ایران و عراق درصدد گسترش تبادلات انرژی

روابط تجــاری و اقتصادی تهــران - بغداد پس از ســرنگونی رژیم بعــث عراق، بیــش از پیش گســترش یافــت.

دو کشــور کــه در مجامع بین المللی به عنوان کشــور دوســت و برادر از هم یاد می کنند، در ســال های اخیــر افزون بر حوزه های سیاســی، روابط اقتصادی خود را نیز توســعه داده اند.

ایران و عــراق در غرب کارون دارای میدان های نفتی مشــترکی هستند، در اوپک هم از تولیدکننده های مهم این ســازمان به شــمار می روند، امــا ایران یــک ویژگی برتر نســبت به عراق در حوزه انرژی دارد و آن گاز و خدمات بالای فنی و مهندسی است.

به گزارش شــانا، روابط تجاری و اقتصادی ایران و عراق در سال های اخیر بیش ازپیش گسترش یافت و دو کشــور افزون بر حوزه های سیاسی، روابط اقتصــادی خــود را نیز توســعه دادند.

صادرات گاز ایران به عراق از ســال 1395 آغاز شده است، اما مســئولان دو کشــور معتقدند دو کشــور از ظرفیت های بالایی برای توســعه همکاری ها در بخش انــرژی برخوردارند.

از این رو وزیران نفت ایران و عراق در حاشیه هشتمین ســمینار بین المللــی ســازمان کشــورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین برای پیشــبرد پروژه هــای نفتــی مشــترک بــه تبادل نظر و گفت وگو پرداختند.

جواد اوجی، وزیر نفت ایران و حیــان عبدالغنی، وزیر نفت عراق در حاشــیه دومین روز از هشــتمین ســمینار بین المللی اوپک در حالی در زمینه همکاری های مشترک نفت و گاز با یکدیگر ســاعت ها بحث و گفت وگو کردند کــه روابط دو کشــور در حــوزه صنعت نفت در سطح بالایی نســبت به دهه های اخیر قــرار دارد.

ســرمایه گذاری های مشــترک و توســعه میدان های مشــترک نفتی، صادرات خدمــات فنی و مهندســی ایــران به عــراق و اجرای پروژه های مشــترک از دیگر محورهای گفت وگوی اوجی و عبدالغنی بود.

استمرار صادرات گاز به عراق ایران دو قرارداد گاز با عراق دارد؛ نخســت بغداد که سال 92 امضا شــد و دیگری بصره در تیرماه 1394  قرارداد 6 ســاله صــادرات گاز به بصره سال 1394 با هدف ارســال حداکثر روزانه 3 بدهی گازی به ایران ندارد و قرار است هیئتی از عراق به ایران سفر و در باره افزایش صادرات گاز به این کشور با مســئولان ایرانی رایزنی کند.

به گفته وی، عراق روزانه 20 میلیون مترمکعب گاز از ایران وارد می کند و این کشور به گاز بیشتری نیاز دارد، از این رو مذاکرات و دیدارها و سفرهای دوره ای در سطوح بالا به منظور افزایش واردات گاز با طــرف ایرانی در حال انجام اســت.

مجید چگنی، معاون وزیــر نفت در امــور گاز چندی پیش با اشــاره به تســویه بدهی گازی عراق به ایران گفــت: وزارت برق عراق همــه مطالبات گازی مــا را پرداخت کرده و ایــن بدهی اکنون صفر است، اما گاه مشــکلاتی برای انتقال وجه از بانک TBI عراق به ایــران به وجود می آید.

در سال 1401 حدود 17 میلیارد مترمکعب گاز از ایران صادر شده اســت که به طور میانگین روزانه 20 میلیون مترمکعب گاز به عراق صادر شده است و اکنون نیز روزانه حــدود 35 میلیون مترمکعب صادر می شود.

1.6 میلیارد دلار طلب معوق ایران از عراق بابت صادرات گاز به عراق که به ایران پرداخت نشده بود در این دولت دریافت شد و جالب آنکه در دولت ســیزدهم بابت صادرات گاز به عراق هرماه به صورت جاری پول گاز دریافت می شود.

در سال 1401 در حوزه صادرات گاز به عراق شــاهد رشد حجمی 43 درصدی بوده ایم و برای تداوم صادرات نیز مذاکراتی را در دستور کار داریم.

توافق برای تمدید صادرات گاز ایران به عراق تا 5 سال آینده بر اســاس توافق دو طــرف، دو قــرارداد گازی میان دو کشــور پس از طی مراحل کارشناسی تا پنج ســال آینده تمدید خواهد شــد.

