قفل بورس باز شد؟

 

 

 

 

 

اما در برهه کنونی که عدم قطعیت‌ها سمت و سوی بازارها را مشخص می‌کنند، آیا می‌توان پرونده رفتار زیگزاگی بورس را مختومه اعلام کرد؟

 

شواهد نشان می‌دهد ابهامات در عرصه سیاسی به درازا کشیده و سهامداران در برخورد با «حاشیه‌های فرامتن» ممکن است به زودی دچار سردرگمی شوند.

 

اما اکثر تحلیلگران با اتکا به ارزندگی این بازار، راه بورس را برای صعود هموار توصیف می‌کنند.

 

شاخص کل روز گذشته با رشد 2.12 درصدی همراه شد و به سطح 2 میلیون و 192 هزار واحد رسید.

 

رشد 45 هزار واحدی نماگر اصلی بازار سهام در حالی رقم خورد که این شاخص در دوم آبان‌ماه تا محدوده یک‌میلیون و 970 هزار واحدی نیز عقب‏ نشینی کرده بود؛ اما با رشدی که در هفته‌های اخیر در بازار سهام اتفاق افتاد، بازدهی 11.2 درصدی در شاخص کل از کف تجربه‏ شده در دوم آبان به ثبت رسیده است.

رشد نماگرهای سهامی همچنان ادامه‌دار است و بورس تهران پس از دوران تاریکی که در ماه ابتدایی پاییز پشت‌سر گذاشت، در مسیر احیا قرار گرفته‌است.

در معاملات آغازین روز هفته در بورس تهران، شاخص‌کل با رشد 2.12‌ درصدی همراه  شد  و  به سطح 2‌ میلیون و 192‌ هزار ‌واحدی  رسید.

رشد 45‌ هزار‌واحدی نماگر اصلی بازار سهام در حالی رقم خورد که این شاخص در دوم آبان ماه تا محدوده یک‌میلیون و 970‌ هزار‌واحدی نیز عقب‌نشینی کرده‌ بود، اما با رشدی که در هفته‌های اخیر در بازار سهام اتفاق افتاد؛ بازدهی 11.2‌ درصدی در شاخص‌ کل از کف تجربه‌‌‌‌‌شده، در دوم آبان به‌ثبت رسیده‌ است.

همچنین بازدهی شاخص‌کل از ابتدای آبان نیز 9.2‌ درصد بوده‌است.

سیگنال‌های کاهش نرخ بهره، سخنان حمایتی متولیان بازار و کشور، رسیدن دلار نیمایی به 50‌ هزار‌تومان، اخبار عرضه خودرو در بورس‌کالا، فروکش نسبی التهابات خاورمیانه و مخابره اخبار مثبت در حوزه دیپلماسی کشور از مهم‌ترین دلایلی است که رشد نماگرهای سهامی را در مقطع فعلی‌ رقم زده است.

 

بازار از دریچه آمار

در معاملات دیروز، شاخص هموزن نیز با رشد 1.92‌ درصدی همراه شد و موفق به بازپس‌‌‌‌‌گیری کانال 700‌ هزار‌ واحدی شد.

همچنین شاخص‌کل فرابورس در روز گذشته با رشد 2.06‌ درصدی همراه شد.

در معاملات دیروز، 965‌ میلیارد‌تومان پول حقیقی وارد گردونه معاملات سهام و حق‌ تقدم شد و ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز رقم 4‌ هزار و 829‌ میلیارد‌تومان را ثبت کرد.

 

سومین رشد برتر شاخص در سال‌جاری

در سال‌جاری، شاخص‌کل بورس تهران فقط در سه روز معاملاتی توانسته بازدهی بیش از 2‌ درصد را به‌ثبت برساند.

شانزدهم تیرماه و پس از اعلام خبر پیروزی مسعود پزشکیان در مرحله دوم انتخابات ریاست‌ جمهوری، خوش‌بینی‌‌‌‌‌ها در بازار سهام منجر به تقویت تقاضا در تالار شیشه‌ای شد و در این روز شاخص موفق به رشد 4.2‌ درصدی شد که تا بدین‌‌‌‌‌ جای کار این رشد، بهترین رشد روزانه شاخص در سال‌جاری محسوب می‌شود. 

