کاهش سهم همسایگان از سبد تجارت ایران

سهم همسایگان از تجارت خارجی ایران در دو ماهه ابتدایی امسال چقدر است؟

آمارهای تجاری دو ماهه امسال، از سهم 51 درصدی همسایگان از مبادلات تجاری ایران و کاهش 17 درصدی ارزش کالاهای صادر شده از ایران به این کشورها نسبت به مدت مشابه سال قبل، حکایت دارد.

توسعه همکاری های تجاری و سرمایه گذاری با سایر کشورها به ویژه همسایگان، جزو اولویت های کشور است که نسبت به آن تاکید می شود، هرچند استفاده از بازارهای منطقه، اقدام لازم و موثری است؛ اما به اعتقاد بخش خصوصی نباید تجارت را تنها محدود به چند کشور خاص کرد.

وجود بازارهای متنوع و تلاش برای سرمایه گذاری های مشترک، موضوعی است که به برقراری روابط اقتصادی پایدار منجر می شود.

با نگاهی به وضعیت تجارت غیرنفتی کشور در دو ماه فروردین و اردیبهشت به رقم 25 میلیون و 732 هزار تن به ارزش 15 میلیارد و 454 میلیون دلار می رسیم که از این میزان 21 میلیون تن به ارزش 7 میلیارد و 513 میلیون دلار به صادرات و 4 میلیون و 732 هزار تن به ارزش 7 میلیارد و 941 میلیون دلار به واردات، مربوط می شود.

بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده سهم همسایگان از کالاهای صادراتی ایران در دو ماه اول سال 50 درصد بوده است.

در واقع از صادرات هفت و نیم میلیارد دلاری کشور، سه میلیارد و 735 میلیون دلار کالا به کشورهای همسایه اختصاص داشته است.

طبق این گزارش در دو ماهه امسال 13 میلیون و 147 هزار و 840 تن کالا به ارزش هفت میلیارد و 465 میلیون و 728 هزار و 293 دلار بین ایران و کشورهای همسایه مبادله شد؛ که این میزان، سهم 51 درصدی در وزن و 48.3 درصدی در ارزش کل تجارت غیرنفتی کشور را به خود اختصاص می دهد.

با وجود عدم تغییر در وزن صادرات به همسایگان، ارزش کالاهای صادره نسبت به مدت مشابه 17 درصد کاهش یافته است.

در باره پنج مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای همسایه نیز باید به 14 کشور از 15 کشور همسایه که خریدار کالای ایرانی در دو ماهه اخیر بودند اشاره کرد که عراق با خرید یک میلیارد و 228 میلیون دلار (کاهش 6.5 درصدی) در رتبه نخست، ترکیه با خرید 834 میلیون دلار(رشد 9 درصدی)، امارات با 749 میلیون دلار(کاهش 50 درصدی)، پاکستان با283 میلیون دلار (رشد 68 درصدی) و افغانستان با 242 میلیون دلار (رشد 7.3 درصدی) به ترتیب 5 مقصد عمده صادرات ایران در منطقه هستند.

در ادامه نیز عمان با خرید 161 میلیون دلار، روسیه با 131 میلیون دلار، آذربایجان با 71.3 میلیون دلار، ارمنستان با 66 میلیون دلار، ترکمنستان با 65 میلیون دلار، قزاقستان با 29 میلیون دلار، کویت با 22 میلیون دلار، قطر با 14 میلیون دلار و بحرین با 829 هزار دلار در رتبه های بعدی قرار دارند.

در کنار صادرات می توان به سهم 47 درصدی کشورهای همسایه در واردات به ایران اشاره کرد؛ از مجموع چهار میلیون و 732 هزار تن کالای وارده به کشور به ارزش هفت میلیارد و 941 میلیون دلار، دو میلیون و 989 هزار تن کالا به ارزش سه میلیارد و 731 میلیون دلار از کشورهای همسایه بوده که این میزان 63 درصد وزن و 47 درصد ارزش واردات کشور در این دو ماه اخیر بوده است و نسبت به مدت مشابه، کاهش دو درصدی نشان می دهد.

