آمارهای صادره موافقت اصولی و یا پروانه های بهره برداری این روز ها در زمره موفقیت دولت در ایجاد اشتغال و توسعه صنعتی نام گذاری می شــود درحالی که آینده صنایع برای هیچ سرمایه گذاری مشخص نیست.
امروزه مهم ترین عامل تمایز کشورهای ثروتمند از کشورهای فقیر، توانمندی بیشــتر آن ها در تولیدات صنعتی اســت از سویی دیگر اقتصادهایی که با سرعت در حال رشد هستند، عملا به صنعتی شدن روی آورده اند بنابراین برخورداری از یک اســتراتژی توسعه صنعتی، از ضروریات شرایط کنونی است.
اگر نگاهی به کشورهای آسیایی بیندازیم مشاهده می شود که کشورهایی مانند کره جنوبی استراتژی مبتنی بر صادرات کالاهای صنعتی را اتخاذ کرد، به طوری که تا آغاز دهه ۱۹۸۰ کالاهای صنعتی بیش از ۹۰ درصد از صادرات کل این کشور را شامل می شدند.
نگاهی به استراتژی توسعه صنعتی در ایران باگذشت چندین دهه نشــان می دهد هنوز برنامه ای که از آن بتوان به عنوان اســتراتژی توسعه صنعتی یادکرد، تدوین نشده است و در عوض انبوهی از خطی مشــی های مختلف در برنامه های توســعه، بدون جهت گیری مشــخص و با نوسانات متعدد مانع عملی شدن برنامه ها و سیاست های اتخاذشده که بعضا دولت شــده اســت.
در حال حاضر در وضعیتی هستیم که نرخ استهلاک از نرخ سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات و تولید بیشــتر اســت و این برای توسعه صنعتی یک فاجعه است و از طرف دیگر در مجموعه سیاست های کلی میزان ارزبری بخشی از صنعت از میزان ارزآوری آن بیشتر است.
متاسفانه روز به روز شکاف فناورانه در بخش صنعت با رقبا بیشتر می شود و این ما را در بازار رقابتی با ناکامی در آینده روبه رو می کند.
اکنون در حال تولید کالاهایی هســتیم که به زودی از بازار مصرف جهانی و حتی از بازار مصرف داخلی حذف می شود اما هنوز به این واحدها کمک می کنیم که این اتلاف منابع است.
مجموع این مسائل صنعت را در تسخیر خام فروشی قرار داده و این موضوع نمی تواند آینده روشنی را برای صنعت ما رقم بزند.
امروز مشــکل اصلی در بخش صنعت نبود ســرمایه گذاری عظیم و بزرگ و عدم دسترســی به فناوری های روز اســت و دلیل اصلی این عدم سرمایه گذاری در صنعت، سیطره کامل نا اطمینانی در فضای کسب وکار و روشن نبودن سیاست های اقتصادی دولت و مجلس اســت.
یک ســرمایه گذار واقعا نمی تواند آینده چند ماه خود را پیش بینی کند.
آیا کســی می تواند پیش بینی کند قیمت خوراک صنایع چقدر خواهد بود؟
آیا کسی می تواند قیمت انرژی را پیش بینی کند؟
راهکار‌چیست؟
ما هنوز در جلســات بخش خصوصی و دولتی مســائل و مشکلاتی را در دستور جلسه داریم که ۲۰ سال پیش هم با همین مشکلات روبرو بودیم لذا این موضوع نشان می دهد که تغییرات بنیادی در بخش صنعت و تولید ایجاد نشده است.
فقدان اســتراتژی توســعه صنعتی در کشــور مشکلات عدیده ای را به همراه داشــته اســت.
وجود دوگانگی در بنگاه هــای صنعتــی، عدم تمایل واحدهــای صنعتی به استخدام نیروی کار متخصص، عدم تمایل سرمایه گذاران به ســرمایه گذاری در بخش صنعت، نقش مســلط بخش دولتی و عواملی از این دســت، این مشــکلات را تشــدید کرده است.
در مجموع، داشــتن یک اســتراتژی توســعه صنعتی با بهره گیری از نخبگان صنعت، اقتصاد، آینده پژوهان و سایر متخصصان یک ضرورت برای کشور ایران به حساب می آید که باید به طورجدی موردتوجه برنامه ریزان قرار گیرد.
ما در ایران نیازمند سیاست های صنعتی هستیم به این معنا که دولت بر تقویت رقابت پذیری بین المللی، نوسازی ساختار صنعتی، کمک به رشد سریع صنایع بالقوه اهتمام بورزد.
در کشــور ما اصلا خط مشی یکسانی میان برنامه های توسعه ۵ ســاله دیده نمی شــود و بدون شک عدم وجود روح واحد میان برنامه های توســعه را می توان به خلاء یک استراتژی توسعه صنعتی مرتبط دانست.
حمایت‌از‌تولید‌کننده برای توسعه صنعتی ابتدا باید هزینه تولید را از طریق هزینه دار کــردن فعالیت های نامولد کاهــش دهیم.افزایش هزینه فعالیت های سفته بازانه و سوداگرانه همانند سرمایه گذاری در ارز، سکه، املاک از طریق تعریف پایه های مالیاتی جدید می تواند بسیاری از سرمایه ها را به سمت تولید سوق دهد لذا تا زمانی که عایدی ســوداگری های نامولد بیشتر از عایدی تولید باشد، حمایت از تولید، بی نتیجه است.
تامین امنیت سرمایه گذاری یکی دیگر از مؤلفه هایی است که باید به آن توجه جدی داشــت در این راســتا باید هنگام تخصیــص بودجه های ســالیانه، تأمین امنیت نســبت به تأمین زیرساخت ها در اولویت قرار گیرد؛ چرا که اگر امنیت سرمایه گذاری برقرار شود و کارآفرینان به کارآمدی سازوکار تأمین امنیت اقتصادی دلگرم باشند، توسعه کسب وکارها و نیز زیرساخت ها، از نتایج آن خواهد بود.
برای حمایت مؤثر از تولید، بهتر است حکومت به جای انواع هزینه های غیرضروری و حمایت های غیر هدفمند از تعداد محــدودی مدعی کارآفرینی، نیروی انتظامی و دادگاه ها را تجهیــز و تقویــت کند تا امنیت اقتصادی تقویت و منفعت آن به همه کارآفرینان بالقوه و بالفعل برســد.
بدون تأمین امنیت، هر حمایت دیگری از تولید و سرمایه گذاری بی فایده و هدر دادن منابع است!
«روزنامه اقتصادی روزگار - 21 آذر 1401»
[/sect id=[file]] |