بازخواست دلار در خانه ملت
ارزیابی سیاست ها و اقدامات ارزی دولت 
صبح دیروز با علنی شــدن صحن مجلس که از پیش اعلام شده بود بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد ارزیابی سیاســت ها و اقدامات ارزی دولت را در دستور کار دارد، آغاز شد.
رییس و نمایندگان از مدیریت بازار ارز انتقاد و خاندوزی و صالح آبادی دفاع کردند.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شــورای اسلامی در خصوص سیاست ها و اقدامات ارزی دولت ســیزدهم را قرائت کرد.
به گزارش ایسنا، در جلسه علنی دیروز مهدی طغیانی گفت: افزایش نرخ ارز از پاییز سال جاری موجب نگرانی هایی در خصوص ثبات اقتصادی گردیده است.
در صورت عدم اصلاح سیاست های ارزی ناکارآمد و هزینــه زا، تکرار مصائبی چون ارز ترجیحی 4200 تومانی و تضییع منابع ارزی دور از ذهن نیســت؛ کما اینکه تا حدی این تکرار در قالب نرخ دستوری نیمایی و افزایش فروش اسکناس ارز رخ داده و ادامــه دارد.
یکی از دلایل اساســی که موجب تکرار اتخاذ سیاست های ناکارآمد، «تعیین دستوری نرخ ارز» و «افزایش عرضه اسکناس ارز» گردیده، ادامه رویکرد سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز با وجود تورم و رشد نقدینگی است.
سخنگوی کمیســیون اقتصادی تاکید کرد: با نگاه کلی به سیاست های ارزی اتخاذ شــده، می توان گفت که همچنان در مولفه های اساســی، تصمیمات شکست خورده گذشته در حال تکرار است.
تعدد نرخ های رسمی و فاصله معنادار با بازار غیررسمی، اتکاء خطرناک سیاســتگذار به آمار گمراه کننده مازاد عرضه در ســامانه نیما، عدم پذیــرش واقعیت افزایش نرخ ارز متناســب با واقعیت های اقتصادی و اصرار بر سیاست شکســت خورده تثبیت نرخ اسمی ارز، خروج 10 میلیارد دلار ارز(به صورت اسکناس و حواله) از فرآیندهای رسمی با ادامه رویه فعلی، اهم مسائلی است که تحت الشعاع نگاه کوتاه مدت تصمیم گیران در حوزه ارزی قرار گرفته است.
علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی نیز در ســخنانی تاکید کرد: نرخ سود بانکی یکی از مولفه های تاثیرگذار در بازار ارز است که در تمام کشورهای دنیا به عنوان یک سیاست پولی برای مدیریت بازار ارز از آن استفاده می شود و در ادامه احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و داریی برای نمایندگان مجلس گفت: اول دی ماه 1401 استقراض دولت از بابت کسری و از محل تن خواه و بانک مرکزی به صفر رسیده است.
شاید برای اولین بار در طی ایام گذشــته است که مساله کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین عدد ممکن رسیده است.
محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی به جمعبندی آن چه گذشت پرداخت و با بیان این که «وضعیت ارز قابل قبول نیست»، گفت که در جلسه سران قوا بنا شد که موضوع ارز بطور خاص دنبال شود و بازار ارز را سر و سامان خواهیم داد.
نماینــدگان نیز در صحن علنی دیروز مجلــس در ارزیابی سیاســت ها و اقدامات ارزی دولت نطق داشــتند و اظهارات متفاوتی را داشتند.
حسین زاده بحرینی: هجمه به بانک مرکزی چیزی از مسئولیت ما کم نمی کند
حسین حسین زاده بحرینی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این که «اگر در موضوع ارز، به واقعیت میدان توجه نشود تنها خودمان را گول زده و اطلاعات غلط به مردم می دهیم؛ واقعیت این است که ورودی و خروجی کشور ما تقریبا متوازن است» ادامه داد: واقعیت دیگر این است که برخی به هر دلیلی تصمیم می گیرند با استفاده از این فضا، پول ملی خود را به ارز خارجی تبدیل کرده یا احتکار و یا خروج سرمایه داشته باشند؛ این ها واقعیات بوده و انکار آن خطاست و ارجاع این واقعیت به تنهایی به بانک مرکزی خطای دوم است.
این واقعیت در اقتصاد ایران شکل گرفته و در بسیاری از کشورها وجود ندارد. برخورد با این واقعیت مستلزم داشتن تدبیر از سوی مجلس است.
