عوارض صادراتی و گرانی حمل و نقل انگیزه برخی صادرکنندگان را از بین برده است
وضع عوارض بــرای صــادرات محصولات معدنی باعث کاهش انگیــزه های صادراتی شــده و این صنعت را با چالش روبه رو کرده اســت.
به خصوص در مورد محصولات که به خاطر گرانی کشــتی هــای باربری اصل صادرات برایشان به صرفه نیست.
ســال گذشــته نمایندگان مجلس شورای اســلامی، برای اجرای قانــون جهش تولید دانش بنیــان و جلوگیری از خام فروشــی، صادرات محصولات معدنی، فلزی و غیرفلزی، نفتی، گازی و پتروشیمی را مشمول مالیات و عــوارض صادراتی کردند.
کــه حداقل نیم درصد از ارزش صادراتی این کالاها به عنوان عوارض صادراتی اخذ خواهد شد.
در این رابطه کارشناسان و مسوولین معادن و صنایع معدنی نظرات گوناگونی دارند.
اما اکثریت بــر این اعتقاد هســتند که وضع عوارض برای صادرات محصولات معدنی باعث کاهش انگیزه های صادراتی شده و این صنعت را با چالش روبه رو می کند.
به خصوص در مورد محصــولات که به خاطر گرانی کشــتی های باربری، اصل صادرات برایشــان به صرفه نیســت و ایجاد عوارض صادراتی، برای این گونه محصولاتی که مازاد آنها هم در کشور وجود دارد دچار بحران می کند.
عوارض بر صادرات محصولات اولیه در کل دنیا نادر است
سعید عسگرزاده، دبیر کل انجمن سنگ آهن ایران، در خصوص وضع عــوارض صادراتی برای محصولات معدنی به بازار گفت: در حال حاضر عوارض نیم درصــدی برای صادرات محصولات معدنــی در نظر گرفتــه اند که به تنهایی نمی تواند تاثیــر چندانی بر روی صادرات ایــن محصولات داشــته باشــد.
وی افزود: ولی هرگونــه عوارضی که بر روی صادرات گذاشــته شــود به طــور قطعی این بخش را دچار اختلا کرده و صادرات را کم رنگ تر مــی کند.
دولت تا کنون به موضوع صادرات بــه دیده مثبتی نگاه نکرده اســت.
یعنی دولــت نگاهش به بخش بالا دســت این بوده است که صادرات نداشته باشند.
در حالی نباید این طوری باشد.
به هرحال دولتی که بداند تورم داخل کشور و موضوعاتی که از لحاظ اقتصادی آزار دهنده و ناشی از ناترازی بخش دلار است و ارز آوری می تواند به این موارد کمک کند باید به دنبال توسعه صادرات باشند.
دبیر کل انجمن سنگ آهن ایران خاطر نشان کرد: ولی معلوم نیست به چه دلیل منطقی با صادرات چنین برخوردی می شود.
مخصوصا درخصوص محصولاتی که مازاد تولید داریم و این ها مــی تواننــد در ارز آوری به اقتصاد کشورمان کمک کنند .
به گفته وی؛ این الزام باید حداقل در بخش صادرات محصولاتی که مازاد تولید داریم حتما لحاظ شود و به جنبه صادراتی آنها توجه شــود.
چرا که صادرات محصــولات معدنی می تواند به بخشــی از اقتصاد کشور و ارزآوری کمک کند.
عسگرزاده گفت: این مدل عوارض گذاشتن در کل دنیا نادر اســت .
عوارض بر صادرات محصولات اولیــه تغییــر در قیمت کالای مصرف کننده نهایی ندارد.
فقط سود را برای حلقه های میانی بیشتر می کند.
در نتیجه، این مساله قاعدتا صلاح نیســت که به یک بخشی بگویند یک سودی را بگیر و به بخش دیگری هدیه کن.
وی اظهار کرد: اگر عوارض صادراتی بر روی قیمت کالاهای نهایی تاثیر می گذاشــت و مردم از آن متنفع می شدند مشکلی وجود نداشــت.
ولی وضع عوارض صرفا برای مواد اولیه اســت.
تولید کنندگان مجبور می شوند مواد اولیه خود را در داخل به قیمت پایین تری بفروشند.
زیرا می بینند که صادرات برایشان صرف نمی کند.
دبیر کل انجمن ســنگ آهن ایران ادامه داد: ولی در عین حال محصول نهایی وقتی می خواهد به فروش برود به قیمت و معادل قیمت جهانی محصول به فروش می رسد.
بنابراین در اینجا مقداری مشکل وجود دارد، زیرا ماده اولیه هم باید از صادرات محصولات متنفع شــوند که اگر غیر از این باشــد توسعه ای در بالا دست معدن اتفاق نمی افتد.
دولت برای کسری بودجه هزینه های خودش را کاهش دهد
مجید سروش، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادر کنندگان محصولات معدنی ایران در خصوص عــوارض صادراتی در بخش معدن و صنایع معدنی به بــازار گفت: هر مانعی در مسیر تجارت، می تواند بازار را کوچک کند.
اصولا در جهان اعمال این مسائل بسیار تاثیر گذار اســت.
ضمن این که اگر مــا به دنبال عضویت در ســازمان تجارت جهانی باشیم.
این ها یکــی از پیش فرض هایی اســت که باید رعایت کنیم.
دولت نگاهی به صندوق خودش می کنــد و می بیند بایــد کمبود درآمدهایش را از جایی جبــران کند.
