راهبرد برنامه جدید ترانزیتی کشور

 

 

 

 

 

 

به همین دلیل تسهیل ترانزیت بار باعث جذب حجم قابل توجهی از بارهای ترانزیتی بین آسیا و اروپا خواهد شد.

 

با این حال موضوع اولویت بندی و انتخاب مسیرهای ترانزیتی کشــور یکی از بحث های کارشناسی است که ضرورت دارد مورد توجه قرار گیرد.

 

مسیرهای کریدوری تعریف شــده بین آسیا و اروپا که از ایران عبور می کند را می توان در دو گروه مسیرهای شرقی ـ غربی و شمالی ـ جنوبی تقسیم بندی کرد.

 

مسیرهای شرقی ـ غربی در امتداد مسیرهایی هستند که شرق و جنوب شرق آسیا را بوسیله ی حمل و نقل زمینی به اروپا متصل می کنند اما مبدا (مقصد) حمل و نقل زمینی برای مسیرهای شمالی ـ جنوبی تعریف شــده، ایران است.

 

این مسیرها با هدف ایجاد دسترسی به آبهای آزاد برای کشورهای حوزه ی CIS و انتقال بار کشورهای جنوب و جنوب شرق آســیا به شمال اروپا از مسیری کوتاهتر تعریف شده اند.

 

مسیر کریدور شمال ـ جنوب نســبت به مسیر دریایی که تا شمال اروپا امتداد دارد بسیار کوتاهتر است.

 

بر اساس گزارش سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای استفاده از این مسیر برای تجار و بازرگانان علاوه بر اینکه موجب کاهش ۴۰ درصدی زمان حمل می شود، ۳۰ درصد کاهش هزینه ی حمل را نیز به همراه خواهد داشت.

 

این درحالی است که مسیرهای شرقی ـ غربی به موازات مسیرهای دریایی هستند و به همین دلیل قابلیت جذب حجم بالای بار را ندارند.

 

مهم ترین راهبرد برنامه جدید ترانزیتی کشور که شورای عالی ترابری مصوب کرده هدف گذاری افزایش ترانزیت به ۲۰ میلیون تن تا پایان امســال است.

 

میزان ترانزیت در سال گذشته ۵. ۱۱ میلیون تن بود، به عبارتی ترانزیت امسال حدود ۹ میلیون تن از سال گذشته بیشتر خواهد بود.

 

جذب این میزان بار عبوری البته با امضای تفاهمنامه با روسیه برای انتقال ۱۰ میلیون تن بار این کشور از کریدورهای ایران، قابل تحقق است.

 

با تحریم روسیه بعد از شروع جنگ اوکراین، این کشور مسیرهای جنوبی خود (کریدور شمال - جنوب) را برای انتقال کالاهای خود جایگزین کرده است تا بتواند بخشی از مراودات خود را بدون نیاز به کریدورهای اروپایی انجام دهد.

 

پیش بینی می شود ۱۰میلیون تن بار ترانزیتی روسیه در مسیر کریدور شمال - جنوب امسال جذب شود که اگر این پیش بینی محقق شود، ترانزیت کشور به ۲۰ میلیون تن در سال می رسد.

 

چین کشور دیگری است که با ایران برای انتقال بار خود در حال رایزنی اســت.

 

به همین منظور، چند کریدور که در ســال های اخیر غیرفعال بود، در مسیرهای شمال - جنوب و شرق - غرب دو باره فعال شده است.

 

در شورایعالی ترابری به منظور طرح ریزی برنامه های جدید ترانزیتی، کارگروه «روانسازی و توسعه ترانزیت» تشکیل شده است.

 

اهمیت و نقش مؤثر تدوین سیاست راهبردی اقتصاد، پایش وضعیت زیرساخت ها، فعال شــدن ترانزیت از کریدورهای شرقی-غربی و شمالی-جنوبی، تدوین و شفاف سازی فرایندها، رفع موانع ترانزیت و هماهنگی میان دستگاه های متولی، در اولویت برنامه ها برای افزایش ترانزیت کشور قرار دارد.

 

بر اساس برنامه دولت در اولویت تبادلات تجاری با کشورهای منطقه، فعال شدن محورهای ترانزیتی میان ایران، کشورهای همسایه و کشورهای منطقه در دستور کار قرار گرفته است.

 

در همین راستا کریدور موسوم به «عشق آباد» که ســال ۲۰۱۱ میان دو کشور ایران و ترکمنستان برقرار شد، اما هیچ گاه فعال نشد، به صورت آزمایشی راه اندازی شد.

 

این کریدور ترانزیتی بین المللی کشورهای آسیای میانه را به بنادر خلیج فارس و دریای عمان مرتبط می سازد.

 

کریدور عشق آباد، بخشی از کریدور شمال - جنوب در منطقه شرق است.

 

کریدور دیگری که در همین مسیر فعال شد، از چین - قزاقستان -ترکمنستان - ایران به سمت ترکیه و اروپا می رود.

 

این محور که شرقی-غربی است برای انتقال بار از چین به اروپا اهمیت زیادی دارد.

 

از این کریدورها بار آزمایشی برای نخستین بار به صورت مستقیم از روسیه از شبکه ریلی وارد ایران شد و به بندرعباس برای ترانزیت به هند منتقل شد، همچنین از مرز سرخس، قطار باری چین وارد ایران شد تا به سمت ترکیه و اروپا برود.

 

 

«روزنامه اقتصادی امروز - 22 مهر 1402»