معیشت گرفتار در دام ابرتورم

 

 

 

 

به گزارش گســترش نیوز، هر 10 درصد افزایش نقدینگی و نرخ ارز باعث افزایش به ترتیب 5 و ۴ درصدی نرخ تورم می شــود اما افزایش 10 درصدی تولید ناخالص داخلی باعث 5 درصد کاهش تورم می شود.

 

این نهاد پژوهشــی با اشــاره به نرخ تورم 24 درصدی، به طور میانگین، در دوره 1391 تا 1400 می افزاید: 55 درصد از تورم ایجاد شده در یک دهه گذشته ناشی از رشد نقدینگی و 35 درصد ناشی از افزایش نرخ رشد ارز بوده و دلیل اصلی تورم در اقتصاد را باید در 2 متغیر رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز جست وجو کرد.

 

از سوی دیگر ابر تورمی که در سال ها و ماه های اخیر بر قیمت اقلام خوراکی تاثیرگذار بوده نشان می دهد حذف ارز ترجیحی گرانی های بسیاری را بر مردم تحمیل کرده است.

 

 

نزول طبقات معیشتی با جراحی اقتصادی

 

حذف ارز ترجیحی گرانی های بسیاری را بر مردم تحمیل کرد که در این میان تورم اقلام خوراکی به بیشترین حد خود رسید.

 

دلیل چنین امری واضح است.

 

ارز دولتی بیشتر بر خوراک طیور و مواد اولیه اثرگذار بوده است.

 

جراحی اقتصادی دولت سیزدهم نتیجه ای جز سخت تر شدن امرار معاش و نزول طبقات معیشتی نداشت.

 

ارز 4200 تومانی کالاهای اساسی و مصرفی را که شامل مصرف روزانه و اغلب خوراکی مردم بود را به طور فزاینده ای افزایش داد.

 

البته جنگ روسیه و اوکراین نیز در این میان بی اثر نبود؛ چرا که گرانی کالایی مانند روغن از تامین دانه های روغنی از هر دو این کشورها نشات می گیرد.

 

همه این عوامل باعث شد کمر مردم زیر بار گرانی ها خم شود و بسیاری از مردم ناچار شدند که جایگزینی برای برخی کالاها پیدا کنند و به اصطلاح کالای با کیفیت پایین را انتخاب کردند.

 

برای مثال بسیاری به جای استفاده از برنج، ماکارونی و یا به جای استفاده از گوشت بیشتر از سویا استفاده می کنند.

 

همان طور که آمارهای موثق نشان می دهد، مصرف گوشت و مرغ در مجموع 70 درصد نســبت به سال گذشته کم شده است.

با همه این اوصاف یارانه نیز کمک چندانی در بهبود اوضاع نداشته است.

 

 

سهم خوراکی ها و آشامیدنی ها از تورم

 

بررســی های بازوی تحقیقاتی وزارت صمت نشــان می دهد از متوسط تورم 24 درصدی در یک دهه اخیر، ســهم گروه خوراکی ها 8.04 درصد، مســکن 5.27 درصد و حمل و نقل 2.7 واحد درصد از تورم ایجاد شده را به خود اختصاص داده و ســهم کلی ۳ گروه خوراکی ها، مســکن و حمل و نقل در مجموع 67 درصد از کل تورم یک دهه اخیر را تشــکیل داده است.

 

طبق این گزارش ســهم گروه خوراکی ها و آشــامیدنی ها از تورم 42.1 درصدی در نیمه نخست امسال 20.2 درصد بوده و در رتبه های بعدی گروه مسکن و حامل های انرژی با سهم 7.2 درصد و حمل و نقل 4.2 درصد قرار می گیرد.

 

مؤسســه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در بررســی روند نرخ تورم در بازه زمانی ســال های 1391 تا 1400 نشان دهنده این است که بیشترین تورم ایجاد شده ناشــی از 3 گروه خوراکی ها، مســکن و حمل ونقل بــوده که عمدتا مرتبط با وزارتخانه های جهادکشــاورزی و راه و شهرسازی است.

 

به گونه ای که از سهم وزارت جهادکشاورزی از تورم ایجاد شده در یک دهه گذشته، 34 درصد، وزارت راه و شهرســازی 33 درصد و وزارت صمت 20 درصد بوده است.

 

البته این نهاد تحقیقاتی با رصد اثر متغیرهای کلان بر نرخ تورم می گوید: عوامل مؤثر بر اقتصاد ایران شامل نقدینگی و نرخ ارز است که عمدتا در حیطه وظایف بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دارد که سهم این دو متغیر کلان 90 درصد از کل تورم را شامل می شود.

 

هرچند این نهاد تحقیقاتی در گزارش خود تلاش کرده با تکیه بر داده های تورم در گروه های مختلف کالایی به ارزیابی و شناسایی سهم وزارتخانه ها بپردازد، اما به نظر می رسد این روش در آسیب شناسی تورم دچار خطاست و اصولا این نوع نگاه به تورم یک انحراف در شناخت متغیرهای کلان می تواند قلمداد شود.

 

 

رکوردداران گرانی ها

 

آمارها نشان می دهد که از مهر سال گذشته تا مهرماه امسال روغن مایع 289 درصد، سیب زمینی 153 درصد، ماکارونی 138 درصد، رشته اش 106 درصد، رب گوجه 83 درصد، قند 81 درصد، برنج 138 درصد و مرغ با 121 درصد، با افزایش نرخ روبه رو شده اند و به نوعی رکورددار گرانی ها در بین کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی مردم بوده اند.

 

آمارها نشان می دهد در یک سال اخیر با افزایش 4 برابری ساده ترین کالاهای مردم مواجه بوده ایم.

 

این در حالی است که کالاهای ذکرشده مهم ترین و اساسی ترین اقلام مصرفی مردم است و نتیجه آن چیزی جز فقیرتر شدن طبقه متوسط نیست.

 

روغن رکورددار گرانی کالاها به شمار می آید؛ کالایی که میزان مصرف آن نیز بیشــتر از دیگر اقلام است.

 

پس از آن سیب زمینی و ماکارونی پرچم دار گرانی ها است.

 

2 کالایی که همیشه در سفره ایرانی ها جایگزینی برای برنج تلقی می شــد.

 

به سبب گرانی بی سابقه گوجه فرنگی، رب گوجه نیز افزایش نرخ عجیبی را تجربه کرد.

 

قند و شــکر نیز با افزایش نرخ 81 درصدی نسبت به زمان مشابه در سال گذشته، از سبد کالایی خانوار حذف شد.

 

 

«روزنامه اقتصادی امروز - دوم آذر 1401»