وی خاطرنشان کرد: اگر کسی بنایی برای احتکار ارز دارد، باید مجلس برای آن تدبیر کند که آن هم طرح مالیات بر عایدی سرمایه است که شاید مجلس امروز به آن ورود کند؛ اگر کسی خروج سرمایه انجام می دهد باید سایر دارایی های او در ایران مورد توجه حاکمیت قرار گیرد.
چرا این فرد در ترکیه منزل می خرد؟ باید دارایی او هم در ایران زیر تیغ حاکمیت قرار گیرد که الان ما تنقیحی برای آن قائل نیستیم گو اینکه این را حق مسلم فرد دانسته که پول ملی کشور را تضعیف کرده و به تمام مردم آسیب زده تا تمام دارایی خود را از کشور خارج کرده و در قالب دارایی فیزیکی در کشور دیگری اندوخته کند.
مجلس باید به این حوزه ورود کند و فقط در اختیار بانک مرکزی نیست.
هجمه به بانک مرکزی چیزی از مسوولیت ما به عنوان نماینده مجلس کم نمی کند.
ایزدخواه: افزایش نرخ ارز را به اغتشاشات حواله ندهید
روح الله ایزدخواه گفت: سیاست های ما در حوزه ارز غلط است و مدیریت صحیح نیز بر بازار غیر رسمی ارز وجود ندارد.
در شروع دولت ســیزدهم قیمت دلار 26 هزار تومان و امروز 39 هزار تومان است.
یعنی قریب به 50 درصد، نرخ ارز افزایش داشته اســت. بی دلیل این افزایش را به اغتشاشات و یک ماه اخیر حواله ندهید.
دست فرمان شما غلط است، تقاضا برای تبدیل پول ریالی به ارزی 30 ســال اســت که در کشور وجود دارد.
واقعیت ها را فرافکنی نکنید.
وی در ادامه اظهار کرد: بازار غیر رسمی تنها 10 درصد معادلات ارز را به خود اختصاص می دهد.
چگونه این 10 درصد بر کل بازار ارز تاثیر می گذارد؟ چرا با 1100 صرافی غیر مجاز برخورد نمی کنید؟ چرا حساب ارزی در بانک ها ایجاد نمی کنید تا مردم دلارهای خود را از خانه به حساب های ارزی بیاورند.
معاملات غیر رســمی در پیاده روها را چرا قاچاق تلقی نمی کنید؟ قدرت پول ملی کشــور جنگ زده ســوریه 8 برابر از ما بیشــتر است، چرا که می تواند بازار غیر رسمی را مدیریت کند.
نماینده مردم تهران در مجلس تصریح کرد: زمان حذف ارز 4200 تومانی ما فریاد زدیم که مسئله، ارز 4200 تومانی نیست بلکه کاهش ارزش پول ملی است.
اگر درآمدهای دولت دلاری است باید دلاری خرج کند نه اینکه خود دولت در افزایش نرخ ارز برای جبران کسری بودجه نقش داشته باشد.
ایزدخواه گفت: گزارش کمیســیون اقتصــادی نیز توجیه ماجراست، ما بازار ارز را رها کردیم و اقتصاد را دلاریزه کرده و به پیمان های دو جانبه توجهی نداریم.
صادرات ریالی را نیز اصلا مورد توجه قرار نمی دهیم.
در بانک مرکزی همچنان تیم آقای روحانی کار می کند.
همانطور که در سازمان برنامه تیم آقای روحانی مشــغول به کار است.
با این رویه تغییری در وضعیت شکل نخواهد گرفت.
صالحی: تخصیص ارز برای وارادات خودرو بازر ارز را به هم ریخته است
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: ما از عملکرد بانک مرکزی انتقاد داریم و در عین حال پیشنهادات خود را مطرح می کنیم.
وی در ادامه به ارائه پیشنهاداتی درباره به هم ریختگی بازار ارز پرداخت و گفت: مشکلی که در دولت وجود دارد این است که دولت هیچ وقت از سرمایه گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور استقبال نکرد و اجازه ندادیم سرمایه گذارانی که در کشورهای حوزه خلیج فارس هستند وارد شوند.
صالحی ادامه داد: در بحث واردات خودرو اینکه یک میلیارد دلار به این موضوع اختصاص دادیم، باعث به هم ریختگی بازار شده است و تا حدودی غیر معقول به نظر می رسد؛ می توانستیم از پتانسیل سرمایه گذاران خارج از کشور استفاده کنیم.
