تناقض در آمارهای تجارت خارجی/صادرات یا واردات، کدامیک افزایش یافت؟

 

 

 

 

احســان خاندوزی، وزیر اقتصاد از افزایش 22 میلیارد تومانی صادرات نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته خبر داد.

 

ممکن اســت وزیر اقتصاد این تناقضات را به دلیل تفاوت در نحوه محاسبات عنوان کند اما در هر صورت به گواه فعــالان حوزه بازرگانی در این صورت نیز همین میزان افزایش اعلام شــده از ســوی دولت، نه به دلیل افزایش حجم و وزن کالاها بلکه ناشی از افزایش ارزش کالاها به دلیل گرانی است.

 

افزایش 22 میلیاردی صادرات؟

 

وزیر اقتصاد روز گذشــته در نشســت خبری با اعلام افزایش رقم صــادرات در دولت ســیزدهم گفت: در حوزه خارجی حجم تجارت ما افزایــش پیدا کرده و بیش از 92 میلیارد دلار حجم تجارت خارجی دولت است و نسبت به سال گذشته و دولت قبل 22 میلیارد افزایش صــادرات داشــتیم.

 

خانــدوزی تاکید کرد: درآمد نفتی ما 5 برابر بیشــتر از پارسال بوده است و گشایش هایی در فعالیت های اقتصادی ایجاد کرده ایم و در سرمایه گذاری خارجی از شهریور سال گذشته تا امروز تقریبا دو برابر شده است.

 

 

نبض تجارت خارجی

 

اما گــزارش ها از افزایش واردات در کشــور طی 5 ماه ابتدای سال حکایت دارد.

 

البته رئیس گمرک ایران در یک نشست خبری، افزایش واردات را ناشی از افزایش واردات کالاهای اساســی، واســطه ای و ســرمایه ای دانســت که لیســت کالاهای عمده وارداتی نیز این موضوع را تایید می کند.

 

صدرنشینان واردات 5 ماهه گندم، برنج، ذرت دامی، دانه سویا و گوشی تلفن همراه هستند.

 

همچنین بررسی ها از تداوم تراز منفی تجارت ماهانه نیز خبر می دهد.

 

بر اساس گزارش ها در 5 ماهه نخست امسال 44 میلیون تن کالا به ارزش 20 میلیارد و 924 میلیون دلار به بازارهای هدف صادرشــده که از نظر وزنــی 5 /3 درصد افت و از لحاظ ارزشــی بیش از 21 درصد رشــد را نســبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد.

 

چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه و هند پنج مقصد نخســت در این مدت بودند.

 

اقلام عمده صادراتی نیز در 5 ماهه امسال شــامل پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایع شده، پلی اتیلن و شمش آهن و فولاد اســت.

 

در مقابل نیز 14 میلیون تن کالا به ارزش 21 میلیارد و 665 میلیون دلار از کشورهای مبدا به ایران واردشده است که نشان از افت 5 /8 درصدی در وزن و رشــد 6 /19 درصدی در ارزش دارد.

 

ایــن آمار بیانگر تراز تجاری منفی 741 میلیون دلاری در نیمه تابســتان است.

 

موضوع جالب توجه در اقلام عمــده وارداتی تغییر در ترکیب آنهاســت.

 

گندم، برنج، ذرت دامی، دانه ســویا و گوشــی تلفن همــراه به ترتیب بیشترین ارزش را در واردات 5 ماهه به خود اختصاص داده اند.

 

گوشی تلفن همراه که همیشه در رده اول یا دوم اقــلام وارداتی بود، در 5 ماهه در پله پنجم واردات قرار گرفته اســت.

 

کالاهای وارداتی نیز عمدتــا از امارات متحده عربی، چیــن، ترکیه، هند و روسیه در پنج ماهه نخست امســال وارد کشور شده است.

 

ارزیابی ها از تجارت ماه مرداد هم بیانگر آن است که 8 میلیون و 344 هزار تــن کالا به ارزش 3 میلیارد و 684 میلیون دلار به کشــورهای هدف صادرشــده و در مقابل نیز 2 میلیون و 841 هزار تــن کالا به ارزش 4 میلیارد و 425 میلیون دلار به کشــور واردشده که حکایت از تراز منفی 741 میلیون دلاری است.

 

در ماه گذشــته صادرات ایران 4 میلیارد و 171 میلیون دلار بود و در مقابل نیز 4 میلیــارد و 776 میلیون دلار کالا به ایران واردشده بود.

 

تراز تجاری در این ماه نیز منفی بوده، اما در مردادماه واردات فاصله بیشتری از صادرات گرفته است.

 

در مردادماه سال گذشته نیز 3 میلیارد و 156 میلیون دلار صادرات انجام شد که وزن آن معادل 14 میلیون و 260 هزار تن بود.

 

همچنین واردات مرداد ســال قبل معادل 2 میلیــون و 663 هزار تن به ارزش 3 میلیارد و 342 میلیون دلار ثبت شده بود.

 

 

اما و اگر رونق تجارت

 

مجیدرضا حریری، عضو اتاق بازرگانی در این باره گفت: سیاســت های صادراتی کماکان با روش قبلی است و مجموع تجارت خارجی نه به لحاظ وزنی بلکه به لحاظ ارزش افزایش یافته کــه دلیل آن افزایش قیمت های جهانی به ویــژه پس از جنگ اوکراین اســت و زمانی افزایش صادرات از اهمیت برخوردار است که افزایش آن به لحاظ وزنی و با گستردگی بیشتر کشورهای مبدا صادرات همراه باشــد.

 

این عضو اتاق بازرگانی درباره جزئیات سبد صادراتی کشورمان اظهارداشت: عمده کالاهای صادراتی شــامل فرآورده هــای نفتی و مواد معدنی از جمله فولاد، سیمان و سنگ آهن بوده است اما مساله امیدوار کننده، تحرکات تجاری با کشورهای اوراسیا است پس از ســفر رئیس جمهوری و بازشدن گره های سیاسی، توافقاتی که در این زمینه انجام شد فرصت جدیدی برای گســترش روابط تجاری با سایر همســایگان فراهم شده اســت که البته باید منتظر نتایج ماند و دید تا چــه میزان تحقق می یابد.

 

حریری ادامه داد: پیش از این شــاهد مشکلاتی در ارتباطات تجاری با ترکمنســتان بودیم و پــس از محدودیت ورود کامیون ها رابطه بازرگانی با این کشــور به صفر رســید اما در حال حاضر با پاکســتان، ترکمنستان، تاجیکستان، عمان و قطر برنامه های جدیدی شروع شده است که در یکسال اخیر شاهد افزایش چشمگیر قراردادهای تجاری با کشــورهای همسایه، عضویت در ســازمان همکاری های شــانگهای، تــلاش برای احیای کریدورهای تجاری نظیر کریدور شــمال به جنوب، کریدور قزاقستان، ترکمنستان، ایران، ترکیه، ســوآپ گازی ایران، ترکمنستان، آذربایجان هستیم.

 

البته حداکثر ظرفیت مبادلات بالا نیست و دلیل آن هم این است که کالاهای قابل عرضه نداریم و عمدتا خام فروشی صورت می گیرد.

 

این عضو اتاق بازرگانی در ادامه در باره نحوه بازگشت ارزهای حاصل از صادرات در شرایط تحریم گفت: هر چند هزینه های مبادلات افزایش یافته است اما شرکت های غیر دولتی مشکلی برای مبادلات مالی ندارند.

 

 

«روزنامه اقتصاد ملی - 7 شهریور 1401»