تاثیر نفت بر رشد اقتصادی کشور چقدر است؟

صنعت نفت یکــی از مهم تریــن عوامل تأثیرگذار بر رشــد اقتصادی اســت، از همین رو هر زمان که وضعیت ایــن صنعت قابل قبــول بوده و تولیــد و صادرات در شرایط مطلوبی قرار دارد، رشــد اقتصادی نیز بیشتر می شود.

در مقابل با کوچک ترین نوســانی در وضعیت تولید و صادرات نفت یا قیمــت آن در بازارهــای جهانی، رشــد اقتصادی نیز کاهشی خواهد بود.

اهمیت نفت در رشــد اقتصادی آن قدر زیاد اســت که رشــد اقتصادی با نفت و بدون نفت اعلام می شود و این موضوع برای دیگر صنایع موجود در کشــور وجود ندارد.

بــا روی کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به بازیابی بازارهای نفتی ایران و احیای ظرفیت های تولید نفت در اولویت قــرار گرفت تا آنجا که پس از چند ماه اعلام شــد صادرات نفت ایــران 40 درصد افزایش داشته است.

این موضوع به طور مستقیم بر رشــد اقتصادی تأثیرگذار بود و در کنــار افزایش قیمت نفــت با کنترل همه گیــری کرونا، امکان ثبت رشــدهای بالاتر اقتصادی را فراهم کرد.

روند رشد تولید و صادرات نفت ایران در ســال 1401 نیز ادامه داشــت.

جواد اوجی، وزیر نفت بــا تأیید افزایش صــادرات نفت ایران پیش از این گفته بود که در ســال 1401 ،190 میلیون بشکه نفت بیشتر از سال 1399 و 83 میلیون بشــکه بیشتر از سال 1400 صادر شد و پیش بینی می شود امسال رکوردی تازه در صادرات نفت ثبت شود.

این صحبت ها البته بر اساس آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار نیز قابل تأیید است.

بر اساس تازه ترین اعلام مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی (GDP)به قیمت ثابت ســال 1390 در ســال 1401 به 811 هزار میلیارد تومان بــا نفت و 699 هزار میلیارد تومان بدون احتســاب نفت رسیده است، در حالی که آمار سال گذشته با نفت 774 هزار میلیارد تومان و بدون نفت 669 هزار میلیارد تومان بوده و نشــان از رشــد 4.8 درصدی تولید ناخالــص داخلی با نفت و 4.5 درصــدی تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال 1401 دارد.

نگاهی به این اعداد نشــان می دهد نفت تاثیر مثبتی بر شرایط اقتصادی کشور داشته است و رشــد اقتصادی 7 درصدی در زمینه اســتخراج نفت و گاز طبیعی برای سال گذشته به ثبت رســیده اســت.

البته صنعت نفت در بخش دیگری از رشــد اقتصادی یعنی تأمین آب، بــرق و گاز طبیعی نیز اثرگذار بوده و در این بخش رشــد 7.8 درصدی محقق شــده است.

نکته مهم آن اســت که علاوه بر تأمین گاز، بخــش عمده ای (بالای 90 درصد) از برق کشــور نیز با استفاده از سوخت های فسیلی )فرآورده های نفتی و گاز) تولید می شود، بنابراین صنعت نفت در این زمینه نقشی مضاعف داشته است.

نکته دیگری کــه در این آمار به چشــم می خورد ســهم 14 درصدی اســتخراج نفت و گاز در تولید ناخالص داخلی کشور اســت.

با توجه به اینکه کل تولید ناخالص داخلی کشــور در سال گذشــته 811 هزار میلیارد تومان بوده است و سهم 14 درصدی استخراج نفت و گاز، سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی 113 هزار میلیــارد تومان برآورد می شــود.

آمارهای مرکز آمار حاکی از آن است که در سال 1401 گروه کشاورزی منفی 4.4 ، گروه صنایع و معادن 6.4 و گروه خدمات 4.4 درصد نسبت به پارسال، رشد داشته است.