ریلگذاری ایران و عمان برای تجارت ۵ میلیارد دلاری


پنجشنبه سوم بهمنماه سیدمحمد اتابک، وزیر صمت در راس هیاتی متشکل از مسئولان دولتی و جمعی از تجار، بازرگانان و تولیدکنندگان بخش خصوصی برای حضور در بیست و یکمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان راهی این کشور شد.
وزیر صمت در این سفر به دنبال این بود تا در کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان سه موافقتنامه مهم تجارت ترجیحی، حمایت متقابل از سرمایهگذاری و همکاری اداری گمرکی را به تصویب برساند و این اقدامات با توجه به رشد روابط تجاری دو کشور در یک دهه اخیر از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود؛ چرا که به گفته وزیر صمت حجم مبادلات اقتصادی در ۱۰ سال اخیر هزار درصد رشد داشته و در سال ۱۴۰۳ نیز ۱۵درصد افزایش را نشان میدهد.
به همین بهانه قصد داریم نگاهی به وضعیت تجاری و همکاریهای مشترک دو کشور داشته باشیم.
در سالهای اخیر، این کشور برنامهای بلندپروازانه را برای تنوعبخشیدن به اقتصاد خود فراتر از تولید نفت و گاز در سر میپرواند و در همین راستا به دنبال تبدیلشدن به قطبی برای تجارت و سرمایهگذاری منطقه آغاز کرده است.
این کشور حتی توانست بر چالشهای دوره کاهش قیمت نفت و شیوع کرونا فائق بیاید و به طور فزایندهای در جهت رشد مبتنی بر تنوع اقتصادی و تحریک و گسترش نقش بخش خصوصی گام بردارد و رشد محسوسی در جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی داشته و حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی را به بیش از ۶۵ میلیارد دلار برساند.
عمان طرح استراتژیک چشمانداز «عمان ۲۰۴۰» را با هدف گسترش بخش خصوصی غیرنفتی و ایجاد شغل تدوین کرده است و هدف سند ۲۰۴۰ عمان، تحقق 5 درصدی رشد سالانه تولید ناخالص داخلی، افزایش ۱۰ درصدی سهم سرمایهگذاری خارجی و رسیدن سهم بخش خصوصی غیرنفتی به بیش از ۹۰ درصد و ایجاد ۴۰ درصد اشتغال در بخش خصوصی است.
دولت عمان تاکید زیادی روی تجارت آزاد دارد و در همین راستا در سال ۲۰۰۰ به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمد.
هرچند روابط دو طرف در حوزه سیاسی همواره مثبت بوده و در زمره محدود کشورهای عربی است منطقه است که در همواره با ایران روابط حسنهای داشته و درمناقشات منطقهای و بینالمللی ایران نقش میانجی را ایفاء کرده است، اما با این وجود روابط اقتصادی دو کشور تا قبل از برجام رقم قابلملاحظهای نبود.
پس از توافق اولیه هستهای این روابط به شکل قابلملاحظهای رشد و بعد از اعمال مجدد تحریمها علیه ایران، حجم مبادلات تجاری کاهش پیدا کرد.
ما در دو سال گذشته نیز مجدد روابط تجاری دو کشور بهبود یافت؛ به طوری که حجم مبادلات تجاری ایران و عمان از ۲۲۱ میلیون دلار در ۲۰۱۳ به ۱.۲ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ رسید.
اما این آمار در مقابل کشوری مانند ترکیه که به کشور عمان به عنوان سکوی جهشی برای رشد صادرات خود نگاه میکند ناچیز است.
روابط ترکیه و عمان چندسالی است که توسعه یافته است؛ حجم مبادلات تجاری میان مسقط و آنکارا از سال ۲۰۱۷ میلادی تاکنون شاهد رشد بوده و در سال ۲۰۲۲ حجم تجارت میان دو کشور به حدود ۲ میلیارد دلار رسیده است.
در این سال واردات عمان از ترکیه رقم ۱.۵۸میلیارد دلار بود و صادرات این کشور به ترکیه هم به حدود ۴۶۵ میلیون دلار رسید.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در نشست خبری مشترک با هیثم بن طارق آل سعید، پادشاه عمان در کاخ ریاست جمهوری بشتپه در آنکارا درباره حجم تجارت میان ترکیه و عمان گفته بود: هدف ما این است که در مرحله اول، حجم روابط اقتصادی و تجاری خود را به شکلی که نشاندهنده پتانسیل فعلی ما باشد، به ۵ میلیارد دلار برسانیم.
لازمه تحقق تجارت ۵ میلیارد دلاری ایران و عمان چیست؟
کامران کرمی، پژوهشگر مسائل خلیجفارس در یادداشتی به بهانه بیست و یکمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان نوشت: از ۱۰ بازار اول کالاهای صادراتی طی هفت ماه ۱۴۰۳ عمان در رتبه هشتم با نزدیک به یکمیلیارد دلار بوده است. درصد این تغییر نسبت به سال قبل ۱۸درصد رشد و به لحاظ وزنی نیز ۳۹ درصد افزایش را نشان میدهد.
در ده مبدا اول واردات ایران طی این مدت مشابه عمان در رتبه دهم قرار دارد که نزدیک به نیممیلیارد دلار کالا از این کشور عربی وارد شده است.