در نخستین روز اردیبهشت نیز پس از فروکش نسبی التهابات خاورمیانه که پس از عملیات وعده صادق یک رخ‌داد، بازار با استقبال قابل‌توجهی همراه شد و نماگر اصلی بازار سهام، 3.52‌ درصد بر ارتفاع خود افزود.

رشد روز گذشته شاخص نیز سومین رشد برتر شاخص در سال‌جاری بود که در ادامه روند مثبت آبان ماه حادث شد.

 

بازدهی در نقطه صفر

بورس تهران در سال‌جاری روزهای تاریکی را پشت‌سر گذاشته‌ و در عمده روزهای معاملاتی، بازدهی شاخص از ابتدای سال‌منفی بوده‌است.

در دوم آبان ماه که شاخص‌کل، کف یک‌میلیون و 970‌ هزار‌واحدی را ثبت کرد، افت شاخص از ابتدای سال‌به 10.2‌ درصد رسید، اما همان‌طور که عنوان شد، شاخص با عملکرد مثبت خود در روزهای معاملاتی دومین ماه پاییز توانست این افت را جبران کند و اکنون فقط 0.1‌ درصد پایین‌تر از مقدار پایانی سال‌گذشته ایستاده است که پیش‌بینی می‌شود؛ شاخص در معاملات امروز، کانال 2‌ میلیون و 200‌ هزار‌ واحدی را نیز فتح کند.

همچنین شاخص‌کل 13.5‌ درصد با قله تاریخی 2‌ میلیون و 535‌ هزار‌واحدی که در اردیبهشت ماه سال‌گذشته تجربه کرد، فاصله دارد.

وضعیت صندوق‌های اهرمی

در معاملات دیروز، کلیه صندوق‌های اهرمی در محدوده صف خرید به‌کار خود خاتمه دادند.

در روند صعودی آبان ماه، این صندوق‌ها در کانون توجه بازار قرارگرفته‌‌‌‌‌اند و با رشدهای قابل‌توجهی همراه شده‌اند. 

از کف تجربه‌‌‌‌‌شده در دوم آبان ماه (محدوده یک‌میلیون و 970‌ هزار واحد)، شاخص‌کل رشد 11.2‌ درصدی را به‌ثبت رسانده‌ است.

در همین بازه زمانی، صندوق موج، بهترین صندوق اهرمی بازار بوده‌است و توانسته بازدهی 36.5‌ درصدی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد.

صندوق شتاب در رده دوم جای گرفته‌ و صعود 24.1‌ درصدی را تجربه کرده‌است.

صندوق توان در جایگاه بعدی قرار دارد و در این برش زمانی، 21.7‌ درصد بر ارتفاع خود افزوده است.

اهرم به‌عنوان بزرگترین صندوق اهرمی بازار، با رشد 20.8‌ درصدی همراه شده‌ و رتبه چهارم را به خود اختصاص داده‌است.

صندوق تازه‌ تاسیس نارنج نیز در این مدت، بازدهی 19.7‌ درصدی را به‌ثبت رسانده‌است و پنجمین صندوق اهرمی برتر بازار به لحاظ کسب بازدهی لقب گرفته‌است.

صندوق‌های جهش و بیدار نیز به ترتیب با ثبت بازدهی 19 و 11.6‌ درصدی، در قعر جدول بازدهی صندوق‌های اهرمی جای گرفته‌‌‌‌‌اند و در زمره ضعیف‌‌‌‌‌ترین صندوق‌های اهرمی بازار بوده‌اند.

معاملات بورس تهران در نخستین روز هفته‌‌‌ با رشد قابل‌توجه شاخص‌کل به پایان رسید.

طی این روز قیمت سهام نسبت به هفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پیشین رشد بیشتری را ثبت کرد.

نتیجه این نوسانات رشد حدود 2 درصدی شاخص‌کل بازار بود.

