فرصت طلایی فعال کردن کریدور ریلی چین-اروپا

با احداث مسیر زاهدان- چابهار و در بلند مدت مسیر یونسی- زاهدان می توان ترانزیت ریلی کشور را تا ۲ برابر افزایش داد.

رقابت کریدورهای ترانزیتی واقعیتی انکار ناپذیر در مراودات ژئوپلتیکی امروز جهان است.

کشورها از ترانزیت در کنار کسب درآمد، افزایش جایگاه سیاسی و راهبردی خود در معادلات بین المللی را نیز دنبال می‌کنند.

این رقابت که در سال‌ها و حتی ماه‌های گذشته تشدید شده نیاز کشور به عزمی جدی برای بازیابی جایگاه ترانزیتی ایران را بیش از پیش برجسته می‌سازد.

ارقام سال‌های گذشته حکایت از افت شاخص‌های ترانزیتی ایران دارد.

در این بین در کنار وزارت راه و شرکت راه آهن، باید دلیل این وضعیت را در سایر بخش‌ها مانند دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه و سازمان توسعه تجارت و همچنین تعامل و حمایت از شرکت‌های حمل و نقل خصوصی کشور نیز دنبال کرد.

اگر چه مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با اشاره به فرصت طلایی فعال کردن کریدور ریلی چین-اروپا از مسیر ایران، گفت: با احداث مسیر زاهدان- چابهار و در بلند مدت مسیر یونسی- زاهدان می توان ترانزیت ریلی کشور را تا ۲ برابر افزایش داد.

سیدمیعاد صالحی یادآور شد:‌ روزانه 17 رام قطار از کشور چین از مسیر روسیه به اروپا می رفت که با توجه به جنگ اوکراین، این مسیر غیر فعال شده و اکنون فرصت مناسبی است تا تمهیداتی اندیشیده شود و این بار ترانزیتی را از مسیر کریدورهای ریلی ایران از چین به اروپا حمل کنیم.

وی با اشاره به کریدورهای ریلی کشور افزود: یک کریدور به سمت بندرعباس می رود که فعال است.

کریدور دیگر به سمت ترکیه می رود که با توجه به اتفاقات اخیر، فرصت مناسبی است که جایگزین مسیر روسیه شود.

وی از مسیر شلمچه- بصره و مسیر چابهار به عنوان دیگر کریدورهای ریلی کشور نام برد و ابراز امیدواری کرد: با اتصال باقی مانده مسیر شلمچه- بصره به زودی شاهد قطار تهران- کربلا باشیم.

همچنین با تامین اعتبارات لازم در گام اول مسیر زاهدان- چابهار و در گام بعدی یونسی به زاهدان متصل خواهد شد.

وی بیان کرد: در میان مدت با احداث مسیر زاهدان- چابهار و در بلند مدت مسیر یونسی- زاهدان می توان ترانزیت ریلی کشور را تا 2 برابر افزایش داد و اگر منابع مالی تزریق شود می توان عقب ماندگی های تاریخی را جبران کرد.

در همین خصوص، علی ضیایی، کارشناس ترانزیت می‌گوید: با همه گیری کرونا و انسداد بسیاری از مرزهای جاده‌ای کشورها به روی یکدیگر، حمل و نقل و ترانزیت ریلی نقش ویژه‌تری یافت و کشورهای واقع در مسیر کریدورهای ترانزیتی مانند روسیه به استفاده از این فرصت و افزایش سهم خود از ترانزیت محموله‌های تجاری بین آسیا و اروپا پرداختند.

بنا به ادعای UTLC که خدمات حمل و نقل محموله‌ها از چین به اروپا را با استفاده از این کریدور ارائه می‌دهد، میزان محموله حمل شده با استفاده از این مسیر در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۵۰۰ هزار کانتینر رسیده است.

تناژ بار جابجا شده در تار شمالی کریدور شرق به غرب در سال مذکور بالغ بر ۳.۶ میلیون تن بوده.

این به معنای رشد ۹۰ درصدی کالای جابجا شده در این مسیر نسبت به سال قبل می‌باشد.

روسیه همچنین قصد احداث یک خط آهن جدید در شمال دریای خزر به منظور افزایش سهم خود از ترانزیت شرق به غرب را دارد.

به گفته ضیایی، علاوه بر تار شمالی، تار میانی نیز مورد بهره برداری روز افزون کشورهای میزبان قرار گرفته است.

این کریدور که تحت عنوان ترانس-خزر نیز شناخته می‌شود، به واسطه جلوگیری از تقویت تار جنوبی که از ایران می‌گذرد، مورد توجه آمریکا نیز قرار گرفته است.

در کنفرانس ترانس-خزر که ۱۹ و ۲۰ خردادماه امسال در واشنگتن برگزار شد، نماینده سازمان UsAid ادعا کرد که کریدور «راه لاجورد» توسط این سازمان تأسیس شده است.