اوجی اردیبهشت ماه امســال پس از دیدار با زیادعلی فاضل، وزیر بــرق عراق در جمــع خبرنگاران با اشاره به امضای تفاهم نامه همکاری های ایران و عراق در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی اظهار کرد: ایران به لحاظ ســرمایه انســانی و ظرفیت های فنی و مهندســی جایگاه بالایــی دارد، از این رو بر اســاس تفاهم نامه ای که با طرف عراقی امضا شــد، در زمینه تبــادل اطلاعات، اکتشــاف و توســعه میدان های مشــترک نفتــی در قالب یکپارچه ســازی توســعه این میدان ها با عراق همکاری خواهیم داشت.

پروژه های عظیم انرژی میان ایران و عراق هم اکنون همکاری های ایــران و عراق در بخش انرژی با وجود تحریم هــای یک جانبه آمریکا در حال اجراست، به طوری که دو کشور پنج پروژه بزرگ در بخــش انرژی در حال اجــرا یا مذاکره دارند.

به گفته سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی ایران سوآپ نفت کرکوک آغاز شده است که نتیجه همکاری با وزارت نفت عراق است، همســو با این اقدام روزانه حدود 80 کامیون نفت خــام به ایران می آیــد، همچنین مذاکره برای صادرات گاز از ایــران برای صنایع عراق آغاز شده که طرف مذاکره شرکت گاز عراق اســت.

وانگهی مذاکره برای همکاری در زمینه گاز مایع (ال پی جی) آغاز شــده است.

عراقی ها علاقه دارند از تجربیات ایران در زمینه گاز مایع چه در زمینه خودرو و چــه مجتمع های بزرگ مسکونی استفاده کنند.

سیاســت قطعــی جمهــوری اســلامی ایران گســترش همکاری ها با کشــورهای همسایه و راهبرد محوری وزارت نفت، همــکاری با دیگر کشــورها در حوزه انرژی اســت، ایــران منابع و ذخایــر گازی خوبی در خلیج فــارس دارد که می تواند با یک همکاری ســازنده و رو به جلو و با یک فرمول برد - برد کارهای خوبی انجام دهد.

صدور خدمات فنی و مهندسی به عراق ایــران هم اکنون بــا 18 کشــور پیرامونی خود قــرارداد صــادرات خدمات فنی - مهندســی دارد، در این میان سهم کشــور عراق به واسطه پیوندهای عمیق مذهبی، اجتماعی و سیاســی نسبت به دیگر کشورها بســیار بیشتر است.

به گفته دبیــرکل اتاق بازرگانی مشــترک ایران و عراق تحقــق 5 میلیــارد دلار از طریق صادرات خدمات فنی و مهندســی به عراق کاملا فراهم است.

پارسال قرارداد 4 میلیارد دلاری در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی با کشور عراق بســته شــد و با این قرارداد بخشــی از کسری صادرات به عراق جبران می شود.

به گفته رئیس گــروه دوســتی پارلمانی ایران و عراق امکان صدور خدمات فنی و مهندســی ایران بــه عراق تنهــا در حوزه انرژی و توســعه میدان هــای نفتی تا ســقف 50 میلیــارد دلار در ســال وجود دارد، در همین زمینه محســن خجســته مهر، مدیرعامــل شــرکت ملی نفت ایران اواخر پارسال از آمادگی ایران برای صدور خدمات فنــی و مهندســی به عــراق در حوزه بالادستی و پایین دســتی خبر داد و گفت: ایران مایل است از مشــارکت عراق در توسعه صنعت نفت و گاز بهــره گیرد.

مجید چگنی، مدیرعامل شــرکت ملی گاز ایران هم در حاشیه برگزاری بیست و هفتمین نمایشــگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در دیدار با لیث عبدالحسین الشاهر، معاون وزیر نفت عراق از آمادگی ایران برای اجرا و تکمیل پروژه های گازی عراق خبر داد.

با این تفاســیر صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق واقعیتی اســت که می تواند اشــتغال خوبی به دنبال داشــته باشــد و باید موردتوجه و ارزیابــی بــازرگان ایرانی قرار گیــرد، در غیر این صورت، دیگر کشــورها از جمله فرانسه که به تازگی قــرارداد 27 میلیــارد دلاری با عراق برای توســعه میدان های نفتی امضا کرده از این فرصت های اقتصادی استفاده می کنند.