در هفته پیش یکی دو جلسه را با معاونت ارزی بانک مرکزی داشتیم و مطرح شد که سرمایه گذاران بسیاری وجود دارند که می خواهند ارز وارد کشــور کنند اما اجازه به آنها داده نمی شود و گفته می شود که یا منشأ این ارزها معلوم نیست یا اینکه می گوییم پولشویی است یا هزاران بهانه دیگر می آوریم؛ اگر می گوییم شرایط کشور تحریمی است، چرا از این ظرفیت استفاده نکنیم؟ وی با تاکید بر اینکه تعیین دستوری نرخ ارز تا حدودی می تواند در افزایش قیمت ارز در بازار تاثیر گذار باشــد، گفت: مشاهده می کنیم که صادرکنندگان کوچــک و صادرکنندگان غیر از محصولات پتروشیمی، نفتی و گازی که مجبورند ارز خود را با قیمت مصوب دولت ارائه کنند که همین موضوع مقداری بازار ارز را به هم ریخته است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: قبول داریم درباره بانک مرکزی نقاط ضعفی وجود دارد اما اینکه بخواهیم همه مســائل و مشکلات را به ضعف سیســتم بانک مرکزی ارجاع دهیم مقداری کم لطفی است چرا که تنها بانک مرکزی نیست و هماهنگی تیم اقتصادی در این زمینه مهم است.
ما از عملکرد بانک مرکزی انتقاد داریم و در عین حال پیشنهادات خود را مطرح می کنیم.
محسن زنگنه: سیاست های بانک مرکزی، سیاست های دولت روحانی است
محسن زنگنه نماینده مردم تربیت حیدریه نیز در نطقی انتقادی اظهار کرد که ما آقای همتی را در بانک مرکزی عوض کردیم اما همچنان سیاست های بانک مرکزی همان هایی است که در دولت آقای روحانی دنبال می شد.
اکبری تالارپشتی: برخی از وزرا و مقامات گزارشات غلط به دولت می دهند
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه برخی از وزرا و مقامات گزارشات غلط به دولت می دهند، گفت: عملکرد تیمی که در دولت برای اقتصاد، ارز و آینده کشور تصمیم می گیرد، بســیار مبهم بوده و گزارشات هم غلط است.
وی افزود: متأسفانه شاهد این هستیم که دو سه وزیر و مقامات گزارشات غلط به دولت می دهند که از جمله آنها رئیس کل بانک مرکزی است؛ ما در قضیه واردات خودرو به آقای صالح آبادی گفتیم که ثبت سفارش خودرو در سقف یک میلیارد دلار را اعلام نکند، شاید کسی برای واردات امکان خاصی و ذخیره داشته باشد اما ایشــان خیلی راحت در نامه ای به رییس مجلس اعلام کرد ما نمی توانیم تشخیص ارز با منشأ خارجی داشته باشیم.
پس مسئولیت این کار با کیست؟ بعد هم مجلس و رییس مجلس سکوت می کند؛ نتیجه این می شــود که امروز رییس بانک مرکزی در مجلس صغری کبری می چیند که همه مقصرند جز ایشان و تیم تصمیم گیر؛ ما متأسفیم و رییس مجلس هم تدبیر فوری کند.
اکبری تالارپشتی با بیان اینکه هشدارهای خوب و درستی در گزارش کمیسیون اقتصادی بود، افزود: تیمی که در دولت برای اقتصاد، ارز و آینده کشور تصمیم می گیرد، بسیار مبهم بوده و گزارشات هم غلط است.
نظری: با دلار 40 هزار تومانی روز به روز پول مردم دود می شود
سیدغنی نظری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دلار شــده 40 هزار تومان و روز به روز پول مردم دود می شود و به هوا می رود؛ در این خصوص تیم اقتصادی دولت که تیمی نا هماهنگ و فاقد فرماندهی مشخص است، باید حتما به مجلس پاسخگو باشند.
وی گفت: در جلساتی که ما نمایندگان مجلس با مردم در حوزه های انتخابیه داشتیم هیچکدام پاسخ قانع کننده ای در توجیه وضع کنونی بازار ارز و طلا نداشــتیم و حتی دولت و شــخص آقای رئیس جمهوری نیز در این زمینه پاسخ قانع کننده ای ندارند.
وی افزود: کمیسیون اقتصادی مجلس را زیر سوال می برند اما سوال نمی شود که این کمیسیون تا چه حدی اختیار دارد و در کدام تصمیمات ارزی نقش داریم و اصلا آیا طی 2 و نیم سال گذشته در باره سیاست های پولی و بانکی از این کمیسیون نظری خواسته شده است؟ این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: متأسفانه هنوز برای مجلس مشخص نیست که فرمانده اقتصادی دولت کیست؟ و متاسفانه سازمانهایی نظیر برنامه و بودجه، معاون اول و معاون اقتصادی و افراد متعددی تصمیم گیری می کنند.
