصادی جدید می تواند تغییراتی در دستور کار قرار دهد و شرایطی را بوجود آورد که نقدینگی بصورت مستمر خارج نشود.
شاخص از ابتدای سال ۵.٩٩ درصد افت داشت که در این مقطع نگران کننده محسوب می شود.
از سوی دیگر قیمت گذاری دستوری، چند نرخی بودن دلار و افزایش مداخلات سیاست گذار در بازارها به معضلی جدی برای بورس و تولید مبدل شده است.
رها کردن نرخ بهره طی ماه های گذشته، بورس را از مسیر صعودی در ابتدای سال منحرف کرد.
هرچقدر بازار اولیه قدرتمند شود بازار ثانویه قوی تری خواهیم داشت.
در چنین شرایطی شرکت ها رغبت بیشتری برای ورود به بازار سرمایه پیدا خواهند کرد و صورت های مالی شفاف تری ارائه می کنند. دولتی که روی کار می آید از منظر برنامه های اقتصادی زیر ذره بین فعالان اقتصادی قرار دارد.
اگر فضای جدیدی در بورس ایجاد نشود، ارزش معاملات باز هم کمتر و کمتر شود.
او ادامه داد: سوء تدبیر در مسائل اقتصادی، بازار سهام را در ورطه غیرجذابی انداخته است.
یکی از ویژگی های منفی در معاملات روزهای قبل همگام شدن شاخص هم وزن با شاخص کل در مسیر نزولی بود. شاخص هم وزن از ابتدای سال ۲.٩ درصد کاهش یافته است.
بازدهی منفی، اصلاح طولانی مدت شاخص ها و ریزش حدود دوبرابری شاخص هم وزن، بازتابی از استیصال سهامداران در خرداد و خروج پول های نوظهور از بورس است.
برآورد کارشناسان حاکی از آن است میان بازارها در فضای مبهم، ۱۴۰۳ بورس یکه تاز نااطمینانی ها و تردیدها خواهد بود.
«روزنامه تجارت - 21 خرداد 1403»