برای همین چنین تصمیماتی مــی گیرد و برای صادرات برخی محصولات اساســی عوارض صارات تعییــن می کند.
وی افــزود: باید در خصوص عوارض بسیار با دقت رفتار کنیم.
به این گونه سیاست گذاری ها توجه بیشتری داشته باشیم.
ضمن این که نگاه دولت خیلی از مواقــع جلوگیری از صــادرات نبوده بلکه هدفش کسب درآمد بیشتر بوده است.
یعنی دولت نگاهی به صنــدوق خودش می کند و می بیند باید کمبود درآمدهایش را از جایی جبران کند.
برای همین چنین تصمیماتی می گیرد و بــرای صادرات برخی محصولات اساســی عوارض صارات تعیین می کند.
به گفته وی؛ نکته بسیار مهمی که در این رابطه وجود دارد برنامه هفتم توسعه است که این برنامه هم متاسفانه با رویکرد تحدید گذاشتن بر تولید انجام شده اســت.
یعنی به نظر می رســد یک ســاختاری که مصرف و سرمایه گذاری را کاهش خواهــد داد و مالیات ها و عوارض ها افزایــش خواهد داد.
دبیر اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان محصولات معدنی ایران اظهار داشت: در حالی که بهتر است دولت برای تامین نیازهای بودجه ای و رفع کسری بودجه، به کوچک سازی خودش و کم کردن هزینه هــای خودش بپردازد.
نه این که فشار را بر روی سرمایه هایی که همین حالا هم تحت فشار هســتند بیشتر کند و نهایتا اقتصاد ما از اینی که هم هست کوچک تر شود.
وی تاکید کرد: از مهمترین موارد که برای رونق اقتصادی کشور باید در نظر بگیریم این است که باید مدیریت هزینه های دولت را مطالبه کنیم.
تا دولت هزینه های اضافی خودش را کاهش دهد.
نه این که برای کسب درآمد بیشــتر به تولید کننده و صادرکننده محصولات فشار وارد کند.
بــی انگیزه شــدن تولیدکنندگان داخلــی و از دســت دادن بازارهای بین المللی
حســام الدین والی، کارشناس حوزه صنایع معدنی دربــاره تاثیر عــوارض صادراتی بر محصــولات معدنی گفت: در ســال ۱۴۰۰ وقتی جنگ روســیه و اوکرایــن اتفاق افتاد یک خلا بزرگی در بازارهــای جهانی اتفاق افتاد.
یعنی خلائــی به وجود آمــد که نیاز داشت کســی بیاید این خلا را کاور کند.
در چنین شــرایطی که اوضاع مناسب نبود در اردیبهشــت ۱۴۰۱ دولت بر روی صادرات مواد معدنی و از جمله فولاد عوارض تعیین کرد.
وی افزود: بــا توجه به ظرفیت هایی که در پایین دست ایجاد شده همیشه مازاد در این بخش های تولیدی وجــود دارد.
یعنی یک و نیم تا دو برابــر تولیدمان ، مازاد تولید داریم.
ولی با تعیین عوارض برای صادرات تا حد زیادی صادرات مختل شد.
والی تاکید کرد: با ایجاد عوارض بر صــادرات، نه تنها بازارهایی که روســیه و اوکراین از دســت داده بودند را نتوانستیم پوشش دهیم، بلکه بازارهایی که قبلا خودمان داشتیم را هم از دست دادیم.
کارشناس حوزه صنایع معدنی بیان کرد: مشکلات زیادی در بخش معدن و صنایع معدنی وجود دارد که باعث فرار سرمایه می شود که بخشی از این ها هم به خاطر ســوء مدیریت در این حوزه است.
ضعف زیرساخت ها، عدم حمایت دولت ها و از این دست مشکلات باعث شده است که سرمایه گذار رغبتی برای فعالیت نداشته باشد.
بسیاری از تولیدکننــدگان به خصوص تولید کنندگان فولاد طرح های توسعه ای داشتند که به خاطر شــرایط موجود طرح های توســعه ای خود را ملغی کردند.
وی افــزود: زیرا تولیدکنندگان با خود می گویند بیاییند و ســرمایه خودشان را درگیر مسائل تولیدی کنند و موقع بهره برداری یا برق قطع باشــد، یا گاز نباشــد و کار متوقف شود.
یا این که با قیمت گذاری دستوری دولت نمی گذارند قیمت ها بالا برود.
والی اظهار کرد: یعنی با این دستورالعمل ها جلوی صادرات را می گیرند تا عرضه به اندازه کافی داخل کشور وجود داشته باشد.
این در حالی است که تولید کنندگان از شرایط به وجود امده سرخورده شده و در نهایت در چنین شــرایطی چاره ای ندارند که فعالیت هایشان را رها کنند و برای سرمایه گذاری به سایر کشورها یا سایر بخش ها بروند.
کارشناس حوزه صنایع معدنی تصریح کرد: در شــرایطی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان نیازمند حمایت های بیشتر دولتمردان هستند تا با انگیزه بیشــتری به فعالیت های خودشان ادامه داد و شــرایط اقتصادی را به نفع کشــور تغییر دهند، این گونه قوانین کاملا دست و پای تولیدکنندگان را می بندد و او دیگر ادامه برای تولید ندارد.
به گفته وی؛ این گونه انگیزه سوزی ها اصلا به نفع اقتصاد کشور نیست و در کنارش بسیاری از بازارهای صادراتی بین المللی را هم از دست می دهیم.
«روزنامه اقتصاد ملی - 7 خرداد 1402»
[/sect id=[file]] |