باید برای مجلس مشخص شود که آیا آقای دکتر صالح آبادی بر اساس قاعده «اذن در شیء اذن در لازم آن است» اختیار کافی در حوزه سیاست های ارزی دارد یا خیر؛ گاها شنیده می شود در جاهای دیگری نظیر کمیته مداخلات ارزی تصمیماتی گرفته می شود و ایشان صرفا مجری است.
نظری همچنین با تاکید بر اینکه دولت باید پاسخگو باشد، گفت: می گفتند خدا را شکر که ما رئیس جمهور نشدیم که دلار بشود 5 هزار تومان؛ آقای صالح آبادی و آقای رئیس جمهوری الان دلار شــده 40 هزار تومان و روز به روز پول مردم دود می شود و به هوا می رود؛ در این خصوص تیم اقتصادی دولتا که تیمی نا هماهنگ و فاقد فرماندهی مشخص است، باید حتما به مجلس پاسخگو باشند.
وی با بیان اینکه «این قابل قبول نیست که وزرا توجیه گر گرانی وزیر صمت که متاسفانه همکاران باید باشند»، ادامه داد: اخیرا به خاطر ضعف در عملکرد عذر او را می خواستند، افزایش قیمت پژو پارس به 600 میلیون تومان را توجیه کرده و مقاله نویسی می کند که این برای ما قابل قبول نیست.
کاظم دلخوش : صحبت های پشت تریبون مشکلی از بازار ارز حل نخواهد کرد
پــس از بیان تمام ایــن اظهارات بود کــه کاظم دلخوش نماینده مردم صومعه سرا در مجلس در تذکری شفاهی گفت: صحبت های پشت تریبون مشکلی از بازار ارز حل نخواهد کرد و با ادامه سیاست فعلی بانک مرکزی معلوم نیست تا شب عید چه بلایی بر سر مردم بیاید.
او معتقد است که صحبت هایی که امروز در مجلس در خصوص کنترل بازار ارز شد هیچ نتیجه ای نداشت، 90 درصد ارز کشور در دست دولت است که از محل فروش نفت و پتروشیمی ها به دست می آید تنها درصد ناچیزی در دست مردم است.
آیا مدیریت درستی در این بازار وجود دارد؟ آیا دولت توانسته به درستی در این حوزه سیاست گذاری کند.
وی در عیــن حال تاکید کرد که اگر برای مدیریت بازار ارز کمبود قانون داریم، کمیسیون اقتصادی طرح بیاورد.
برای مدیریت بازار ارز کمیسیون اقتصادی طرح بیاورید
از جمله نمایندگانی که در این زمینه پیشنهاداتی را مطرح کرد محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بود که تاکید کرد: منابع ارزی کشور نسبت به گذشته بهبود یافته و پیش بینی ما این است که با اعمال مدیریت صحیح در بازار شاهد کاهش نرخ ارز باشیم.
انتقاد از اظهارات اخیر رییس کل بانک مرکزی
علی بابایی کارنامی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اســلامی نیز در جریان قرائت گزارش کمیســیون اقتصادی مجلس درباره ارزیابی سیاست ها و اقدامات ارزی دولت و ارائه گــزارش رئیس کل بانک مرکزی در تذکری با تاکید بر لزوم حفظ شأن و اقتدار مجلس بر اساس قانون گفت: متاسفانه اخیرا رئیس کل بانک مرکزی در تریبون رسمی جمهوری اسلامی ایران اظهار نظری کردند و به نوعی بی ثباتی بازار ارز و افزایش نرخ ارز را ناشــی از افزایش دستمزد کارگران عنوان کردند که واقعا خنده دار است.
در تذکر دیگری علیرضا سلیمی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با انتقاد از وجود نرخ های متعدد دلار در بازار، تاکید کرد: امروز 7 نوع نرخ ارز در بازار اســت؛ در کجای دنیا شاهد این همه تنوع در قیمت دلار هستیم؟ وی با تاکید بر این که بر اساس قانون اساسی قانونگذاری حق مجلس و اجرا برعهده دولت اســت، گفت: الان ماده 20 قانون احکام دائمی، وظیفه دولت را درباره نرخ ارز مشــخص کرده است و ســوال این است که چرا دولت محترم این قانون را اجرا کرده است؟
مجتبی یوسفی : وام های خرد بانکی پرداخت شود
مجتبی یوسفی نماینده مردم اهواز و باوی در مجلس شورای اســلامی نیز با انتقاد از تاخیر در پرداخت وام های خرد بانکی، خواســتار رسیدگی دولت، وزیرش اقتصاد و بانک مرکزی به این موضوع شد.