تجارت ۵ میلیارد دلاری یکی از اهداف اصلی ایران و عمان در چند سال آینده است که میتواند این کشور را در حوزه تجارت به یکی از ۵ شریک اول ایران تبدیل کند. با وجود تفاهمات سطح بالای سیاسی و همسویی دیپلماتیک ایران و عمان در بسیاری از موضوعات منطقهای، تجارت بین این دو همسایه اما وضعیت مطلوبی ندارد و لازم است طرفین خیز جدیتری را برای ارتقای جایگاه اقتصادی روابط مدنظر قرار دهند.
چشمانداز اقتصادی عمان با تمرکز بر بندر الدقم بهعنوان قلپ تپنده اقتصاد سیاسی این سلطاننشین در سالهای آینده و همسویی آن با بندر چابهار به عنوان یکی از اصلیترین شاخههای کریدور شمال-جنوب، بستر مناسبی برای ارتقای روابط تجاری فراهم کرده است.
وزیر صمت در اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان چه گفت؟
سیدمحمد اتابک، وزیر صمت کشورمان در اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان عنوان کرد: همکاریهای ایران و عمان در سطح بسیار سازنده و ادامهدار است و رابطه ایران و سلطنت عمان به دلیل اشتراکات فرهنگی و دستاوردهای عمیق سیاسی و اقتصادی در جایگاه ویژه قرار دارد.
وی عمق روابط دو کشور برمبنای نزدیکی جغرافیایی و پیوندهای اصیل تاریخی و تمدنی را زمینهساز ایجاد روابط مستحکم اقتصادی دانست و افزود: روابط ایران و عمان همیشه منحصر به فرد بوده است؛ به گونهای که در ارتباطات اقتصادی، توافق تجارت ترجیحی با هدف تقویت روابط اقتصادی و افزایش حجم مبادلات به نحو مقتضی انجام شده است.
اتابک در ادامه تصریح کرد: در کمیسیون مشترک همکاریهای ایران و عمان تلاش داریم ۳ موافقتنامه مهم تجارت ترجیحی، حمایت متقابل از سرمایهگذاری و همکاری اداری گمرکی را به تصویب رسانیم.
این افزایش همکاری حاصل تعامل مناسب بخش خصوصی و دولتی دو کشور است و این رشد، ابتدای مسیر همکاری ایران و عمان برای رسیدن به افق همکاری در شراکت راهبردی برای اجرای پروژههای کلان اقتصادی در سطح بینالملل است.
اتابک، پیگیریهای طرف عمانی را در تسهیل نقلوانتقال پول بین تجار و بازرگانان ایرانی و عمانی مفید ارزیابی کرد و گفت: تعیین صرافی برای انجام مبادلات پولی را به فال نیک می گیریم.
وی در همین رابطه ادامه داد: بخش خصوصی دو کشور با همراهی دولتها نقش بزرگی در رفع موانع موجود و چالشها دارند و از همین رو هموارسازی مسیر سرمایهگذاری با تسریع در اجرایی شدن مصوبات کمیسیون در بخشهای اقتصادی، تجاری و مالی در اولویت کمیسیون قرار دارد.
او حضور شرکتهای بخش خصوصی و علاقهمندی به سرمایهگذاری در عمان را ناشی از اراده جمهوری اسلامی ایران بر تقویت همکاریها دانست و صنایعغذایی، پتروشیمی، سیم و کابل، خدمات فنی و مهندسی و گردشگری را از جمله این موارد بر شمرد و خاطرنشان ساخت: همکاری دو کشور در صنایع کوچک با هدف توسعه بنگاههای خرد و انتقال دانش فنی توسط شهرکهای صنعتی گام بلندی در جذب سرمایهگذار خواهد بود.
وی سرمایهگذاری مشترک در پروژههای معدنی عمان و ایران و صادرات حاصل از آن را برای هر دو کشور مزیت دانست که میتواند به تجارت بینالمللی ایران و عمان دامن زند.
وی محصولات معدنی را ظرفیت بالقوه همکاری دو کشور در حوزه معدن خواند که نفع آن عاید هر دو ملت خواهد شد وزیر صنعت، معدن و تجارت در پایان یادآور شد: اراده مقامات عالی دو کشور بر گسترش همکاری و حرکت به سوی پیمانهای راهبردی است و در حال حاضر بخش زیادی از این اقتضائات برای ایجاد پیوند عمیق و طراحی مسیر آینده فراهم است و منافع ملی ملتها نیز همسو با این اراده به پیش خواهد رفت.
در پایان این گزارش لازم به ذکر است که حدود یکماه گذشته بود که وزیر خارجه عمان در جریان سفر به تهران حامل پیام مکتوب سلطان عمان برای پزشکیان، رئیس جمهور ایران بود؛ این پیام در چارچوب ادامه مشورتهای دو کشور و ادامه تاکید بر گسترش روابط بین ایران و عمان بود.
در همین زمینه، سیدعباس عراقچی در نشست خبری مشترک با «بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان در تهران گفت: سفر وزیر خارجه عمان به تهران، سفر به موقعی بود.
چرا که کمیسیون مشترک ایران و عمان، ماه آینده در مسقط برگزار میشود.
عراقچی با بیان این که «حجم تجارت بین ایران و عمان در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از سه برابر شده»، گفت: حجم تجارت ایران و عمان در سال گذشته ۲ و نیم میلیارد دلار بود و این روابط در زمینههای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رو به گسترش است و ما همواره رایزنی مستمری را با همدیگر داشتیم.