نرخ ارز در ایران بیشتر مداخله ای است تا واقعی

یکی از موضوعاتی که در خصوص نرخ ارز این است که در ایران نرخ ارز بنا بر خواسته مدیران بانک مرکزی تعیین می شود، لذا نمی توان گفت نرخ دلار در ایران ارتباطی به نرخ جهانی دارد.

مسعود دانشمند عضو اتاق بازرگانی و فعال اقتصادی می گوید: از سوی دیگر نرخ ارز اگر برمبنای قدرت خرید محاسبه شود اینک باید درحدود 70  تا 80 هزار تومان باشد چرا که در این مسیر به عنوان مثال قدرت خرید سبد کالایی تهران با نیویورک مقایشه می شود، تفاوت خرید با دلار و ریال و تقسیم دلاری که در سبد خرید آمریکا پرداخته می شود تقسیم بر ریال شود نرخ برابری به دست می آید آن زمان می توان گفت نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران به چه میزانی باید باشد.

در حالی که نرخ کنونی ارز، نرخ مداخله ای بانک مرکزی است نه نرخ واقعی بازار، چرا که بنا به دلایل زیادی بانک مرکزی مایل است نرخ ارز را در بازه قیمتی مورد نظر خود نگاه دارد.

با آنکه گفته می شود تنش های سیاسی روی نرخ ارز برای بلند مدت اثرگذار است اما باید به این موضوع اشاره شود که تنش های سیاسی هیجانات لحظه ای در نرخ ارز ایجاد می کند اما در دو ماه گذشته شاهد نوسان قیمتی هستیم که بانک مرکزی تلاش می کند به انحاء مختلف قیمت را بنا بر صلاحدید خود ثابت نگاه دارد.

بی تردید کنترل نرخ ارز مطلوب هیچ اقتصادی نیست.

اصولا در تمام دنیا بانکهای مرکزی برای مدیریت بازار پولی دخالت می کنند اما در ایران دولتها در امورات مرتبط با نرخ ارز دخالت می کنند تا نرخ ارز را آنگونه که می خواهند قیمت گذاری کنند.

یکی از عمده وظایف بانک مرکزی کنترل تورم است.

قطع به یقین با مدیریت بازار پولی می توان تورم را کنترل کرد.

زمانی که دولت و بانک مرکزی مترصد کنترل نرخ تورم است و مردم پول زیادی برای خرید کالا و افزایش تقاضای کالا ندارند نرخ بهره بانکی افزایش می یابد، لذا به صرفه نیست که مردم با نرخ بهره بالا وام بگیرند و در بازار کالا بخرند به این سبب تقاضا برای خرید کالا در بازار کاهش می یابد و کاهش تقاضا منجر به کاهش نرخ تورم می شود.

بالعکس زمانی که دولت تصمیم می گیرد مردم کالا بخرند نرخ بهره بانکی را کاهش می دهد؛ کاهش بهره بانکی نوع دیگری از مداخله بانک مرکزی در بازار برای کنترل نرخ تورم است اما بانک مرکزی در ایران عموما دلار را با قیمت مورد نظر خود وارد بازار می کند مثل وضعیت فعلی که تلاش کرده تا در رنج قیمتی 55 توان تا 56 تومان تثبیت کند، پس نرخ ارز در ایران بیشتر نرخ مداخله ای است که بانک مرکزی تا جایی که مایل است آن را تثبیت می کند.