هر چند ارزش معاملات خرد سهام در هفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر افزایش یافته است و بسیاری آن را سیگنال تداوم رشد قیمت‌ها قلمداد می‌کنند، با‌ این‌حال نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های احتیاط در سمت تقاضا کاملا مشهود است.

در معاملات روز گذشته، شاخص کل بازدهی منفی خود از ابتدای سال را پس داد و سرانجام به نقطه صفر بازگشت.

به نظر می‌رسد در وضعیت فعلی، بازار سهام با احتمال شتاب‌زدگی روبه‌روست، رفتاری که حتی می‌تواند سناریوی ورود قدرتمند پول به بازار و احتمال بازگشت بازار مذکور به رالی بازارها را رقم بزند.

در چنین شرایطی باید دید چه عواملی سبب می‌شود معامله‌گران از ریسک ماندن در بازار چشم‌ پوشی کنند.

 

 احتیاط مضاعف

آنچه در جریان دادوستدهای سهام رخ داده، نشان می‌دهد امیدها به تداوم صعود بورس بار دیگر در بین معامله‌گران تقویت شده است.

همزمان با صعود بیش از 2 درصدی شاخص کل، برخی از کارشناسان می‌گویند «بازگشت بورس به نقطه صفر بازدهی» از ابتدای سال در حالی دیروز رقم خورد که وضعیت ریسک‌های سیستماتیک به گونه‌ای است که نمی‌توان به پایداری صعود بورس دل بست.

یک روز تا آغاز نشست فصلی 35 عضو شورای حکام آژانس که از روز دوشنبه 18 نوامبر آغاز می‌شود، مانده و روز چهارشنبه 20 نوامبر در این نشست به موضوع ایران پرداخته خواهد شد.

این اخبار در حالی مخابره می‌شود که برخی رسانه‌ها از احتمال صدور یک قطعنامه در این نشست خبر می‌دهند.

دیپلمات‌‌‌ها می‌‌‌گویند قدرت‌‌‌های اروپایی در جلسه شورای حکام ممکن است برای تصویب قطعنامه‌‌‌ای جدید علیه ایران تلاش کنند.

این دسته از اخبار به طور طبیعی وضعیت بازارها را مورد هدف قرار خواهد داد.

همان‌طور که روز گذشته نیز مشاهده کردیم در کنار بورس، ارز و سکه هم نوسانات افزایشی را پشت سر گذاشتند.

از سویی دیگر با توجه به ماه‌های طولانی که نماگرهای سهامی در «فضایی آمیخته به رکود و نزول» قرار داشتند، تا حدودی سناریوی احتمال شناسایی سود پس از رشد اخیر وجود ندارد.

همان‌طور که آمارها نشان می‌دهد، حقیقی‌ها همچنان درصدد خرید از بازار هستند و احتمالا با توجه به ارزندگی بورس در صف‌ فروش قرار نگیرند.

البته این موضوع با اخبار مبنی‌بر فشار بین‌المللی بر جمهوری اسلامی ایران و همچنین افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها در بازار ارز و سکه می‌تواند کمتر از قبل مد‌نظر قرار گیرد و زمینه افزایش فروش سهام را فراهم کند.

 

 آغاز صعود یا اصلاح؟

یکی از نکات حائز اهمیت در مورد دادوستدهای دیروز این بود که به نظر می‌رسید برخورد شاخص به کانال دومیلیون و ۱۵۰ هزار واحد، اصلاح را رقم بزند.

شاخص کل روز دوشنبه هفته قبل با قدرت، سقف کانال نزولی را شکست و برخی تحلیل‌ها حاکی از آن بود که نماگر اصلی بورس پس از برخورد با مقاومت استاتیک 2 میلیون و 150 هزار واحد، روندی اصلاحی با نوسان منفی محدود را به بازار تحمیل خواهد کرد.

اما این اتفاق رخ نداد و شاخص با قدرت رشد بیش از 45 هزار واحدی را رقم زد.

این مساله به نوبه خود حاکی از آن است که بازار فاصله زیادی تا تحلیل‌پذیری دارد.

کارشناسان بازار سرمایه روند نماگر اصلی بازار در روزهای آینده را کم‌نوسان ارزیابی می‌کنند (البته با تفاوت بسیار کمی نسبت به گزینه صعودی).