در این دو ماه، امارات با فروش دو میلیارد و 301 میلیون دلار (رشد 2.5 درصدی)، ترکیه با 873 میلیون دلار (کاهش 0.2 درصدی)، روسیه با 269.3 میلیون دلار (کاهش 1 درصدی)، عمان با 114 میلیون دلار (کاهش 11 درصدی) و پاکستان با 105 میلیون دلار (کاهش 16 درصدی) پنج کشور نخست فروشنده کالا به ایران در بین همسایگان بودند.

همچنین عراق با فروش 23 میلیون دلار کالا، قطر با 12 میلیون دلار، آذربایجان با 9.6 میلیون دلار، قزاقستان با 9 میلیون دلار، ترکمنستان با 6.7 میلیون دلار، ارمنستان با چهار میلیون دلار، افغانستان با 2.8 میلیون دلار، کویت با 2.4 میلیون دلار و بحرین با 34.5 هزار دلار در رتبه های بعدی فروش کالا به ایران در بین همسایگان قرار دارند و عربستان نیز در این دو ماه، کالایی به ایران صادر یا از ایران وارد نکرده است.

افت 7 درصدی تجارت خارجی

با افول ارزش صادرات اما در دو ماهه امسال، ارزش صادرات غیرنفتی کشور 13.7 درصد کاهش پیدا کرده و در کنار کاهش 4.8 درصدی ارزش واردات، به افول 7 درصدی ارزش تجارت خارجی کشور منجر شده است.

تجارت خارجی کشور در دو ماهه امسال 25 میلیون و 732 هزار تن به ارزش 15 میلیارد و 454 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه در سال قبل هفت درصد کاهش نشان می دهد.

نکته قابل توجه این است که در این بازه زمانی، ارزش صادرات نفتی با وجود رشد 12.3 درصدی وزن، 13.7 درصد کاهش پیدا کرده و همین مسئله به افول ارزش تجارت خارجی دامن زده است.

بر اساس اظهارات رئیس کل گمرک ایران، از مجموع تجارت خارجی کشور در دو ماهه امسال، 21 میلیون تن به ارزش 7 میلیارد و 513 میلیون دلار به صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی اختصاص داشته و 4 میلیون و 732 هزار تن به ارزش 7 میلیارد و 941 میلیون دلار مربوط به واردات بوده است.

محمد رضوانی فر می گوید: در این بازه زمانی، صادرات غیرنفتی کشور ازنظر وزن 12.3 درصد افزایش داشته اما ازلحاظ ارزش با کاهش 13.7 درصدی مواجه است.

بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی رضوانی فر، حوزه واردات کشور نیز در دو ماه امسال ازنظر وزن و ارزش با کاهش مواجه بود و ازنظر وزن 8.7 درصد و ازنظر ارزش 4.8 درصد کاهش یافته است.

در این بازه زمانی، تراز تجاری کشور به منفی 428 میلیون دلار رسیده است.

معاون وزیر اقتصاد می گوید: 5 قلم اول کالاهای صادراتی شامل پروپان مایع شده به ارزش 592 میلیون دلار، گاز طبیعی مایع شده 538 میلیون دلار، بوتان مایع شده 411 میلیون دلار، متانول 374 میلیون دلار و قیر نفت 350 میلیون دلار بوده است.

به گفته او، 5 قلم اول کالاهای صادراتی در 2 ماهه امسال بیش از 30 درصد از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.

همچنین در حوزه واردات، 5 قلم اول واردات شامل ذرت دامی با 536 میلیون دلار، گوشی تلفن همر209 میلیون دلار و برنج کامل سفید شده به ارزش 206 میلیون دلار بوده و درمجموع 15 درصد از کل ارزش واردات به این 5 قلم اختصاص داشته است.