این فعالان بازار سهام معتقدند روند زیگزاگی شاخص سهام مدت‌هاست تجربه شده و در برهه کنونی همچنان نمی‌توان پایان این روند را پیش‌بینی کرد؛ چرا که ابهامات در عرصه سیاسی بیش از حد افزایش یافته است و سهامداران در برخورد با این ابهامات به‌زودی دچار سردرگمی خواهند شد.

شاخص‌ کل بورس پس از ورود به کانال 1.9 میلیون‌ واحدی، از اوایل آبان‌‌‌‌‌ماه روند صعودی را آغاز کرده ‌است.

از کف تشکیل‌ شده در اول آبان‌‌‌‌‌ماه، نماگر اصلی رشد 9 درصدی را تجربه کرده ‌است.

با‌ این‌حال بازدهی نماگر اصلی بورس از ابتدای سال‌جاری هنوز مثبت نشده ‌است.

عملکرد صنایع در مهرماه نیز نشان می‌دهد بازار سهام در این ماه با رشد فروش و افزایش درآمد بنگاه‌ها همراه شده بود که بخش عمده‌ای از این رشد تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار نیما رقم خورد.

علاوه بر آن دلار آزاد و سکه نیز از سقف‌های قیمتی دو هفته قبل عقب نشستند.

باید این نکته را مدنظر قرار داد که نرخ ارز  عاملی تاثیرگذار بر بازار سهام است و بیشتر بنگاه‌های فعال در بازار از افزایش نرخ دلار منتفع می‌شوند؛ به‌طور‌ی‌که در مدتی که صعود نرخ دلار صورت گرفت، در انتظار افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی بودیم.

اما با توقف این روند، ادامه شرایط با توجه به کاهش چشم‌انداز تورمی در میان‌مدت می‌تواند در هاله‌ای از ابهام فرو رود.

کارشناسان بازار سرمایه رونق اخیر بازار سهام را به چند متغیر عمده مرتبط می‌دانند، از این‌ رو با تغییر وضعیت این عوامل، وضعیت معاملات نیز تغییر خواهد کرد.

برای بورس تهران مسائل سیاسی از اهمیت فراوانی برخوردار است.

مساله اول مدیریت تنش‌های سیاسی از سوی مقامات ایران است که بارها از سوی دولتمردان مورد تاکید قرار گرفته است.

کما اینکه بازارها به این نتیجه رسیدند که تا چهار سال آینده با شخص ترامپ سروکار خواهند داشت و باید بتوانند خود را برای اتفاقات مختلف و تصمیمات احتمالی او آماده کنند.

حتی برخی از فعالان حرفه‌ای بازار، رشد اخیر بورس را به همین موضوع مرتبط می‌دانند.

یعنی تا قبل از ورود ترامپ به کاخ سفید، ارزندگی بازار سهام را عاملی مثبت برای خرید مطرح می‌‌کنند.

این گروه، خرید سهام در مدت باقیمانده تا روی کار آمدن ترامپ را استراتژی برنده نام می‌برند.

آنها معتقدند اغلب سهام در شرایط فعلی در سطوح ارزنده‌ای است و جای بیشتری برای ریزش قیمت وجود ندارد.

به اعتقاد این دسته، نسبت قیمت به درآمد بسیاری از سهام، به‌ ویژه با توجه به گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها و افت ممتد قیمت‌ها، به محدوده‌ای جذاب رسیده است و افت بیشتر چندان توجیه بنیادی ندارد؛ از این رو بسیاری از اهالی بازار با چنین نگاهی میزان تقاضا در بازار را افزایش خواهند داد.

بر‌اساس این رویکرد، احتمالا بورس در هفته جاری بتواند به صعود محتاطانه ادامه دهد.

مساله دومی که برای اهالی بازار سهام مهم است، دخالت سیاستگذار در وضعیت بازارهای ارز و سکه است.

این امر در کوتاه‌مدت به جذابیت بورس منجر خواهد شد.

 

«روزنامه دنیای اقتصاد - 27 آبان 1403»